● Putin, üst düzey yetkilere olası nükleer deneme hazırlıkları için teklif taslakları hazırlama talimatı verdi.
● Rus komuta kademesi “hızlı hareket” çağrısı yapıyor; Kremlin resmen test kararı almadı fakat hazırlık süreci başlatıldı.
● Bu adım, ABD-Rusya ilişkilerinde yeni bir jeopolitik gerilim dalgası riskini yükseltiyor; küresel piyasalar ve enerji maliyetleri için belirsizlik artıyor.
Vladimir Putin, Çarşamba günü Rusya Güvenlik Konseyi toplantısında dışişleri, savunma ve özel servisler dahil ilgili tüm kurumlara “nükleer silah denemeleri için hazırlıklara başlanması konusunda mutabık kalınan öneriler” içeren teklif taslaklarını hazırlamaları talimatını verdi. Kremlin sözcüsü, bunun resmen bir test kararı değil, hazırlıkların ve seçeneklerin değerlendirilmesi aşaması olduğunu bildirdi.
Talimat, ABD Başkanı Donald Trump’ın geçen hafta nükleer denemelere yeniden başlanabileceğine dair yaptığı açıklamaya doğrudan tepki olarak geldi. Moskova yetkilileri Trump’ın sözlerini “ABD’nin niyetlerini anlamak için” bir işaret olarak gördüklerini söylüyor. Trump’ın kasdettiğinin yeraltı patlayıcı testleri mi yoksa silah taşıyıcı sistemlerin uçuş denemeleri mi olduğu hâlâ net değil.
Rusya Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay cephesinden gelen mesajlar sürecin hızlandırılmasını işaret ediyor. Savunma Bakanı Andrey Belousov, “tam kapsamlı nükleer denemelere derhal hazırlanmanın tavsiye edildiğini” söylerken Genelkurmay Başkanı Valeriy Gerasimov, denemelere hazırlanmanın türüne göre birkaç aydan birkaç yıla kadar sürebileceğine dikkat çekti. Rusya’nın Arktik’teki Novaya Zemlya test sahasının potansiyel test sahası olarak hazır tutulduğu kamuoyuna yansıdı.
Uzmanlar, modern dönemde nükleer patlayıcı testlerinin yeniden başlamasının uluslararası istikrarı bozacağı uyarısını yineliyor. BM Silahsızlanma Araştırmaları Enstitüsü ve bağımsız güvenlik analistleri, böyle bir adımın küresel etki-tepki döngüsünü tetikleyebileceğini, diğer nükleer güçlerin cevaplarına yol açabileceğini belirtiyor. Çevresel ve insani maliyetler ise en şiddetli tartışma başlıklarından biri.
Sonuç olarak Putin’in talimatı resmi bir test kararı getirmedi ancak seçeneklerin hızlı değerlendirilmesi sürecinin başlatılması, küresel güvenlik ortamında yeni bir gerilim katmanı oluşturdu. Finansal aktörler ve politika yapıcılar için önümüzdeki dönemde risk fiyatlaması, enerji arz güvenliği ve olası yaptırım senaryoları takip edilmesi gereken ana gündem maddeleri olacak.
