- Afganistan–Pakistan hattında tansiyon yeniden tırmandı: Taliban yönetimi, gerilimi “İslamabad içindeki bir grup bilinçli olarak çıkarıyor” diyerek Pakistan’ı suçladı.
- Pakistan’dan sert yanıt geldi: “İç işlerimizle ilgili dışarıdan tavsiye almayız” çıkışı yapıldı.
- Sınır hattında çıkan çatışmalarda iki taraf da ağır kayıp açıklarken, krizin bölgesel güvenliği ve ticaret koridorlarını etkileme riski büyüyor.
Afganistan ve Pakistan arasındaki gerilim son günlerde tehlikeli bir tırmanışa girdi. Taliban yönetimi, iki ülke arasındaki askeri çatışmaların İslamabad yönetimi içindeki “belirli bir grup” tarafından kasıtlı olarak çıkarıldığını ileri sürdü. Açıklama, Afganistan hükümeti yetkililerinden Nurulhak Enver tarafından yapıldı. Enver, söz konusu grubun “iki Müslüman ülkeyi uzun vadeli düşmanlığa sürüklemek istediğini” iddia etti. Afgan tarafı, Pakistan halkıyla sorunlarının olmadığını, asıl meselenin “devlet içi klikler ve derin yapı hareketleri” olduğunu savundu.
İslamabad yönetiminden yanıt gecikmedi. Pakistan Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada “Pakistan, iç işlerinde dışarıdan tavsiyeye ihtiyaç duymamaktadır” ifadelerini kullandı ve Taliban yönetimini “başka ülkelerin siyasetlerine karışmamak” konusunda uyardı. Ayrıca açıklamada, Afganistan’a ülkesini terör faaliyetleri için kullandırmama çağrısı yapıldı ve “Kabil yönetimi önce kendi topraklarında yönetim kapasitesini artırmaya odaklanmalı” mesajı verildi.
Gerilim, diplomatik meydan okumayla sınırlı değil. 11 Ekim’de Pakistan sınırına yakın Paktiya vilayetinde ağır çatışmalar yaşandı. Afganistan yönetimi, “58 Pakistan askeri öldürüldü, onlarca zırhlı araç ele geçirildi” açıklamasını yaptı. Pakistan ordusu ise “23 askerin öldüğünü, 200’den fazla Afgan bağlantılı militanın etkisiz hale getirildiğini” bildirdi. İki ülke arasındaki çatışmalar Katar ve Suudi Arabistan’ın arabuluculuğuyla geçici olarak durduruldu ancak bölgedeki kırılgan ateşkesin her an bozulabileceği konuşuluyor.
Bu kriz, sadece iki ülkeyle sınırlı değil. Bölge; Çin’in Kuşak-Yol Projesi, Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) ve Orta Asya ticaret yolları nedeniyle jeopolitik açıdan stratejik bir öneme sahip. Afganistan–Pakistan hattında çıkabilecek uzun süreli bir çatışma, Çin’in bölgedeki ticari ağını, Hindistan’ın güvenlik stratejisini ve Rusya–İran–Pakistan enerji hattını doğrudan etkileyebilir. Ayrıca uzmanlara göre Washington–Pekin mücadelesi de bu hattaki gerilim üzerinde etkili. Analistler, “Bu sadece sınır çatışması değil, yeni jeopolitik satranç hamlesi” yorumunu yapıyor.
BS Ekonomi değerlendirmesi: Afganistan–Pakistan hattındaki bu kriz üç mesaj veriyor. Birincisi; bölgedeki güç mücadelesi yeniden sertleşiyor. İkincisi; vekalet savaşlarıyla şekillenen yeni dönem sürüyor. Üçüncüsü; Taliban-Pakistan ilişkilerinde kırılma riski büyüyor ve bu kırılma Çin ve Körfez dengelerini yakından ilgilendiriyor. Eğer krizin seyri büyürse Orta Asya’dan Körfez’e uzanan enerji ve ticaret koridorları jeopolitik risk fiyatlamasına geçebilir.
