
Grafik Ne Diyor?
BofA Global Research verilerine göre; S&P 500’ün toplam piyasa değerinin %36’sı sadece 10 şirkete ait. Bu oran, 2000 yılındaki Dot-Com balonu sırasında ulaşılan %27 seviyesini açık farkla aşmış durumda.
Tarihsel Karşılaştırma:
- 2000 Dot-Com Zirvesi: Microsoft, Cisco, GE, Intel, Nokia, Oracle, IBM gibi teknoloji ağırlıklı devler ilk 10’da yer aldı. Aşırı değerlemeler balonla sonuçlandı.
- 2020: Big Tech liderliği güçleniyor ama dağılım hâlâ daha dengeli (MSFT, AAPL, AMZN, GOOG, META, BRK gibi).
- 2025: Liste adeta tek bir sektöre indirgenmiş durumda:
NVDA, MSFT, AAPL, AMZN, META, GOOG, AVGO, TSLA, BRK, JPM.
“Muhteşem 7” şirketi S&P 500’ün %30’dan fazlasını oluşturuyor.
“Sistemik Risk & Yapısal Aşırılık”
- Aşırı Konsantrasyon Riski:
- 500 şirketlik endeksin yönünü yalnızca 7–10 şirketin belirlemesi, yatırımcı çeşitliliğini görünüşte artırsada riskin aşırı merkezileştiği anlamına geliyor.
- Tek bir sektör (teknoloji/yapay zekâ) odaklı şişkinlik, tıpkı 2000 yılında olduğu gibi sistemsel sarsıntılara açık hale getiriyor.
- Pasif Fonlar & Yatırım Akışı:
- Trilyon dolarlık ETF’ler, endeks ağırlıklı fonlar ve emeklilik sistemleri, bu 10 dev şirkete zorunlu yatırım yapıyor.
- Bu durum fiyatları yapay şekilde yukarı iterken, değerlemeleri temel göstergelerden koparıyor.
- P/E, P/S, P/FCF oranlarında tavanlar:
- Nvidia, Broadcom gibi firmalar tarihsel ortalamaların 3–4 katı çarpanla işlem görüyor.
- Bu seviyeler, sadece büyüme değil, kusursuzluk beklentisini de içeriyor — ki bu sürdürülemez.
- Küçük yatırımcı euforisi:
- Yapay zekâ, yarı iletken ve bulut yazılım odaklı hisselere olan ilgi TikTok, Reddit ve Discord topluluklarında 1999’daki “yeni ekonomi” havasını çağrıştırıyor.
- Mikro lotlar ve mobil uygulamalarla milyonlarca yatırımcı balonun içinde farkına varmadan pozisyon alıyor.
Ne Anlama Geliyor?
- 2000 yılında yaşanan Dot-Com çöküşü, ilk 10 hissenin fazla değerlenmesiyle başladı.
- Bugün ise bu değerlenme, sadece fiyat değil, toplam endeks içindeki ağırlıkla daha da tehlikeli hale geldi.
- Grafik, yatırımcıları “endeksin yükselmesi = piyasaların sağlıklı olması” yanılgısına karşı uyarıyor.
- Geri kalan 490 şirketin büyük kısmı endeksle aynı ivmeyi yaşamıyor; piyasa genişliği daralmış durumda.
Sonuç ve Uyarı:
Bugünkü tablo, yalnızca fiyatlar üzerinden değil, ağırlık ve sistemsel kırılganlık açısından da bir “balon yapısı”na işaret ediyor.
S&P 500’ün artık yalnızca “tek sektör – birkaç dev firma” endeksine dönüşmesi, ilerideki herhangi bir düzeltmenin çok daha sert ve yaygın olabileceğini düşündürüyor.
Yatırımcılar için temel uyarı:
🔺 Endeks değil, sektör içi dağılımı ve şirket bazlı risk yoğunlaşmasını dikkate alın.
🔻 2025 verileri, artık “Dot-Com sonrası en büyük yapısal şişkinlik” döneminde olduğumuzu gösteriyor.