• OPEC+, Aralık ayında günlük 137 bin varillik üretim artışını onayladı ancak Ocak–Mart döneminde yeni artışlara ara verecek.
• Zayıflayan talep, artan arz ve ABD yaptırımlarının piyasa üzerindeki etkisi nedeniyle ittifak “bekle-gör” stratejisine geçiyor.
• Suudi Veliaht Prensi Selman’ın ay sonunda Washington’da Trump ile görüşmesi bekleniyor; gündem “yakıt fiyatları ve arz politikası.”
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve Rusya öncülüğündeki ortak üreticilerden oluşan OPEC+ ittifakı, Aralık ayında günlük 137 bin varil üretim artışı kararı aldı ancak önümüzdeki üç ay boyunca yeni artış yapmayacağını açıkladı.
Pazar günü yapılan video konferans toplantısında alınan karar, Ekim ve Kasım’daki artışların ardından, zayıflayan mevsimsel talep ve küresel arz fazlası riskinin yeniden yükselmesi nedeniyle şekillendi.
Bir OPEC delegesine göre, üretim artışına ara verilmesi önerisi, “piyasanın sindirme kapasitesini test etmek ve fiyatlarda aşırı oynaklığı önlemek” amacı taşıyor.
OPEC+, pandemiden sonra iki yıl önce durdurulan üretimi yeniden kademeli olarak devreye almıştı. Ancak Trafigura Group gibi büyük enerji ticaret şirketleri, Çin’deki talep düşüşü ve Amerika kıtasındaki üretim artışıyla birlikte “yeni bir küresel arz fazlası dönemi”nin başladığını belirtiyor.
Paris merkezli Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) da bu görüşü destekliyor: ajansa göre dünya petrol arzı, bu çeyrekte talebi günde 3 milyon varilden fazla aşabilir. IEA, 2026’ya kadar en azından “kâğıt üzerinde eşi benzeri görülmemiş bir fazlalığın” oluşabileceğini öngörüyor.
JPMorgan ve Goldman Sachs analistleri ise bu eğilimin sürmesi halinde fiyatların varil başına 60 doların altına gerileyebileceği konusunda uyarıyor.
Brent petrolü bu yıl yaklaşık %13 değer kaybederek Cuma günü 65 doların altına geriledi.
ABD’nin geçtiğimiz ay Rusya’nın iki büyük petrol üreticisine yaptırım uygulaması, fiyatlarda geçici bir toparlanma yaratsa da, OPEC+ içinde bu önlemlerin kalıcı etki yaratıp yaratmayacağı konusunda görüş birliği yok.
Suudi Arabistan öncülüğündeki bazı üyeler, “arzı kısarak fiyat istikrarı sağlama” politikasını savunurken, diğerleri düşük stok seviyelerini gerekçe göstererek üretim artırımı yönünde ısrarcı.
Selman–Trump hattı: Yeni enerji dengesi mi?
OPEC kararının ardından gözler Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın Washington ziyaretine çevrildi. Selman’ın, bu ayın sonlarında Başkan Donald Trump ile görüşmesi ve ABD’nin “yakıt fiyatlarını düşürme çağrısı”nı ele alması bekleniyor.
Görüşmenin, OPEC+’ın 30 Kasım’daki yeni toplantısı öncesinde, hem petrol fiyatları hem de ABD–Suudi enerji ittifakının yönü açısından belirleyici olması bekleniyor.
OPEC+ içi baskılar büyüyor
İttifakın eş lideri Rusya, ABD yaptırımlarının ardından ihracat gelirlerinde düşüş yaşarken, bu durum OPEC+ içinde üretim disiplini tartışmalarını yeniden alevlendirdi.
Bazı üyelerin geçmişteki aşırı üretimi telafi etmekte zorlanması, resmi açıklanan üretim hacimleri ile fiili üretim arasında ciddi farklar yaratıyor. Bu da alınan kararların piyasa üzerindeki etkisini sınırlıyor.
