BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
🔺 ABD’de Enflasyon Yükselişte
Haziran ayında Amerika’da enflasyon hız kazandı. Tüketici fiyatları bir önceki yıla göre %2,7 arttı; bu oran Mayıs’ta %2,4 seviyesindeydi. Gıda ve enerji gibi dalgalı kalemleri hariç tutan çekirdek enflasyon ise %2,9 olarak gerçekleşti. Şirketler, Trump yönetiminin uyguladığı gümrük tarifelerini ödeyip, bu maliyetleri de tüketicilere yansıtmaya başlamış görünüyorlar.
🇬🇧 İngiltere’ye Gizli Afgan Göçü Ortaya Çıktı
2023’ten bu yana binlerce Afgan’ın İngiltere’ye gizlice yerleştirildiği, salı günü kamuoyuna açıklanan mahkeme belgeleriyle ortaya çıktı. 2022 yılında, Taliban’ın Afganistan’da tekrar kontrolü ele geçirmesinin ardından İngiltere’ye göç etmek isteyen 19.000 Afgan’ın kişisel bilgileri, bir İngiliz asker tarafından sızdırılmıştı. Önceki hükümet döneminde başlatılan bir programla yaklaşık 4.500 kişi ülkeye yerleştirildi. Bu program daha önce “süper ihtiyati tedbir” kapsamında gizli tutuluyordu.
🇸🇾 Süveyda’da Ateşkes Açıklandı
Suriye Savunma Bakanı, ülkenin Dürzi azınlığı ile Sünni Bedevi kabileleri arasında yaşanan ve onlarca kişinin öldüğü mezhepsel çatışmalar sonrası ateşkes ilan etti. İsrail, Dürziler lehine müdahale ederek Sünni hükümet güçlerini hedef aldı. Suriye Dışişleri Bakanlığı, İsrail’in müdahalesini kınadı ve aralarında askerler ile sivillerin bulunduğu bazı kişilerin hayatını kaybettiğini açıkladı.
🇮🇱 İsrail’de Koalisyon Krizi Derinleşiyor
Ultra-Ortodoks partiden altı milletvekili, uzun süredir tartışılan askerlik yasasındaki değişiklikler nedeniyle partiden istifa edeceklerini duyurdu. İstifalar haftanın ilerleyen günlerinde yürürlüğe girecek ve Başbakan Binyamin Netanyahu’ya bu konuyu müzakere için kısa bir zaman tanınacak. Bu gelişme, Netanyahu’nun parlamentodaki çoğunluğunu sadece bir sandalyeye indirecek. Aşırı sağ ise Hamas’la yürütülen ateşkes görüşmelerinin sona erdirilmesini istiyor.
🤖 Trump, Nvidia’nın Çin’e Çip Satışına Onay Verdi
Trump yönetimi, Nvidia’nın H20 yapay zekâ çiplerini Çin’e yeniden satmasına izin verdi. Nisan ayında bu ihracatlar Ticaret Bakanlığı tarafından kısıtlanmıştı. Karar, Başkan Trump ile Nvidia CEO’su Jensen Huang arasında gerçekleşen görüşmenin ardından alındı. Huang’ın, bu satışların Amerikan firmalarını küresel yapay zekâ yarışında Çin’in önünde tutacağını savunarak Trump’ı ikna ettiği bildiriliyor.
🇦🇺 Avustralya–Çin: Dengede Zor Diplomasi
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile Pekin’de bir araya geldi. Altı günlük Çin ziyareti, Avustralya’nın ABD ile güvenlik ittifakı ve Çin ile ticari ilişkileri arasında denge kurmaya çalıştığı hassas bir döneme denk geldi. Albanese görüşmenin “çok yapıcı” geçtiğini söylerken, Çin’in Avustralya kıyılarına yakın yaptığı deniz tatbikatları hakkında da kaygılarını ilettiğini ifade etti.
💰 JPMorgan ve BlackRock Beklentileri Aştı
Amerikan bankası JPMorgan Chase, 2025’in ikinci çeyreğinde 15 milyar dolar net kâr açıkladı. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre daha düşük olsa da analist beklentilerinin üzerindeydi. Dünyanın en büyük varlık yönetim şirketi BlackRock da çeyrek dönem performansında güçlü bir artış bildirdi. Şirketin yönetim altındaki varlıkları rekor seviye olan 12,5 trilyon dolara ulaştı.
📉 Günün Verisi: İnternet arama verisi %15 azaldı
Haziran ayına kadar geçen bir yılda, internet arama trafiğinin %15 oranında azaldığı tahmin ediliyor. Uzmanlara göre kullanıcılar artık bilgi aramak için giderek daha fazla yapay zekâ sohbet botlarını tercih ediyor.
Çip Savaşlarında Bir Dönüm Noktası
Son birkaç yıldır Amerika, Çin’in ileri düzey yarı iletken teknolojilerine erişimini kısıtlamak için baskıyı artırmıştı. Hem Joe Biden hem de Donald Trump yönetimleri, Çin’in yapay zekâ hesaplamalarında ihtiyaç duyduğu çiplerin (özellikle Amerikan teknoloji devi Nvidia tarafından üretilenlerin) satışını yasaklamıştı. Aynı zamanda, Çin’in bu tür çipleri kendi içinde üretmesini sağlayacak ekipmanların çoğuna da erişimi engellenmişti. Mayıs ayı sonunda, Trump yönetimi çip tasarımı için gerekli olan bir yazılım türü olan EDA’yı da kısıtlanan ürünler listesine eklemişti.
Ancak atmosfer değişiyor. Bu ay Trump yönetimi, EDA yasağını geri çekti. Pazartesi günü Nvidia, hükümetten Çin’e ihracat kısıtlamalarına uygun şekilde özel olarak tasarladığı H20 tipi yapay zekâ çiplerinin satışına devam izni aldığını duyurdu. Nvidia CEO’su Jensen Huang’ın çarşamba günü (bugün) Pekin’deki bir tedarik zinciri fuarında konuşma yapması bekleniyor. Huang’ın açıklamaları, Çin ile ABD arasındaki çip savaşlarının geleceğine dair önemli ipuçları verebilir.
AB Bütçesini Nasıl Harcayacak?
Avrupa Birliği’nin yıllık bütçesi, bloğun GSYİH %1’i kadar ve üye ülkelerin ortak şekilde harcama yaptığı nadir alanlardan biri. İdeal olarak bu bütçe; ortak güvenlik, sınır ötesi altyapı ya da büyük ölçekli inovasyon gibi, tek tek ülkelerin değil, ancak birlik halinde AB’nin daha verimlilik sağlayabileceği işlere ayrılmalıydı. Ancak pratikte, AB bu bütçenin yaklaşık üçte birini verimsiz tarım sübvansiyonlarına harcıyor. Bir diğer üçte birlik kısmı da bölgeler arasındaki ekonomik farkları azaltmaya yönelik tedbirlere gidiyor.
Avrupa Komisyonu, çarşamba günü 2028–2034 döneminde kullanılacak bir sonraki bütçeye ilişkin ilk teklifini sunacak.
Ancak değişim isteyenler hayal kırıklığına uğrayabilir. AB, bütçenin en büyük kısmını yine tarım ve bölgesel yeniden dağıtıma ayırmaya devam edecek. Yine de Komisyon, bu harcamaların daha fazlasını reformlara bağlı hale getirmeyi ve bloğun doğu sınırlarını savunmaya daha fazla kaynak ayırmayı planlıyor. Bu, mütevazı bir ilerleme olarak görülebilir. Ancak 27 ülkenin para konusunda uzlaşmasını sağlamak hiç kolay değil.
Dinozor Fosillerinde Boğa Piyasası
Bacakları koşar halde pozlanmış, dişli ağzı açık şekilde sergilenen Sotheby’s’in son satış ürünü, 150 milyon yıl önce Amerika’nın batısında koşarken nasıl görünüyorsa şimdi de neredeyse öyle duruyor — elbette et ve pullarından arındırılmış haliyle. Ceratosaurus nasicornus adlı bu fosilleşmiş iskelet, burun ucundaki zarif boynuzuyla tanınıyor ve 1996 yılında Wyoming’de keşfedildi. Türünün en eksiksiz ve iyi korunmuş örneklerinden biri. Çarşamba günü New York’ta açık artırmaya çıkacak olan iskeletin 4 ila 6 milyon dolar arasında bir fiyata alıcı bulması bekleniyor.
1993 yılında vizyona giren gişe rekortmeni film “Jurassic Park”, dinozor fosillerine olan ilgide adeta patlama yarattı. O günden bu yana süren bu tutku, devasa bir sauropod kuyruğu gibi hâlâ devam ediyor. Hedge fon milyarderi Ken Griffin gibi koleksiyonerlerin yaptığı büyük alımlar, fiyatların uçuşa geçmesini sağladı. Griffin geçen yıl bir Stegosaurus için 44,6 milyon dolar ödedi — şimdiye kadar satılan en pahalı fosil.
Sotheby’s tarafından açık artırmaya sunulan Ceratosaurus, bu kadar heybetli olmasa da, yüksek fiyat etiketi fosil pazarının hâlâ oldukça canlı olduğunu gösteriyor.
K-pop’un Hit Üreticisi Skandalın Eşiğinde
BTS’in bebek yüzlü üyeleri askerlik hizmetlerini tamamladığına göre, Güney Koreli erkek grubu önümüzdeki yıl sahnelere geri dönmeye hazırlanıyor. Bu gelişme hem hayranlarını hem de bağlı oldukları plak şirketi HYBE’yi sevindirecek. Ancak perde arkasında rahatsız edici bir hikâye şekilleniyor.
Düzenleyici kurumlar, HYBE’nin başkanı Bang Si-hyuk’u (fotoğrafta)—namıdiğer “Hitman Bang”—hisse senedi dolandırıcılığıyla suçladı. İddialara göre Bang, HYBE’nin 2020’de gerçekleşen halka arz planları konusunda erken dönem yatırımcıları yanılttı ve gizlice yaklaşık 300 milyon doları kendi hesabına geçirdi. Bang ise suçlamaları reddediyor. Güney Kore’nin mali düzenleyici kurumu, çarşamba günü dosyanın savcılığa sevk edilip edilmeyeceğine karar verecek.
Bay Bang sadece bir iş insanı değil. Aynı zamanda besteci ve söz yazarı olarak BTS’in müzikal kimliğini şekillendiren ve K-pop’u küresel bir ihracat ürününe dönüştüren kilit isimlerden biri. Suçlu bulunması hâlinde ömür boyu hapis cezasıyla karşı karşıya kalabilir. Ancak pek çok kişi onun gerçekten hapis cezası almasını beklemiyor.
Tıpkı Güney Kore’nin aile kontrolündeki dev şirketlerinin (chaebol) yöneticileri gibi — ki bu kişiler çoğunlukla yolsuzluklara karışsalar bile başkanlık affıyla serbest kalmalarıyla bilinir — Bang Si-hyuk da “hapse atılamayacak kadar büyük” biri olabilir.
