- Fransa’da hükümetin düşmesi, 44 milyar euroluk bütçe açığı azaltma planını rafa kaldırdı; siyasi belirsizlik ülkenin borçlanma maliyetlerini Yunanistan ve İspanya’nın üzerine çıkardı.
- Yeni hükümetin vergi artışlarına daha fazla yaslanması bekleniyor, ancak piyasalar bu yaklaşımı büyümeyi baskılayıcı ve inandırıcılıktan uzak buluyor.
- 3,3 trilyon euroluk borç yükü ve %114’lük borç/GSYH oranı, Fransa’yı Avrupa’nın “yeni sorunlu çocuğu” haline getirirken, ülke Fitch’in kredi notu kararı öncesinde piyasaların merceğinde.
Fransa’da Hükümet Krizi: Borç Yükü Artıyor, Piyasaların Gözü Paris’te
Fransa’da Başbakan François Bayrou hükümetinin güven oylamasında düşmesi, ülkenin borç ve bütçe sorunlarını daha da derinleştirdi. Euro Bölgesi’nin ikinci büyük ekonomisi, zayıf büyüme, yüksek faizler ve ağır borç yükü nedeniyle piyasalarda kırılgan bir görünüme büründü.
Bütçe Disiplini Rüzgârını Kaybetti
Bayrou’nun 44 milyar euroluk bütçe kesintisi planı, muhalefetin no–confidance hamlesiyle tamamen rafa kalktı. Yerine gelecek hükümetin, kesinti yerine daha çok vergi artışına yöneleceği değerlendiriliyor. Sosyalistlerin ultra zenginlerden 15 milyar euroluk ek vergi talebi bu eğilimi güçlendiriyor. Ancak piyasalar bu yaklaşımı, “büyümeyi boğacak ve inandırıcılıktan uzak” buluyor.
Borç Yükü ve Faiz Farkı
Fransa’nın kamu borcu 3,3 trilyon euroya ulaşarak GSYH’nin %114’üne çıktı. Bu oran, Yunanistan (%153) ve İtalya’nın (%138) altında olsa da, bu ülkeler faiz öncesi bütçe fazlası verirken Fransa açık vermeye devam ediyor. Ülkenin borç servis maliyeti 2024’te 59 milyar euro iken, 2029’a kadar 100 milyar euronun üzerine çıkacak.
Fransa, artık 10 yıllık borçlanmada Yunanistan ve İspanya’dan daha yüksek faiz ödüyor; İtalya ile ise neredeyse aynı seviyeye geldi. 2024 başında İtalya’nın 10 yıllık tahvil getirileri Fransa’dan bir puan yüksekti. Bu tablo, piyasaların Paris’i “yeni riskli ülke” kategorisine soktuğunu gösteriyor.
Piyasaların Algısı
Oxford Economics’ten Leo Barincou, “Durum her yerde düzeliyor, Fransa dışında. Fransa, Avrupa’nın çirkin ördeği haline geldi” yorumunu yaptı. OFCE’den Mathieu Plane ise, “Asıl risk, siyasi çıkmaz nedeniyle ülkenin uzun süre yüksek risk primi ödemek zorunda kalması. Bu da inovasyon, eğitim ve geleceğe yatırım kararlarını bloke edebilir” uyarısında bulundu.
Fitch Kararı Bekleniyor
Fransa’nın euro bölgesindeki en büyük tahvil piyasası, uzun süre “güvenli liman” olarak görülse de, son bir yıldaki siyasi çıkmaz sonrası risk primi hızla yükseldi. Fitch’in cuma günü açıklayacağı kredi notu kararı, piyasaların Paris’e bakışını belirleyecek kritik dönemeçlerden biri olarak öne çıkıyor.
BS Ekonomi yorumu: Hükümetin düşmesi sadece siyasi değil, ekonomik depremin kapısını araladı. 44 milyar euroluk disiplin paketi çökerken, borç-faiz sarmalı Fransa’yı “yeni İtalya” konumuna itiyor. Piyasalar, vergi artışlarıyla değil, kalıcı reformlarla ikna edilmeyi bekliyor. Aksi takdirde Paris’in borç hikâyesi, Avrupa’nın yeni kriz başlığına dönüşebilir.
