Putin’den ŞİÖ Zirvesinde Ortak Tahvil ve Ödeme Sistemi Çıkışı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çin’in Tianjin kentinde düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) zirvesinde, örgüte üye on ülkenin ortak tahvil ihraç etmesi ve ortak bir ödeme sistemi kurulması çağrısında bulundu. Öneri, Batı yaptırımlarıyla karşı karşıya kalan Moskova’nın dolar ve euro dışı alternatif finansman yolları arayışının yeni bir adımı olarak değerlendiriliyor.
Ukrayna’da Kalıcı Barış İçin NATO Vurgusu
Putin, zirvede yaptığı konuşmada Ukrayna’da kalıcı barışın sağlanabilmesi için “krizin temel sebeplerinin ortadan kaldırılması” gerektiğini belirterek NATO’nun doğuya genişlemesini hedef aldı. “Güvenlik alanında adil bir denge sağlanmalı” diyen Putin, Batı’nın Ukrayna’yı kendi nüfuzu altına almaya çalıştığını ve bu nedenle barışın önünde yapısal engeller bulunduğunu savundu.
Çin Devlet Başkanı Şi Jinping, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile gerçekleştirdiği görüşmelerden sonra konuşan Putin, bu liderlerin Ukrayna’da barış çabalarına dair inisiyatiflerini takdir ettiğini söyledi.
Hindistan-Rusya Yakınlaşması
Zirvede öne çıkan bir diğer gelişme Hindistan Başbakanı Modi’nin açıklamaları oldu. ABD’nin Rus petrolüne devam eden ithalat nedeniyle Hindistan’a uyguladığı ağır gümrük vergilerine rağmen Modi, “Başkan Putin ile mükemmel bir görüşme gerçekleştirdik. Ticaret, güvenlik, kültür ve diğer alanlarda iş birliğimizi güçlendirmeye devam ediyoruz” diyerek Moskova ile dayanışma mesajı verdi.
Ortak Tahvil ve Ödeme Sistemi Önerisi
Putin’in ekonomik önerileri zirvenin dikkat çeken başlıklarından biri oldu. ŞİÖ üyesi on ülkenin ortak tahvil ihracı yoluyla finansman yaratabileceğini söyleyen Putin, bunun yanında “ticari işlemlerde dolar ve euroya bağımlılığı azaltacak ortak bir ödeme sistemi” kurulması gerektiğini vurguladı.
Rusya, 2022’de Ukrayna’yı işgali sonrası Batı yaptırımlarıyla finansal sistemden dışlanmış, SWIFT erişimi kısıtlanmış ve Çinli bankaların da yaptırımlara uyması nedeniyle alternatif ödeme yollarına yönelmek zorunda kalmıştı. Bu bağlamda, ŞİÖ çerçevesinde geliştirilecek bölgesel bir finansal altyapı, Moskova için stratejik bir çıkış kapısı niteliği taşıyor.
Ekonomi ve Jeopolitik Dengeler
Putin’in önerisi, yalnızca yaptırımları aşmaya dönük bir girişim değil, aynı zamanda küresel finansal mimarideki “dolar merkezli sistemin sorgulanması” açısından da dikkat çekiyor. Ortak tahvil ihracı, ŞİÖ ülkeleri için hem sermaye piyasalarında yeni bir alternatif yaratabilir hem de Çin’in yuan merkezli bölgesel finans vizyonuna uyum sağlayabilir.
Ancak böyle bir sistemin kurulması, teknik uyum, güven eksikliği ve siyasi öncelikler nedeniyle kolay olmayacak. Özellikle Hindistan’ın Batı ile ekonomik bağları ve Çin ile jeopolitik rekabeti, bu tür bir entegrasyonun hızını sınırlayabilir.
Sonuç: Finansal Bloklaşma Derinleşiyor
ŞİÖ zirvesinden çıkan mesaj, sadece güvenlik değil, finansal alanda da Batı-dışı bloklaşmanın güçlenmekte olduğudur. Putin’in önerisi hayata geçerse, ŞİÖ ülkeleri ortak tahvil piyasası ve bağımsız ödeme ağı ile küresel ekonomik düzenin dolar hakimiyetine meydan okuyan en somut adımlarından birini atabilir.
Bu girişim, küresel sermaye akışlarında yeni fay hatları yaratma potansiyeli taşıyor. Yatırımcılar içinse soru şu: Moskova’nın çağrısı bir siyasi jest mi, yoksa gerçekten “alternatif bir finansal mimari”nin başlangıcı mı?
