BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Bu haberi dinle
Albay Yehor Derevyanko sabırsızlanıyor. Üç Rus askeri, izlendiklerinin farkında değilmiş gibi bir köy yolunda yürüyor. “Öldürün onları!” diye sertçe emrediyor. İki keşif dronu hemen harekete geçiriliyor. Doğu’daki Kostiantynivka kentinin altındaki sığınakta beş ekran üzerinden dron görüntüleri izleniyor ve üç kişi dizüstü bilgisayarlarıyla çalışıyor. Bir anda içlerinden biri haykırıyor: “Lanet olsun, onları kaybettik!”
Cephe hattı 12 km uzakta. Kostiantynivka ve Pokrovsk şehirleri, Rusların Donetsk bölgesinin kalan kısmını ele geçirme çabasındaki bir sonraki büyük hedefler. 2023’te 26 km kuzeydoğudaki Bahmut’u, geçen yıl Şubat ayında ise 38 km güneydeki Avdiyivka’yı aldılar. Bu iki kasabanın düşeceği uzun süredir kaçınılmaz görünüyordu, ancak Rus ilerleyişi son derece yavaş oldu. Haziran başında Ukrayna istihbaratı bu şehirlerin yaz taarruzunun hedefi olacağını bildirmişti. Ancak 93. Tugay’da komutan olan Albay Derevyanko, böyle bir hazırlık görmediğini söylüyor.
Aslında, diyor ki, Rus askerleri bazen sahte ilerleyişler sergiliyor. Bir hafta önce, Rus bayrağı yakındaki Stupochky köyüne beşinci kez dronla indirildi. Rus askerleri köyü ele geçirdiklerini iddia etti. Bu tür raporlar komuta zincirine iletiliyor ve subaylar “madalya” alıyorlar, diyor Derevyanko.
İki Rus askeri tekrar ekranda beliriyor, ardından ağaçların altına saklanmak için koşuyorlar. Yeni dronlar gönderiliyor ve adamların en son görüldüğü yerde bir duman sütunu yükseliyor. Ukraynalılar öldürmelerin doğrulanması için istihbarat birimini bekliyor. Her gün, diyor Albay Derevyanko, Ruslar zayıf noktaları arıyor. Donanımsız ve hazırlıksız küçük birlikler, genellikle intihar niteliğinde görevlere gönderiliyor. Eğer ilerleyip hayatta kalırlarsa, arkalarından başkaları geliyor. Ruslar milim milim ilerliyor ama bedeli çok yüksek ve artıyor. “Geçen yıl teknoloji sayesinde 50 Rus’u öldürebiliyorduk,” diyor Derevyanko, “şimdi bu sayı beş katına çıktı.”
Pokrovsk’ta, 45 km güneybatıda, Ruslar daha yakın. Her iki şehir de hemen düşme tehdidi altında değil. Ancak Albay Derevyanko, Kostiantynivka’da hiçbir yerin güvenli olmadığını söylüyor: Rus dronları neredeyse her yeri görebiliyor. 2022’deki tam ölçekli işgalden önce burada yaklaşık 67.000 sivil yaşıyordu. Şimdi bu sayının yalnızca %10–20’si kaldı.
Bazı bölgeler diğerlerinden daha tehlikeli. Tren istasyonu yasaklı bölge; çünkü Rus fiber optik dronlarının menzili içinde. Şehre giden yollarda ağ tünelleri sürücüleri koruyor. Askeri araçlar dron karşıtı ağlarla ya da metal kafeslerle donatılmış. Bombalanmış apartmanların önünden hızla geçiyorlar, yaşlı kadınlar ise alışveriş çantalarıyla sokakta yürüyor. Uzaklardan top sesleri geliyor.
On sekiz ay önce, dronlar cephe hattından 5 km ötedeki herkesi hedef alabiliyordu. Şimdi bu mesafe 15 km’ye çıktı. “Kostiantynivka çevresindeki toprağı biz kontrol ediyoruz,” diyor Derevyanko, “ama Ruslar gökyüzünün %90’ını kontrol ediyor.” Bu durum her iki tarafı da etkiliyor. Cephe hattının öbür tarafında, 2014’te Rus yanlısı isyancılar tarafından ele geçirilen Horlivka bulunuyor. 13 Temmuz’da, Rus kontrolündeki Donetsk yönetiminin başı Denis Pushilin, o hafta Horlivka’da 394 Ukrayna dronunun düşürüldüğünü açıkladı.
Başka bir yer altı sığınağında, kod adı “Bancomat” olan bir mühendis, dron geliştirip üreten bir ekibi yönetiyor. Tamamlanmak üzere olan büyük bir dört pervaneli dron, gökyüzünde sinyal tekrarlayıcı olarak görev yapacak ve gözetleme dronlarının 40 km’ye kadar uçmasını sağlayacak. Arka planda 3D yazıcılar parça üretirken, çalışma masalarındaki kişiler Çin çiplerini devrelere lehimliyor. Bancomat’ın ekibi yapay zekâ teknolojisi üzerine de çalışıyor. Ancak şimdilik “paraya ihtiyacımız var!” diyor.
Üçüncü bir sığınakta, Başteğmen Volodımır Demçenko, “Kara Kuzgun” dron taburunu komuta ediyor. Geçen yıl 100 askeri vardı; şimdi 400 oldu. Ekip az önce beş Rus askerini öldürdü. “Daha yeni gelmişlerdi!” diyor neşeyle. Ama Albay Derevyanko uyarıyor: Dronlar yeterli değil. Donald Trump’ın Ukrayna’ya 155 mm’lik top mermileri göndermeye devam edeceğini duymaktan memnun. “Eğer bu silahları alırsak,” diyor, “bu şehirlerin alınmasını durdurabiliriz.”
