CBOE Volatilite Endeksi VIX 27,72 seviyesine yükselerek son ayların en sert stres sinyalini verdi
Piyasalarda riskten kaçış hızlanıyor, hedge fonlar volatiliteye karşı koruma pozisyonlarını artırıyor
Bu tablo, ‘VIX up – Risk off’ modunun devrede olduğunu ve küresel satış dalgasının derinleşebileceğini gösteriyor
Vix 27 seviyesine tırmandı: Piyasalarda stres tehlikeli eşiğe yaklaşıyor
Küresel piyasalarda risk iştahının en önemli göstergesi olan VIX endeksi yüzde 9,57 artışla 27,72 seviyesine yükseldi. Bu seviye, finans piyasalarında “yüksek stres bölgesi” olarak kabul edilen eşiklere yaklaşılması anlamına geliyor. Son yükseliş, özellikle riskli varlıklardan kaçışın hızlandığına ve yatırımcıların korunma amaçlı pozisyonlarını artırdığına işaret ediyor.
VIX endeksinin gün içi fiyatlamasına bakıldığında:
- Açılış: 19,13
- Gün içi en yüksek: 34,24
- Gün sonu kapanış: 27,72
Bu tablo sert intraday (gün içi) volatilite işaret ediyor ki bu genellikle piyasalarda panik alımları veya satışlarının başladığı dönemlere özgü bir hareket.
Korku piyasaya geri döndü
VIX’in kısa sürede 20 seviyesinden 27 seviyesine doğru yükselmesi piyasada beklenmeyen risklerin fiyatlamaya girdiğini gösteriyor. Normal şartlarda 15–18 bandı “sakin piyasa” olarak kabul edilirken, 25 üzeri hareketler küresel türbülansın devreye girdiği dönemlerde görülür.
Bu tablo son olarak:
- 2020 pandemi şoku
- 2015 Çin yuan devalüasyonu
- 2018 ABD–Çin ticaret savaşı
- 2022 Rusya–Ukrayna gerginliği dönemlerinde gözlenmişti.
Bugünkü hareket de yeni bir stres dalgasının habercisi olabilir.
Hedge pozisyonları patladı – Volatilite alımları hızlandı
Opsiyon piyasalarında put/call rasyosunun yükselmesi, kurumsal yatırımcıların riskten kaçtığını doğruluyor. Hedge fonlar ve büyük portföy yöneticileri volatilite endeksine dayalı ürünlerde pozisyonlarını artırırken, aynı anda S&P 500 vadeli kontratlarında kısa pozisyonlar yükseldi.
Riskten kaçış akımlarında net yön:
✔ Altın ve tahvile giriş
✔ Hisse senetlerinden çıkış
✔ Dolar talebinde artış
✔ Kredi risk primlerinde genişleme
Türkiye’ye etkisi: dolar ve gram altın baskısı artabilir
VIX’in yükseldiği dönemler gelişen ülkeler için negatif fiyatlanır. Türkiye cephesinde olası etkiler:
- Dolar/TL üzerinde yukarı yönlü baskı
- Borsa İstanbul’da satış dalgası riski
- Gram altında yeni zirveler
- CDS’te (risk primi) yükseliş ihtimali
Özellikle altın cephesinde VIX ile güçlü korelasyon bulunduğu için, ons altının güçlenmesi gram altını rekor bölgesine taşıyabilir.
Sonuç: “risk off” başladı – sıradaki kritik sınır 30
VIX 30 seviyesinin üzerine çıkarsa piyasada tamamen panik modu devreye girebilir. Şu an tablo “kontrollü stres” görünümünde olsa da 30 seviyesi üzerinde sert satışlar zincirleme etkiler yaratabilir.
Takip edilmesi gereken 3 kritik gösterge:
- VIX 30 seviyesi – panik hattı
- ABD 10 yıllık tahvil faizi – likidite yönü
- DXY dolar endeksi – küresel para akışı
Piyasaların kısa vadeli mottosu net:
VIX up = Risk off.
