BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Amerikan Adalet Bakanlığı, Donald Trump’ın eski ulusal güvenlik danışmanı John Bolton’ı suçladı. Bolton, gizli bilgileri kötüye kullanmakla ilgili yürütülen soruşturmanın hedefindeydi. Trump’ı açıkça eleştiren isimler arasında yer alan Bolton, hakkında dava açılan üçüncü “Trump karşıtı” figür oldu. Trump’ın eski FBI direktörü James Comey kısa süre önce yalan beyanla suçlandı, New York Başsavcısı Letitia James ise ipotek dolandırıcılığıyla suçlandı; ancak her iki isim de iddiaları reddediyor.
Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı “uzun” telefon görüşmesinde, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun da dahil olduğu “üst düzey” danışmanlar arasında gelecek hafta bir toplantı yapılması konusunda anlaşmaya vardıklarını söyledi. Ayrıca Putin ile daha sonra Budapeşte’de yeniden bir araya geleceklerini belirtti. Görüşme, Trump’ın Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile yapacağı buluşmadan bir gün önce gerçekleşti.
Fransa Başbakanı Sébastien Lecornu, parlamentoda yapılan iki güven oylamasından kıl payı kurtuldu. Lecornu, hükümetini kurtarmak ve sol muhalefeti yatıştırmak için Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un tartışmalı emeklilik reformunu 2027’ye kadar askıya alma sözü vermişti. Parlamento 2026 bütçesini tartışmaya devam ederken Lecornu’nun siyasi geleceği hâlâ belirsiz. Macron, istifasının ardından geçen hafta Lecornu’yu yeniden başbakan olarak atamıştı.
İsrail, Hamas ile yapılan ateşkes anlaşması kapsamında 30 Filistinlinin cenazesini teslim ettiğini açıkladı. Öte yandan Hamas, ölen İsrailli rehinelere ait cenazeleri enkaz altından çıkarmak için özel ekipmana ihtiyaç duyduklarını ve kurtarma çalışmalarının sürdüğünü öne sürdü. İsrail, cenazelerin teslimi konusunda yaşanan anlaşmazlık nedeniyle Gazze’nin güneyindeki Refah sınır kapısının yeniden açılmasını erteledi. Birleşmiş Milletler ise Filistinlilere yeterli insani yardım ulaşmadığı yönünde uyarıda bulundu.
Petrol fiyatları, Trump’ın Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile yaptığı görüşmede Hindistan’ın Rusya’dan petrol alımını yakında durduracağı konusunda “anlaştıklarını” söylemesinin ardından neredeyse %1 yükseldi. Ancak Modi bu kararı henüz doğrulamadı. Hindistan dünyanın en büyük petrol ithalatçılarından ve rafineri merkezlerinden biri olduğu için olası bir karar, küresel arzı daraltabilir. Trump, Ağustos ayında Hindistan’ın Rus petrolü almayı sürdürmesi nedeniyle Hint mallarına %50 gümrük vergisi uygulanacağını açıklamıştı.
Britanya ekonomisi Ağustos ayında beklentilere paralel olarak %0,1 büyüdü. Ancak Ulusal İstatistik Ofisi, Temmuz ayı verilerini revize ederek sıfır büyüme yerine %0,1 daralma yaşandığını açıkladı. Kasım bütçesi öncesi Maliye Bakanı Rachel Reeves üzerindeki baskı artıyor. Düşük verimlilik, yüksek borç ve kalıcı enflasyon İngiltere ekonomisini olumsuz etkilemeye devam ediyor.
İtalyan moda devi Armani, geçtiğimiz ay hayatını kaybeden kurucu Giorgio Armani’nin ardından şirket yönetimine Giuseppe Marsocci’yi getirdi. Armani, vasiyetinde işe devamlılık için şirketin ilk %15’lik hissesinin LVMH, EssilorLuxottica veya L’Oréal gibi üç lüks devinden birine ya da daha sonra çoğunluk kontrolünü devralabilecek “eşit statüdeki” başka bir gruba satılması gerektiğini belirtmişti.
Trump’ın Tomahawk kumarı
Donald Trump, Cuma günü Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’yi Beyaz Saray’da ağırlayacak. Ukrayna’nın müttefikleri, Bay Trump’ın Rusya’ya karşı son dönemde sertleşen tutumunun yalnızca söylemden ibaret olup olmadığını izliyor. Endişelerini, Bay Trump’ın Perşembe günü Rusya lideri Vladimir Putin ile yaptığı “verimli” telefon görüşmesi daha da artırmış olmalı. İki lider sonunda savaşı sona erdirmek amacıyla Budapeşte’de görüşme kararı aldı.
Bay Trump en azından, Rusya’ya yönelik askeri baskıyı artırma tehdidinin Bay Putin’i müzakere masasına çekmek için hayati önemde olduğunu kabul ediyor gibi görünüyor. Zelenski’nin Rusya’ya karşı “taarruza geçmek” isteğini görüşeceğini söylüyor. Bay Trump ayrıca Ukrayna’ya Tomahawk seyir füzeleri tedarik edeceğine dair spekülasyonları körükledi. Bu, Kremlin’e güçlü bir mesaj gönderir. Tomahawk, 450 kg’lık bir savaş başlığı taşır ve 1.600–2.500 km menzile sahiptir. Ukrayna, bununla Rusya içindeki iyi korunan askeri hedefleri vurabilir.
Afrika’nın son darbesi
Michael Randrianirina, 2020’lerin onuncu başarılı Afrika darbesini başlatmasından neredeyse bir hafta sonra, Cuma günü Madagaskar’ın devlet başkanı olarak yemin edecek. Seçkin bir ordu birliğinin albayı olan Randrianirina, iktidarı “Madagaskar halkının bitmek bilmeyen çağrısına” yanıt vermek için ele geçirdiğini söylüyor. Halk, 25 Eylül’den bu yana süren kesintisiz elektrik kesintileri ve su kıtlığı nedeniyle binlerce kişiyle sokaklarda protesto düzenliyordu. Görevden uzaklaştırılan devlet başkanı Andry Rajoelina ise, yolsuzlukla suçlanan rejimine güvenlik güçlerinin sırt çevirmesinin ardından ülkeden kaçtı.
Randrianirina, seçimleri düzenlemeden önce en fazla iki yıl boyunca yöneteceğinde ısrar ediyor. Madagaskarlılar şimdilik ona şüpheyle karışık bir kredi tanımaya istekli görünüyor. Ancak son dönemde darbe yaşanan diğer Afrika ülkelerindeki cuntalar da benzer sözler vermiş, fakat iktidarın sunduğu ayrıcalıklara alışınca bu vaatlerini bozmuşlardı.
Kanada’nın zorlu denge oyunu
Kanada, en büyük iki ticaret ortağı olan Amerika ve Çin ile aynı anda ticaret savaşı yürütüyor. Cuma günü Kanada Dışişleri Bakanı Anita Anand, Pekin’e yaptığı nadir ziyaretlerden birini tamamladı. Bu ziyaret, Kanada’nın ihracatının dörtte üçünün Amerika’ya yönlendirildiği Amerika Birleşik Devletleri-Meksika-Kanada (USMCA) ticaret anlaşmasından ticareti çeşitlendirme stratejisinin bir parçası. Ancak bu ticaret koridoru artık Donald Trump’ın tarifelerinin etkisi altında.
Kanada’nın Çin ile ticaretini büyütme alanı var. Kanada 2024’te Çin’e yaklaşık 30 milyar Kanada doları (21 milyar ABD doları) değerinde ürün ihraç etti — bu, Amerika’ya yapılan yaklaşık 600 milyar Kanada dolarlık ihracatın yanında çok küçük bir pay. Ancak Çin ile yapılacak herhangi bir ticaret anlaşması, ustaca bir diplomasi gerektiriyor. Kanada’nın Çinli elektrikli araçlara uyguladığı tarifeler, Çin’in Kanada kolza tohumu, domuz eti ve deniz ürünlerine karşı misilleme vergileri getirmesine yol açtı. Ayrıca Kanada’nın, Çin ile ticaret savaşı yürüten Donald Trump’ı da kızdırmaktan kaçınması gerekiyor.
Bir kasırga nasıl takip edilir
Son günlerde Fırtına Lorenzo Atlas Okyanusu üzerinde oluştu ve aynı hızla gücünü yitirdi. Bu yalnızca ona özgü bir durum değil. Bu kasırga sezonunun hareketli geçmesi bekleniyordu ancak şimdilik olağanüstü derecede sakin görünüyor. En büyük fırtınalar kıyılardan uzak durdu. Aynı zamanda Atlantik’teki hava koşulları da fırtına oluşumu için pek elverişli değildi.
Bu durgun sezon, Haziran ayında Amerika Ulusal Kasırga Merkezi ile ortaklaşa tropikal siklon tahmini için yapay zekâ tabanlı bir model tanıtan Google DeepMind için bir sorun oluşturuyor. DeepMind, büyük miktarda tarihsel hava verisindeki kalıpları tespit etmek üzere eğitilen bu modelin, kasırgaların güzergâhlarını ve şiddetini geleneksel fizik tabanlı modeller kadar iyi, hatta çoğu zaman daha doğru tahmin edebildiğini söyledi. Model Ağustos ayında Erin Kasırgası’nı başarıyla tahmin etti ancak bu iddialar henüz tam olarak sınanmadı. Sezon hareketlenirse gözlemciler yakından izleyecek; zira yapay zekâ hava tahmin modelleri giderek daha fazla, tahminleri geliştirecek ve maliyeti düşürecek bir çözüm olarak gösteriliyor.
