- ABD’de mortgage faizleri %6,39’a gerileyerek son bir yılın en düşük seviyesini gördü, başvurular %29,7 artarak Ocak’tan bu yana en keskin yükselişi kaydetti.
- Yeniden finansman talebi Nisan 2022’den beri zirvede; hanehalkı borç yükünü azaltma fırsatı bulurken, tüketim kanalı üzerinden ekonomiye ek destek sağlıyor.
- Fed açısından tablo karmaşık: Finansal koşulların gevşemesi enflasyonu yukarı itebilir, ancak hanehalkı bütçesindeki rahatlama büyüme tarafını destekliyor.
Mortgage Piyasasında Patlama
Mortgage Bankacılar Birliği’nin (MBA) verilerine göre, 12 Eylül haftasında mortgage başvuruları endeksi %29,7 arttı. Bu, yılın başından bu yana görülen en sert artış oldu. Yeniden finansman başvurularında da benzeri görülmemiş bir sıçrama yaşandı; MBA’nın ilgili göstergesi Nisan 2022’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
Başvurulardaki bu hareketin temel nedeni, 30 yıllık sabit mortgage faizlerinin %6,39’a gerilemesi. ABD’de konut kredisi faizleri, Fed’in 2022’den bu yana sürdürdüğü sıkılaşma döngüsü nedeniyle %7’nin üzerinde seyrediyordu. Dolayısıyla yeni seviyeler, hem yeni alıcılar için cazip hale geldi hem de mevcut borçlulara refinansman imkânı sundu.
Hanehalkı Üzerindeki Etkiler
Refinansman talebindeki artış, Amerikan hanehalkının finansal davranışında kritik bir değişime işaret ediyor. Daha düşük faiz oranıyla borcunu yapılandıran bir tüketici:
- Aylık ödeme yükünü azaltıyor,
- Harcanabilir gelirini artırıyor,
- Tüketim harcamalarında daha rahat hareket edebiliyor.
Bu durum, özellikle 2024’ün ikinci yarısından itibaren yavaşlayan tüketici harcamaları için kısa vadede bir destek unsuru olabilir. Ancak aynı zamanda, konut piyasasında yeni bir talep dalgası yaratarak fiyatların yukarı yönlü hareket etmesine de neden olabilir.
Fed Açısından İkilem
Mortgage başvurularındaki sıçrama, Fed’in karar sürecine iki yönlü baskı getiriyor:
- Pozitif Etki: Hanehalkı bütçesindeki rahatlama büyümeyi destekler. ABD ekonomisinin yumuşak iniş sürecinde sert bir talep daralması yaşanmaz.
- Negatif Etki: Konut piyasasında canlanma, fiyatlar üzerinde yeniden baskı yaratabilir. Enflasyon hedefi açısından, bu Fed’in işini zorlaştırır.
Fed zaten son toplantısında, faiz indirimlerinin zamanlamasında temkinli olunacağı mesajını vermişti. Ancak mortgage piyasasında görülen bu türden sıçramalar, “finansal koşulların Fed’in istediğinden daha hızlı gevşediğini” gösteriyor. Bu, ileride daha ihtiyatlı bir faiz indirim patikasına işaret edebilir.
Piyasa Beklentileri ve Algı
Başvuruların zirve yapması, piyasanın faizlerin daha da düşeceği yönünde güçlü bir beklenti içinde olduğunu da ortaya koyuyor. Yatırımcılar ve hanehalkı, Fed’in sıkı duruşunun gevşemeye başladığını hissediyor ve bunu fırsata çevirmek istiyor. Özellikle uzun vadeli tahvil getirilerindeki gerileme, mortgage faizlerine yansıyınca başvuru patlaması kaçınılmaz oldu.
Bu tablo, Fed’in “yumuşak iniş” stratejisinde önemli bir test. Eğer konut piyasasında fiyatlar yeniden ısınırsa, enflasyon beklentileri üzerinde baskı artabilir. Aksi halde, hanehalkı tüketiminin desteklenmesi büyüme tarafını tahkim edebilir.
Mortgage başvurularındaki bu rekor artış, Fed açısından bir ikilem yaratıyor: “Desteklenen büyüme mi, canlı tutulan enflasyon mu?”. Parasal gevşeme algısının güçlendiği bu dönemde, Fed’in karar seti daha da zorlaşabilir.
