BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Ukrayna ordusu, yerel yetkililere göre doğudaki Donetsk bölgesinde cephe hattını istikrara kavuşturdu. Rus güçleri, Cuma günü Donald Trump ile Vladimir Putin arasında yapılacak görüşmeler öncesinde yenilenen bir saldırı kapsamında Ukrayna savunma hatlarını yarmıştı. Bu arada Rusya Devlet Başkanı, Trump’ın çatışmayı sona erdirmek için “enerjik ve samimi çabalar” gösterdiğini söyledi.
İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Batı Şeria’da bir İsrail yerleşim birimi inşa etme planlarını onaylayacağını belirtti. Uzun zamandır gündemde olan bu yerleşim, fiilen bölgeyi ikiye bölecek. Binyamin Netanyahu’nun koalisyonundaki aşırı sağcı bir partiden olan Smotrich, başbakanın desteğini aldığını söyledi. Batı Şeria’daki İsrail yerleşimleri, uluslararası hukukta yaygın olarak yasa dışı kabul ediliyor.
Amerika’nın üretici fiyat endeksi temmuz ayına kadar geçen 12 ayda %3,3 arttı. Bu, şubattan bu yana görülen en büyük artış oldu ve beklentilerin oldukça üzerindeydi. Artış, üreticilerin Trump’ın gümrük tarifelerinin etkisini hissettiğini gösteriyor ve Amerikan Merkez Bankası (Fed) için bir ikilem yaratıyor. Trump yönetimi, faiz oranlarını düşürmesi için Fed üzerinde ciddi baskı uyguluyor.
Eli Lilly, kilo verme ilacı Mounjaro’nun fiyatını, cepten ödeme yapan Britanya’daki hastalar için %170’e varan oranda artıracak. Temmuz ayında Lilly, Trump’tan, Amerikalı hastaların daha fazla ödemesine bel bağlamayı bırakmalarını isteyen bir mektup alan birkaç ilaç firmasından biriydi. İlaç üreticisi, bu değişikliğin Amerika ile Avrupa arasındaki “fiyat tutarsızlıklarını gidereceğini” söyledi.
“Şimdi al, sonra öde” modeliyle çalışan Klarna, yılın ikinci çeyreğinde 53 milyon dolar net zarar açıkladı. New York’ta halka arz edilmesi beklenen İsveçli şirket, kötü krediler için ayırdığı karşılık miktarını artırdı. Yine de şirket, gelirlerinin geçen yılın aynı çeyreğine göre %25 arttığını belirtti.
Britanya ekonomisi, öncü verilere göre yılın ikinci çeyreğinde %0,3 büyüdü. Büyüme, ekonominin %0,7 genişlediği önceki çeyreğe kıyasla daha yavaştı. Ancak yine de beklentilerin üzerinde gerçekleşti; hizmet ve inşaat sektörlerindeki güçlü performanslar büyümeyi destekledi. Bu durum, ekonomik büyümeyi öncelik haline getiren zor durumdaki İşçi Partisi hükümeti tarafından memnuniyetle karşılanacak.
Kim Jong Un’un kız kardeşi Kim Yo Jong, Kuzey Kore’nin Güney Kore sınırında propaganda amaçlı yayın yapan hoparlörleri kaldırdığı iddialarını reddetti. Liderin kardeşi, komşu ülke ile ilişkilerin iyileştirilmesi olasılığını da geri çevirdi. Güney Kore yakın zamanda haber ve K-pop yayınlayan kendi hoparlörlerini kaldırmaya başlamış ve kuzeyin de aynısını yaptığını öne sürmüştü.
Tüm gözler Anchorage’ta
Donald Trump ve Vladimir Putin, Cuma günü Anchorage’ta, felaketle sonuçlanabilecek ya da sönük geçebilecek bir zirve için bir araya geliyor. Ukrayna’nın müttefikleri her iki senaryoya da hazırlıklı; Trump’ın kelime seli, açıklıktan çok kafa karışıklığı yaratmış durumda.
Pazartesi günü Rusya’nın Napolyon ve Hitler’e karşı zaferlerini överek “toprak takasının” kaçınılmazlığından bahsetti. Ancak Çarşamba günü Rusya’ya savaşı bitirmezse “ağır sonuçlarla” karşılaşacağı uyarısını yaptı ve zirveyi yalnızca ilk buluşma olarak nitelendirerek önemini küçümsedi. Ukrayna lideri Volodimir Zelenski’yi bir sonraki görüşme turuna dahil etmekten söz etti ve iddiaya göre Amerika’nın ateşkesi sağlamak için Ukrayna’ya güvenlik garantileri sunabileceğini öne sürdü.
Perşembe gününe gelindiğinde Trump bir anlaşma konusunda iyimserdi. Putin ise bu arada onun “enerjik ve samimi çabalarını” överek olası bir nükleer silah kontrol anlaşmasını ima etti. Başarısızlığın sonuçları ya da başarının koşulları ne olabilir? Bu, Air Force One’dan hangi Trump’ın ineceğine bağlı.
Amerika’nın temkinli tüketicileri
Amerikan ekonomisi, 2025’in ilk yarısını karmaşık ve gümrük tarifeleriyle sarsılmış bir şekilde geçirdi. Yıllıklandırılmış GSYİH büyümesi yalnızca %1,2 oldu; bu, son yılların en zayıf seviyesi. Enflasyonu %2 hedefine indirme sürecinde ise ilerleme durdu. Şimdi herkes, Donald Trump’ın gümrük tarifeleri saldırısının ekonomik hasarının geçici mi yoksa kalıcı ve sancılı mı olacağını merak ediyor.
Cuma günü açıklanacak veriler bu tabloyu netleştirmeye yardımcı olacak. Nisan ayındaki “Kurtuluş Günü”nde yapılan büyük tarife artışları sırasında ilk çöken göstergelerden biri tüketici güveniydi. Bu seviye biraz toparlansa da hâlâ oldukça düşük. Yakından izlenen Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi hâlâ rekor düşük seviyelere yakın ve son ölçümde de fazla yükselmesi beklenmiyor. Anketin ölçtüğü hanehalkı enflasyon beklentileri de Nisan ayındaki zirveden yalnızca hafif gerilemiş durumda. Bu arada ekonomistler, çok cepheli ticaret savaşına rağmen hazirandaki toparlanmanın devam edip edemeyeceğini görmek için temmuz ayı perakende satış verilerini de inceleyecek.
Prabowo’nun Endonezya için gösterişli planları
Cuma günü Endonezya Devlet Başkanı Prabowo Subianto, bütçesini parlamentoya sunacak ve ulusa sesleniş konuşması yapacak. Enerji ve gıda ithalatına olan bağımlılığı azaltma, devlet yardımı programını genişletme ve GSYİH büyümesini %8 hedefine ulaştırma yönündeki hedeflerini açıklaması bekleniyor.
Prabowo’nun görevdeki ilk yılı, artan otoriter kontrol ile popülist harcamaları birleştirdi. Eski general, savunma harcamalarını artırarak ve subayların sivil bürokraside görev almasını kolaylaştırarak silahlı kuvvetlerin etkisini genişletti. Bu sırada üç temel ekonomik politika izledi: ücretsiz okul öğle yemekleri, kırsal hizmetleri yürütmek için kooperatifler ve yeni bir ulusal varlık fonunun oluşturulması. Bu programlar, popülaritesini artırsa da uzun vadeli büyümeyi pek desteklemiyor ve bütçeyi zorlayabilecek riskler taşıyor. Okul yemeği programından şimdiye kadar yalnızca 15 milyon kişi yararlandı; bu, hükümetin 83 milyon hedefinin oldukça altında. Ayrıca, uygulama sürecinde yolsuzluk ve gıda zehirlenmesi vakaları da yaşandı.
İkinci Dünya Savaşı’nın sonu, 80 yıl sonra
Cuma günü, İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinin 80. yılı olacak. İmparator Hirohito’nun teslimiyeti, 15 Ağustos 1945’te Japonya’da radyodan duyuruldu. The Economist o dönemde şöyle yazmıştı: “Şimdi katliam ve yıkım sona erebilir. İnsanlığın yaratıcı enerjileri, öldürme ve savaş alanlarından çekilerek, düzgün bir dünyanın yeniden inşasına adanabilir.”
The Economist, savaşın son yılını anlatan arşiv yazılarından alıntılar yayımlıyor. Modern Asya’nın jeopolitiği 1945’te şekillendi. Bu ayın başlarında, artık Amerika’nın müttefiki olan Japonya, Amerika’nın Hiroşima ve Nagazaki’ye düzenlediği nükleer bombalı saldırıların yıl dönümünü andı. Cuma günü Kuzey ve Güney Kore, yarımadanın Japonya’dan kurtuluşunun yıl dönümünü kutlayacak. Gelecek ay ise Çin lideri Şi Cinping, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i, gövde gösterisine dönüşecek bir Zafer Günü geçidine ev sahipliği yapmak üzere ağırlayacak. Şi, Japonya’nın savaş sırasında işgal ettiği, kendi kendini yöneten ada Tayvan’ı 2027 yılına kadar ele geçirmeye hazır hale gelmesini istiyor. 1945’ten bu yana belki de en tehlikeli dönemde, geçmişe bakmak faydalı olabilir.
