- NATO’dan doğu kanadı için yeni adım: Polonya hava sahasının Rus İHA’ları tarafından ihlal edilmesi sonrası NATO, “Doğu Nöbetçisi” operasyonuyla Baltık’tan Karadeniz’e uzanan savunma hattını güçlendireceğini duyurdu.
- ABD–Polonya gerilimi: Trump’ın “kazaydı” yorumu Varşova’da tepkiyle karşılandı; Polonya Dışişleri Bakanı ABD’den dayanışma beklediklerini açıkladı.
- Avrupa’dan sert tepki: Fransa ve Almanya Rus elçileri çağırdı, NATO müttefikleri F-16, Rafale ve Eurofighter uçaklarıyla göreve katılacağını bildirdi.
NATO’dan Doğu Kanadı İçin “Doğu Nöbetçisi” Hamlesi
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırıları sırasında Polonya hava sahasını ihlal eden insansız hava araçları, Batı ittifakında alarm zillerini çaldı. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Brüksel’de yaptığı açıklamada, “Rus İHA’larının müttefik hava sahasına girmesine izin veremeyiz” diyerek “Doğu Nöbetçisi” operasyonunu başlattıklarını duyurdu.
Plan, Baltık ülkelerinden Romanya ve Bulgaristan’a kadar uzanan NATO doğu kanadında hava ve kara savunmasını güçlendirecek. Danimarka iki F-16 savaş uçağı ve bir firkateyn, Fransa üç Rafale, Almanya dört Eurofighter gönderiyor. İngiltere de katkısını kısa süre içinde açıklayacak.
Avrupa Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı General Alexus Grynkewich, “İttifak topraklarının her karışını savunacağız” mesajıyla operasyonun esnek, geniş kapsamlı ve uzun süreli olacağını belirtti.
Polonya–ABD Hattında Nadir Çatlak
İHA saldırısını “NATO’nun yanıt kapasitesini test etme girişimi” olarak niteleyen Polonya, ABD’den açık destek beklediğini açıkladı. Ancak ABD Başkanı Donald Trump’ın “müdahale bir hata olabilir” yorumu Varşova’da tepkiyle karşılandı.
Polonya Başbakanı Donald Tusk, X hesabından Trump’a doğrudan yanıt vererek, “Biz de bunun bir hata olmasını isterdik. Ama değildi. Ve bunu biliyoruz” dedi. Bu çıkış, Polonya’nın Washington’a nadir bir şekilde açıkça meydan okuması olarak değerlendiriliyor.
Polonya Dışişleri Bakanı ise Reuters’a verdiği demeçte, “Washington’ın dayanışma göstermek için harekete geçmesini umuyoruz” diyerek ABD’den somut adım beklediklerini vurguladı.
Avrupa’dan Sert Tepkiler ve Yeni Riskler
Fransa ve Almanya Rus büyükelçilerini çağırırken, Almanya Polonya üzerinde hava polisliği görevini genişletti. BM Güvenlik Konseyi de Polonya’nın talebiyle acil toplanıyor.
Avrupa liderleri, olayın Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı bitirme niyetinde olmadığını bir kez daha gösterdiğini söylüyor. Trump’ın kısa süre önce Alaska’da Putin ile yaptığı görüşmede “ateşkesi kabul et” çağrısını geri çekmesinden haftalar sonra gelen bu gelişme, ABD ile Avrupa arasındaki koordinasyon eksikliğini gündeme taşıyor.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov ise Batı’daki endişeleri reddederek, “Avrupalılar duygusal aşırı yüklenme yaşıyor, Rusya onlar için tehdit oluşturmuyor” dedi. Ancak aynı gün Rusya ve Belarus’un Baltık ve Barents denizlerinde büyük bir ortak tatbikat başlatması, güvenlik risklerini daha da artırdı.
Sonuç
Polonya’ya yönelik İHA saldırıları, NATO’yu doğrudan harekete geçirdi. “Doğu Nöbetçisi” operasyonu, Rusya’nın doğrudan NATO topraklarını hedef aldığı endişesinin somut bir askeri yanıtı oldu. Avrupa ülkeleri Moskova’ya karşı diplomatik baskıyı artırırken, Washington–Varşova hattında oluşan çatlak transatlantik dayanışmanın sınandığını gösteriyor.
