- Zapad 2025 tatbikatı başlıyor: Rusya ve Belarus bugün “Zapad 2025” adlı ortak askeri tatbikatı başlattı; Belarus’taki Barysaw bölgesi ve Rusya’nın batı sınırları tatbikatın odak noktasında.
- Tatbikat ölçeği küçüldü, ama sinyal güçlendi: Bölgesel düzeyde planlanan tatbikatın personel sayısı Zapad 2021’e kıyasla daha düşük; tatbikat yerleri daha iç bölgelerde; fakat Belarus’ta planlanan atom yetenekleri ve Oreshnik füzeleri gibi unsurlar Batı tarafından “sinyal” olarak okunuyor.
- Artan NATO kaygısı: Polonya’nın hava sahası ihlallerine tepki olarak başlattığı operasyonlar ile NATO’nun Doğu kanadında savunma önlemlerini güçlendirme planları, Zapad tatbikatı ile daha büyük bir stratejik kesişme noktasına geldi.
“Zapad 2025” ve NATO Arasında Yeni Gerilim Pusulası
Rusya’nın Belarus ile birlikte düzenlemeye başladığı Zapad 2025 tatbikatı, yalnızca büyük askeri manevraların tekrarı değil; NATO için bölgedeki sınır hassasiyetlerini test eden bir sinyal niteliği taşıyor. Belarus’un Rusya ile anlaşarak, tatbikatları Barysaw bölgesi gibi sınır bölgelerine yakın iç alanlarda planlaması, hem Polonya hem de Baltık devletleri arasında alarm durumunu tetiklemiş durumda.
Rusya Savunma Bakanlığı, tatbikatın ilk aşamasında “saldırıların püskürtülmesi” senaryoları ve “Birlik Devleti’nin toprak bütünlüğünün yeniden tesis edilmesi” gibi manevralar planladığını açıkladı. Belarus tarafı ise tatbikatların NATO sınırlarından uzak bölgelerde yapılacağını ve bazı raporlardaki sayılar ile yerlerin abartılı olduğuna dair iddialar olduğunu belirtse de, Batı ülkeleri alarmda.
NATO Tepkisi ve Stratejik Hazırlık
Polonya birkaç gün önce Rus insansız hava araçlarının hava sahasını ihlal etmesi üzerine güçlü tepkiler verince, NATO da savunma hattını “Doğu Nöbetçisi” gibi operasyonlarla güçlendirme kararı aldı.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte “bu tür donanma sınır ihlallerine izin veremeyiz; müttefik hava sahasının korunması esastır” diyerek operasyona destek verdi. Avrupa Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı General Alexus Grynkewich de, Doğu kanadının Baltık’tan Bulgaristan’a kadar olan havadan-kara savunmasının teyakkuza geçirileceğini, ittifakın toprağının her karışının korunacağını söyledi.
Riskler, Mesajlar ve Senaryolar
- Mesajlaşma gücü büyük: Zapad tatbikatı, Rusya’nın askeri kapasitesini ve ittifaklarına olan bağlılığını sınama amacı taşıyan simgesel bir gösteri. NATO için hem caydırıcılık hem de stratejik hazırlık açısından kritik.
- Yan etkiler: Bölgede sınır kapılarının kapanması, Belarus–Polonya sınırında güvenlik alarmı, halk ve mülteci geçişleri üzerinde baskı gibi sivil etkiler artıyor.
- Olası tırmanma: Eğer tatbikatlar ya da sınır ihlalleri artarsa, NATO ile Rusya arasında yanlış hesaplama riski doğabilir. Ayrıca ABD–AB koordinasyonu bu noktada sınanıyor.
