Hem politika, hem edebiyat, hem de Shakespeare’in kaleminden dökülen zamanüstü insanlık hallerine bakmak için harika bir mercek bu.
Hamlet’teki II. perde, II. sahne tam da böyle bir ilişkiyi çözümlemek için ideal: Yüzüne gülüp arkandan iş çeviren dostlar, dostluktan casusluğa geçen ilişkiler, içten içe hesaplaşmalar… Tıpkı Trump – Erdoğan ilişkisinde olduğu gibi.
⸻
🎭 Hamlet’teki Yüzeyde Dost, Derinde Düşman Teması
Hamlet’in Rosencrantz ve Guildenstern ile olan ilişkisi tam bu bağlamda okunabilir. Hamlet onları “dost” zanneder ama kısa sürede fark eder ki, asıl görevleri kral adına casusluk yapmak.
Replik örneği (Act 2, Scene 2):
“Were you not sent for? Is it your own inclining? Is it a free visitation?”
Yani diyor ki: “Kendi isteğinizle mi geldiniz, yoksa sizi gönderip üzerime mi saldılar?”
Ve sonunda şu bomba gibi cümleyi kurar:
“You were sent for; and there is a kind of confession in your looks.”
Tıpkı Erdoğan’ın Trump’a ‘dostum’ dediği ama Trump’ın ardı ardına gümrük vergileri bindirdiği süreç gibi. Bir yandan övgüler, bir yandan yaptırımlar…
⸻
🕊 Siyasi “Dostluklar” ve Hamlet’in Tiyatro Planı
Hamlet, “dost” görünümlü herkesin aslında kendi çıkarları için oynadığını fark edince çareyi “tiyatro” ile hakikati ortaya çıkarmakta bulur.
Trump da uluslararası sahnede birçok lidere dostum deyip sonra bambaşka politik hamleler yaptı. Erdoğan’a “aptal olma” diyecek kadar ileri gitmişti. Tiyatro burada artık diplomatik nezaket değil, doğrudan oyun ve güç gösterisi.
⸻
🧠 Shakespeare’in İnsan Doğasına Dair Yorumu
Hamlet, şöyle hayıflanır:
“What a piece of work is man… yet to me, what is this quintessence of dust?”
Yani diyor ki: “İnsan ne yüce bir varlık… ama bana ne ifade ediyor? Tozdan ibaret.”
Trump ile Erdoğan arasında da “insani” dostluk değil, “çıkarların” belirlediği soğuk bir satranç tahtası vardır.
⸻
🔍 Yorumsal Kapanış
Hamlet’in sahte dostları ile hesaplaştığı bu sahne, uluslararası ilişkilerdeki ikiyüzlülüğün sahnesidir adeta.
Tıpkı Trump-Erdoğan ilişkisinde olduğu gibi:
• “Dostum” diyenler çoğu zaman sadece sahnedeki rollerini oynarlar.
• Gerçek duygular, tiyatro oyununa benzer bir sahnede, ancak planlanmış bir provokasyonla ortaya çıkar.
• Ve Hamlet gibi, gerçekleri öğrenmek için bazen “oyun içinde oyun kurmak” gerekir.
⸻
İşte Shakespeare’in 400 yıl önce yazdığı bir oyunla bugünün diplomasi tiyatrosunu böyle okumak mümkün. Tarih değişir, dekor değişir, ama sahnedeki roller pek değişmez…
