• Michael Burry, 1,1 milyar dolarlık dev pozisyonla “yapay zekâ balonu”na karşı çıktı.
• Portföyünün %80’i Nvidia ve Palantir hisselerine açılmış satım opsiyonlarından oluşuyor.
• “Bu teknolojiye değil, insan doğasına karşı bir pozisyon” – Burry, 2008’deki krizde olduğu gibi piyasa coşkusuna meydan okuyor.
Yapay zekâ rallisinin hız kesmeden sürdüğü küresel piyasalarda, 2008 konut krizinin ünlü yatırımcısı Michael Burry yeniden sahneye çıktı. Burry, 1,1 milyar dolarlık pozisyonla Nvidia ve Palantir hisselerine karşı dev bir “short” (satım) pozisyon açtı. Bu hamle, Burry’nin 2008’de mortgage balonunu patlatan “The Big Short” pozisyonuna benzetiliyor.
Burry’nin stratejisi temkinli bir koruma değil, tam anlamıyla bir karşı inanç. Çünkü Nvidia’nın 54, Palantir’in ise 449 fiyat-kazanç oranıyla işlem gördüğü bir dönemde, bu değerlemelerin sürdürülebilir olmadığını düşünüyor. Tarihsel ortalama 20 seviyesinde olan bu oranlara dikkat çeken Burry, “Bu rakamlar mükemmeliyetin sonsuza kadar süreceğini varsayıyor — oysa hiçbir piyasa sonsuza kadar mükemmel kalmaz,” diyor.
“Reel verimlilik hâlâ ortada yok”
Yapay zekâ yatırımlarının küresel düzeyde yıllık 200 milyar dolara ulaştığı, bunun %120 artış anlamına geldiği biliniyor. Ancak verimlilik artışı hâlâ %20’nin altında. Burry’ye göre bu tablo, “Tanrısı henüz ispatlanmamış bir dine katedral inşa etmekle” eşdeğer. Fon yöneticilerinin %54’ü de artık bu alanda bir balon olduğunu söylüyor.
Enerji maliyeti de Burry’nin tezinin merkezinde: AI sistemleri 2027 itibarıyla dünya elektriğinin %1’ini tüketecek. Bu, 100 milyar dolarlık enerji maliyeti demek — yani yatırımın yarısı, henüz somut bir getiri oluşmadan “yakıt”a gidiyor.
“Burry teknolojiyi değil, insan doğasını shortluyor”
Burry’nin eleştirisi teknolojiye değil, insan davranışına. Ona göre “momentumu kalıcılıkla karıştırmak”, “hikâyeyi sayının önüne koymak” ve “devrimi fizikten bağımsız sanmak” tarih boyunca tüm krizlerin ortak özelliği oldu. 1999 dot-com balonunda teknoloji hisseleri S&P getirilerinin %80’ini oluşturmuş, ardından %78 değer kaybetmişti. Bugün aynı oran, yapay zekâ hisselerinde %75.
Burry’nin hedefindeki firmalardan Palantir CEO’su Alex Karp, pozisyonu “delilik” olarak nitelese de, piyasa gözlemcileri “kazanırsa tarihe ikinci kez geçecek” diyor. Çünkü toplamda 5 trilyon dolarlık yapay zekâ şirketi değeri, tek bir varsayıma dayanıyor: “Bu büyüme sonsuza kadar sürecek.”
Piyasalar için yeni kırılma eşiği
Eğer dördüncü çeyrek bilançolarında kâr marjları düşer, Nvidia’nın %75’lik brüt kârlılığı daralır ya da tedarik zincirinde aksama yaşanırsa, bu pozisyonlar yalnızca Burry’nin değil, tüm piyasanın yönünü değiştirebilir. Çünkü bu kez mesele, “AI başarısız olursa ne olur” değil; “gerçek matematik geri dönerse ne olur” sorusu.
Burry’nin pozisyonu erken olabilir. Zaten hep öyleydi. Ama “erken” ile “yanlış” arasındaki farkı tarih belirler. Ve tarihin henüz kaybettiği görülmedi.
Yapay zekâ rallisi, küresel likidite bolluğunun en çarpıcı yansıması haline geldi. Ancak enerji, marj ve çip arzı üçgeninde yeni bir kırılma dönemine giriliyor. Eğer Burry haklı çıkarsa, bu yalnızca teknoloji hisseleri için değil, tüm riskli varlıklar için “değerlemeye dönüş” çağını başlatabilir.
Borsa, tarih boyunca inançla değil, bilanço ile ölçüldü. Şimdi yeniden o döneme yaklaşılırken, Burry’nin bahsi bir kez daha tek bir şeye dayanıyor: Zaman.
