İran, İsrail hava savunmalarını aşmak için yeni bir yöntem kullandığını iddia etti. Tel Aviv ve liman kenti Hayfa’ya yönelik yeni bir füze dalgası bu açıklamanın hemen ardından geldi. Konut binalarının hedef alındığı görülürken, Hayfa’daki bir elektrik santralinin alevler içinde olduğu bildiriliyor. İsrail’in merkezinde üç kişi gece boyunca hayatını kaybetti. İran, devam eden İsrail saldırılarında ölenlerin sayısının 224’e ulaştığını açıkladı.
Binyamin Netanyahu Fox News’e yaptığı açıklamada, İsrail’in saldırılarının “Amerika’yla tamamen koordine edildiğini” söyledi. Donald Trump ise ABC News’e, Amerika’nın “bu çatışmaya dâhil olabileceğini” ancak “çözümün yakın olduğunu düşündüğünü” belirtti. Vladimir Putin’in arabuluculuk yapmaya “hazır” olduğunu da ekledi—aynı öneri Kremlin tarafından da gündeme getirildi.
Polis, Minnesota Temsilciler Meclisi’nin Demokrat Başkanı Melissa Hortman ve eşinin ölümünden sorumlu tutulan 57 yaşındaki Vance Boelter’i gözaltına aldı. Yetkililer, Boelter’in saldırı sırasında polis üniforması giydiğini belirtti. Boelter’in, Demokrat eyalet senatörü John Hoffman’ı başka bir saldırıda yaraladığı da şüpheler arasında.
Fransız lüks devi Kering’in, Gucci markasının sahibi olarak, Renault’nun eski CEO’su Luca de Meo’yu yeni CEO olarak ataması bekleniyor. De Meo, pazar günü Fransız otomobil üreticisi Renault’daki görevinden istifa etti. Renault’nun hisse değeri onun liderliğinde yaklaşık ikiye katlandı. Kering’deki yeni görevi ise son yıllarda cazibesini yitiren şirketi yeniden canlandırmak olacak.
İngiltere’nin dış istihbarat servisi MI6, yeni başkan olarak Blaise Metreweli’yi atadı. Ekim ayında Sir Richard Moore’dan görevi devraldığında, ajansın başına geçen ilk kadın olacak. Şu anda MI6’nın teknoloji biriminin başında olan Metreweli, kurum içinde “Q” olarak tanınıyor. İngiltere Başbakanı Sir Keir Starmer, nihai adaylarla birebir mülakat yaptı ve bu “tarihi atamayı” övdü.
Gazze’deki Gazze Yardım Vakfı (GHF) tarafından işletilen bir yardım dağıtım noktasına gitmek üzere yola çıkan en az sekiz Filistinli öldürüldü, onlarcası ise yaralandı. Refah yakınlarında kalabalıkların üzerine İsrail askerlerinin ateş açtığı bildiriliyor. İsrail henüz olayla ilgili açıklama yapmadı. Yardım merkezleri geçen ay açıldığından bu yana, yardım toplamaya çalışanlara neredeyse her gün ateş açılıyor.
Fransa’nın eski Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, ülkenin en yüksek onur nişanı olan Légion d’Honneur unvanından çıkarıldı. Aralık ayında, yolsuzluk ve nüfuz ticareti suçlamalarıyla verilen önceki mahkûmiyet kararı onaylandı ve Sarkozy’ye bir yıl boyunca elektronik kelepçe takma cezası verildi. Mevcut Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron bu karara karşı çıktı ve “eski cumhurbaşkanlarına saygı gösterilmesinin çok önemli olduğunu” vurguladı.
Paris’in büyük havacılık fuarı
Dünyanın en büyük havacılık etkinliği olan Paris Air Show, pazartesi günü başkent Paris’teki Le Bourget Havalimanı’nda başlıyor. Sivil ve askeri havacılığın vitrine çıktığı fuar, geçtiğimiz perşembe Hindistan’da meydana gelen ve en az 270 kişinin öldüğü Boeing 787 Dreamliner kazasının gölgesinde düzenleniyor. Bu felaketin ardından, havayolu firmaları ve üreticilerin her yıl açıkladıkları büyük siparişleri bu yıl kamuoyuyla paylaşma konusunda çekingen davranmaları bekleniyor.
Organizatörlere göre, fuarın yaklaşık yarısı savunma sanayisine ayrılmış durumda; bu, 2023’e kıyasla önemli bir artış anlamına geliyor. Ukrayna’daki savaş ve artan savunma harcamaları sektöre ivme kazandırdı. Fuarı takip eden üst düzey askeri yetkililerin ilgisi bu yıl özellikle insansız hava araçları ve hava savunma sistemlerine yoğunlaşacak. Ticari havacılık, bu yıl silah teknolojilerinin gölgesinde kalabilir.
Amerika’daki yabancı öğrenciler hâlâ belirsizlik içinde
Donald Trump’ın Amerikan üniversiteleriyle yürüttüğü mücadelede Harvard, birincil hedef hâline geldi. Yabancı öğrencilere yönelik uygulamalar bunun somut örneği. Dışişleri Bakanlığı, Amerikan büyükelçiliklerine yabancı öğrenciler için vize mülakatı planlamayı geçici olarak durdurmaları talimatı verdi. Gerekçe, konsoloslukların başvuru sahiplerinin sosyal medya geçmişini daha ayrıntılı incelemeye hazırlanması. Ancak bu “duraklama” üçüncü haftaya uzadı ve tüm üniversiteler için ciddi bir sorun hâline geldi.
Harvard ise benzersiz ek kısıtlamalarla karşı karşıya. Trump yönetimi, okulun Yahudi öğrencilere yönelik antisemitizmi engellemediğini ve yabancı öğrencilerle ilgili bilgileri paylaşmayı reddettiğini iddia ediyor. Şimdi Harvard’ın yabancı öğrenci alımını tamamen durdurmak istiyor. Bir yargıç bu kararı geçici olarak engelledi. Pazartesi günü üniversite ile hükümet tekrar mahkemeye çıkacak. Yönetim, kararın göçmenlik yasalarıyla ilgili olduğunu ve ulusal güvenlik gerekçesine dayandığını savunuyor—bu nedenle “mahkemelerin karışamayacağını” öne sürüyor.
Ticaret ateşkesi Çin için ne anlama geliyor?
İki günlük Londra temaslarının ardından, Amerika Hazine Bakanı Scott Bessent beş saat boyunca Kongre’de ifade verdi. “Dünyanın iki büyük ekonomisi arasında büyük ve güzel bir yeniden dengelenme mümkündür,” dedi. Tabii, Çin ticaret ateşkesi anlaşmasına sadık kalırsa.
Bu ateşkes, her iki ekonomi için de olumlu olsa da, Çin’in yatırımlar ve ihracattan tüketime dayalı modele geçişini büyük olasılıkla geciktirecek. Amerika’nın nisan ayında tehdit ettiği yüksek tarifeler, Çin hükümetini mali teşvikleri artırmaya, bu teşviklerin bir kısmını hanelere yönlendirmeye zorlayabilirdi. Ancak Çin’in ihracatı güçlü kalmayı sürdürüyor. Pazartesi günü açıklanan diğer veriler de moral vericiydi. Mayıs ayında sanayi üretimi, ayın iki iş günü daha kısa olmasına rağmen yıllık %5,8 arttı. Bazı ekonomistler, ateşkes sürerse eylül ayına kadar ilave teşvik beklemiyor—tabii Bessent’in tüm çabaları boşa gidecek şekilde ateşkes bozulmazsa.
Türkiye’de muhalefetin sökülmesi
İstanbul’un tutuklu belediye başkanı ve Recep Tayyip Erdoğan’ın başlıca rakibi Ekrem İmamoğlu, pazartesi günü kamu görevlisine hakaret suçlamasıyla hâkim karşısına çıkacak. Dava, İmamoğlu’nun İstanbul başsavcısını eleştirmesiyle ilgili. Bu, Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) 2028’deki cumhurbaşkanlığı seçimleri için muhtemel adayı olan İmamoğlu’na açılan çok sayıda siyasi içerikli davadan sadece biri.
19 Mart’ta tutuklanmasından bu yana İmamoğlu ve destekçilerine yönelik operasyonlar büyüdü. Aralarında belediye çalışanları ve iş insanlarının da bulunduğu 250’den fazla kişi gözaltına alındı. Daha fazlası da sırada olabilir. 30 Haziran’da bir mahkeme, CHP lideri Özgür Özel’in parti başkanlığına seçiminin usulsüz yapıldığına karar verebilir. Erdoğan yönetimi, Türkiye’deki ana muhalefeti dava dava söküyor.
Amerika’nın uzaya çıkan ilk kadını
“Sally” adlı National Geographic belgeseli, Amerika’nın uzaya çıkan ilk kadını Sally Ride’ın hayatını anlatıyor. Yönetmen Cristina Costantini de dâhil olmak üzere birçok kadının bilim yolculuğuna ilham kaynağı olan Ride, bu yapımda övgülerle değil, gerçekçi bir portreyle ele alınıyor: odaklanmış, kararlı, ketum ve zaman zaman acımasız. Bu özellikler, kurumsal cinsiyetçiliğe rağmen hedeflerine ulaşmasını sağladı.
Belgeselde, Ride’ın 27 yıl boyunca birlikte olduğu bilim insanı ve eğitimci Tam O’Shaughnessy ile ilişkisine de yer veriliyor. Bu birliktelik ancak Ride’ın 2012’deki ölümüyle kamuoyuna açıklandı. Bu gizlilik, O’Shaughnessy için acı verici olsa da, partnerinin buna iyi sebepleri olduğunu kabul ediyor. Ride’ı harika bir astronot yapan kişilik özellikleri, onu istemediği bir rol olan ulusal sembol ve medya figürü hâline getirmeye uygun değildi. Cinsel yöneliminin ifşasının, birlikte kurdukları “Sally Ride Science” adlı kız çocuklarını bilime teşvik eden vakfı yok edeceğinden korkuyordu.
Kaynak: The Economist
