BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Amerikan Ordusu bu teknolojiyi sahada kullanmaya başladı bile
28 Nisan’da ABD Ordusu Kaptanı Bray McCollum, Filipinler’de düzenlenen bir tatbikatta görev aldı. Görevi, tek bir atışla drone sürülerini etkisiz hâle getirebilen yeni bir silahı test etmekti. “Leonidas IFPC-HPM” olarak adlandırılan bu sistem, mikrodalga radyasyonu patlamalarıyla insansız hava araçlarının elektronik aksamını “bozuyor ya da yok ediyor.” Ve işe yaradı.
Mühendisler bu tür silahlar üzerinde uzun süredir çalışıyor, ancak bugüne dek karışık sonuçlar alındı. Ancak Rusya-Ukrayna savaşında düşük maliyetli drone’ların yarattığı tahribat –örneğin 1 Haziran’daki “Örümcek Ağı Operasyonu”nda Ukrayna’nın kamyonetlerden fırlattığı quadcopter’larla Rusya içindeki hava üslerini hedef alması– bu alana yoğunlaşmayı zorunlu kıldı.
Drone’ları engellemeye yönelik çoğu girişim, uzaktan kumandayı bozan radyo sinyallerine dayanıyor. Ancak Kaptan McCollum’a göre, yeni nesil drone’lar bu yöntemlere dirençli: Bazıları fiber-optik kabloyla yönlendiriliyor, diğerleri ise yapay zekâ ile hedef seçip yön bulabiliyor. Bu tehdide karşı, Ar-Ge harcamaları ve teknolojik ilerleme hızı artmış durumda.
Leonidas Sistemi Sahada
ABD Ordusu şu anda California merkezli savunma teknolojisi şirketi Epirus tarafından geliştirilen birkaç Leonidas sistemine sahip. Römork üzerine yerleştirilen ve dizel jeneratörle çalışan bu sistemler Pasifik’te ve Orta Doğu yakınlarında konuşlandırıldı. Menzili resmi olarak açıklanmıyor, ancak Epirus CEO’su Andy Lowery, birkaç yüz metre olduğunu söylüyor. Bu yaz çıkması beklenen geliştirilmiş sürümünün menzili 1 kilometreyi aşacak. Yeni model, 300 kg’lık bir batarya paketiyle de çalışabilecek.
Mikrodalga dalgaları genelde devreleri tamamen yakmaz. Bunun yerine, oluşturduğu elektromanyetik “gürültü”, drone’un iç devrelerinde istenmeyen akımlar ve aşırı ısınmalar yaratır; drone adeta “kendi düşüncesini duyamaz hâle gelir” ve düşer.
Maliyet ve Alternatif Sistemler
Başlangıç maliyeti yüksek. Ordu, dört Leonidas sistemine ve hizmetlerine toplam 66 milyon dolar ödedi—yaklaşık altı Abrams tankı fiyatı. Ancak çalışmak için sadece elektrik gerektirdiğinden, mühimmat kullanmayan bu sistemler uzun vadede çok daha ucuz.
Benzer sistemler geliştiren diğer firmalar da var:
- Thales (Avrupa): “RapidDestroyer” adlı konteyner boyutundaki sistemini, Nisan ortasında Galler’de İngiliz ordusuyla test etti. Sonuç: drone sürüleri “anında” düşürüldü.
- Leidos (ABD): 2025 başında ABD Hava Kuvvetleri Araştırma Laboratuvarı’na “Mjölnir” adlı mikrodalga silahı teslim etmeyi planlıyor. Güç ve menzili gizli, ama drone sürülerinin elektroniklerini “bozacak” kapasitede.
- RTX: Kısa menzilli “PHASER” ve uzun menzilli “CHIMERA” sistemlerini geliştiriyor.
- Lockheed Martin: Yaklaşık 14 kg’lık bir drone’a yerleştirilmiş “MORFIUS” adlı mikrodalga silahını test ediyor. Bu sistem, saldırı halindeki drone sürüsüne dalıp patlamalar yayıyor ve üsse geri dönüyor.
Drone Tasarımcıları için Yeni Bir Tehdit
Bu yeni silahlar, drone üreticilerine de meydan okuyor. Uluslararası Değerlendirme ve Strateji Merkezi’nden Richard Fisher’a göre, drone’ları yansıtıcı metal kaplamalarla koruma çabaları başladı. Ancak bu önlemler yetersiz olabilir: Mikrodalgalar yansıdıkları yüzeyleri ısıtır ve yapısal dayanımı zorlayabilir.
Ayrıca mikrodalgalar, anten ya da kamera lensi gibi çıkıntılı yüzeylerde elektrik yükleri biriktirerek yıkıcı akımlar oluşturabilir. “Mjölnir”, dalga boyunu değiştirebildiği için, koruma panelleri arasındaki boşluklardan ya da ağ sistemlerindeki deliklerden sızabilecek özel dalgalar gönderebilir.
Epirus’un Farklı Yolu
Çoğu sistem, mikrodalga fırınlardakine benzer magnetron teknolojisine dayanır. Epirus ise farklı bir yaklaşım benimsiyor: galyum nitrür yarı iletkeniyle yapılmış özel mikroçipler kullanıyor. Bu çipler, mikrosaniye yerine milisaniye düzeyinde güçlü mikrodalga patlamaları yaratabiliyor.
Ancak bu sistemler amatörlere göre değil. Radar ve elektro-optik sistemlerle hedefi doğru tespit etmek, anteni hassas şekilde yönlendirmek ve kendi sistemlerine zarar vermemek gibi ciddi mühendislik problemleri var.
Ukrayna’nın Acil İhtiyacı
Bu sistemleri en çok isteyen ülkelerden biri ise Ukrayna. Brave1 adlı devlet destekli teknoloji hızlandırıcısının yöneticisi Oleh Donets’e göre, Rus ordusu artık tek bir hedef için beşten fazla drone gönderiyor. Eskiden tekli saldırılar yaygındı.
Ukrayna’da en az iki firma mikrodalga silahı geliştiriyor:
- Transient Technologies: Kyiv merkezli firma, yer altı radar sistemleri üreticisi. Savaş sonrası gizli şekilde silah geliştirme programına başladı.
- First Contact: 1 Haziran saldırılarını gerçekleştiren drone’ları üretti. Alman savunma şirketlerinden teknik destek alınıyor; bu yıl prototipin test edilmesi bekleniyor.
Brave1, müttefiklerden deneme için mikrodalga silahı talep etti. Henüz gönderilmedi. Epirus, ABD hükümetinden ihracat izni istedi ama ilk başvuru reddedildi. Ancak CEO Lowery, yakın zamanda bir yetkiliden cesaret verici bir geri dönüş aldıklarını ve Donald Trump’ın bu konudaki görüşünün değiştiğini, Ukrayna’ya ihracata yeşil ışık yakabileceğini öğrendiklerini belirtiyor.
Gelecek Ufukta
Emekli Amiral Mark Montgomery’ye göre, hedef, 10 km menzile ulaşan sistemler geliştirmek. Bu menzilde mikrodalga işe yaramazsa, klasik önleyiciler devreye girebilir. Şimdilik bu teknolojiler, savaş alanındaki son savunma hattı olarak önemli bir umut vadediyor.
Kaynak: The Economist
