BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Rusya 2022’de Ukrayna’yı işgal ettiğinde Kremlin hızla Facebook ve Instagram’ı yasakladı; ana şirketleri Meta “aşırıcı örgüt” ilan edildi. Ancak Meta’ya ait bir sosyal medya hizmeti hayatta kaldı: WhatsApp. Bir mahkeme, uygulamanın bilgi paylaşımından çok özel sohbetlere odaklanması nedeniyle engellenmemesine karar verdi. Ama belki de engellenemeyecek kadar popülerdi: WhatsApp, Rusya’da 100 milyondan fazla kullanıcısı olduğunu söylüyor.
Şimdi ise Vladimir Putin sohbete yeniden girdi. 13 Ağustos’ta Rusya’nın internet denetim kurumu Roskomnadzor, WhatsApp ve Telegram’daki aramaları kısıtladığını açıkladı; gerekçe olarak dolandırıcılıkla mücadeleyi öne sürdü. Aslında ise Rusya Devlet Başkanı, yeni bir yerli alternatifi teşvik etmeye hazırlanıyor. Haziran ayında, mesajlaşmayı e-devlet hizmetleriyle birleştirecek devlet destekli bir uygulamanın geliştirilmesini emreden bir kararname imzaladı. Kremlin bu projeyi, halihazırda MAX adlı bir platformun beta versiyonunu yayımlayan, devlet bağlantılı sosyal medya grubu VK’ya verdi. MAX; mesajlaşmayı, ödeme yazılımını ve alışveriş ya da yemek siparişi gibi “mini uygulamaları” barındırma özelliğini entegre ediyor.
MAX, Kremlin’in yeni girişiminin temelini oluşturacak ve yeni cihazlara önceden yüklenecek. Ancak bu fikir açıkça Asya’nın süper uygulamalarından, özellikle de Çin’in WeChat’inden esinleniyor. WeChat, Çin’de günlük hayatın bir direği. Yaklaşık 1,3 milyar kişi onu sadece mesajlaşmak için değil, haber okumak, seyahat rezervasyonu yapmak, doktor randevusu almak ve faturaları ödemek için de kullanıyor. Aynı zamanda sansür ve gözetim aracı. Çin Komünist Partisi’ni eleştiren içerikleri kısıtlıyor ve polis muhalifleri gözetlemek için de kullanıyor.
Putin’in böyle bir araca özen duyması kesin. Ancak Rus halkının bir “Rus WeChat”ine ilgisi daha belirsiz. Rusların %36’sından fazlası halihazırda, bir cihazı başka bir ülkedeymiş gibi göstererek engelli içeriklere erişim sağlayan sanal özel ağlar (VPN) kullanıyor. Ayrıca yeni uygulamanın yetkililerin telefonun mikrofonuna veya hatta kamerasına sızmasına izin verebileceğine dair endişeler var.
