BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Özet
29 Ocak 2025 | Hong Kong – ABD Başkanı Donald Trump, tarifelere olan tutkusunu açıkça ortaya koyarken, uluslararası burger fiyatlarından yola çıkarak ekonomik politikalarını şekillendirebilir. The Economist’ın Big Mac Endeksi, döviz kurlarındaki dengesizliklere ışık tutuyor; ancak Trump, bu verilerden yanlış sonuçlar çıkarabilir
Trump’ın Tarife ve Fast Food Aşkı
- Fast Food ve Tarife Tutkusu:
İlk döneminde yaşanan hükümet kapanışında Trump, ziyaret eden Amerikan futbol takımı için bir burger şöleni düzenlemiş, “çok, çok fazla patates kızartması” sunmuştu. 2016 kampanyası sırasında ise, bir yardımcısının belirttiğine göre, sıklıkla iki adet balıklı burger ve iki adet Big Mac sipariş ediyordu (burger ekmeklerini çıkararak). - Tarife Sözcüğüne Olan Hayranlık:
Trump, “tarife” kelimesini sözlüğün en güzel kelimesi olarak tanımlayarak, son bir notta, “America First” yaklaşımı çerçevesinde, uluslararası döviz dengesizliklerini tespit edip ticaret açığını azaltma görevini, Hazine Bakanı’na emretmişti.
Big Mac Endeksi ve Döviz Kuru Analizi
- Endeksin Temeli:
1986’dan bu yana The Economist tarafından kullanılan Big Mac Endeksi, “satın alma gücü paritesi” ilkesine dayanıyor. Yani, bir ülkenin para birimi, aynı ürünün fiyatı üzerinden değerlendirilerek, o para biriminin alım gücü ölçülüyor. - Fiyat Karşılaştırmaları:
Örneğin, ABD’de bir Big Mac 5,79 dolara satılırken, Çin’de aynı burgeri satın almak için çevrildiğinde yalnızca 3,52 dolar gerekiyor. Bu durum, Çin Yuanı’nın ABD doları karşısında düşük değerli olduğunu gösteriyor. Benzer şekilde, Meksika’da fiyat %20, Kanada’da ise %6 daha düşük iken; Euro bölgesinde ise euro yaklaşık %3 değerli çıkıyor.
Grafik: The Economist
Uluslararası Fiyat Farklılıkları ve Trump’ın Politikaları
- Ticaret Açıkları ve Küresel Rekabet:
Trump’ın belirttiği gibi, birçok ülke ABD ile büyük ticaret fazlasına sahip. Bu durum, o ülkenin küresel tedarik zincirindeki konumunu yansıtsa da, yüksek ticaret fazlası Trump’ın tarifelerine olan ilgisini cezbedebilir. - Yanlış Yorumlar Risk Altında:
Eğer Trump, Big Mac Endeksi’nde görülen fiyat farklılıklarına dayanarak yeni tarifeler uygularsa, bu durum Amerika’nın rekabet gücünü zayıflatabilir. Çünkü artan tarife, hem ürün fiyatlarını yükseltecek hem de yabancı para talebini kısıtlayacaktır.
Finans Piyasalarına Olası Etkiler
- Rekabet ve Enflasyon Baskısı:
Trump’ın tarifeleri, Amerikan piyasalarında maliyet artışına ve enflasyon baskısına yol açabilir. Yabancı para talebinde yaşanacak daralma, dolardaki güç kaybını da beraberinde getirebilir. - Stratejik Hatalar:
Fast food sevgisi ve tarifelere olan düşkünlüğü, ekonomik analizlerde kullanılan objektif verilerin yanlış yorumlanmasına neden olabilir. Bu durum, uluslararası ticarette dengesizlikleri daha da derinleştirebilir.
Sonuç
Trump’ın tarife politikası, uluslararası Big Mac fiyatları üzerinden çıkarılan sonuçlarla birleştiğinde, ABD ekonomisi üzerinde beklenmedik olumsuz etkiler yaratabilir. Yabancı para piyasalarındaki dengesizlikler, ticaret açığı ve artan enflasyon riski, finans piyasalarını olumsuz yönde etkileyebilir. Ekonomistler, bu tür hamlelerin uzun vadede rekabet gücünü zayıflatacağını ve küresel ticarette yeni sorunlara yol açacağını öngörüyor.
Makalenin Tamamını Okumak İçin Buraya Tıklayabilirsiniz
