Koltuklar Dönüyor, İşçiler Yok: Amerika’nın Mobilya Bahsi

TWICE A YEAR the curtain rises on High Point, North Carolina. Each April and October some 2,000 exhibitors and hundreds of greeters, baristas, policemen and coat-checkers assume their places. When the audience—75,000 wholesalers, retailers and designers—step off their shuttle buses, the show begins.

High Point’s biannual “market”, as it is known, is one of the furniture industry’s biggest trade fairs. North Carolina, however, is no longer the furniture-making powerhouse it once was. In 1990 the industry employed 90,000 people in the state. Now, after decades of cheap Chinese imports flooding the American market, it provides jobs to just 28,000 (see chart).

Trump yönetimi, en sevdiği aracı kullanarak Amerikan mobilya üretimini eski günlerine döndürebileceğine inanıyor. Geçtiğimiz ay, High Point büyük etkinliğine hazırlanırken Amerika, döşemeli ahşap mobilyalara, banyo dolaplarına ve mutfak dolaplarına %25 gümrük vergisi getirdi. Ocak ayında oranlar daha da artacak: mobilyada %30’a, dolaplarda ise %50’ye çıkacak. Ancak sektördeki birçok kişi bu durumdan pek memnun değil.

Mobilya sektörü danışmanlığı yapan Stump & Company’den Stuart Stump Mullens, bu vergilerin zorlu bir döneme denk geldiğini söylüyor. Pandemi döneminin “harcama çılgınlığı” günlerinden bu yana talep düşmüş durumda. O dönemde birçok tüketici yeni koltuk, masa gibi ürünlere para harcamıştı. Ancak mobilya, döngüsel bir iş kolu — konut inşaatı ve aile kurma oranlarıyla doğrudan bağlantılı. Ağustos ayında açıklanan son verilere göre, yüksek faiz oranları nedeniyle konut başlangıçları son iki yılın en düşük seviyesine geriledi. Mobilya fiyatları ise Eylül’e kadar geçen 12 ayda yaklaşık %4 artarak potansiyel müşterileri caydırmaya başladı.

Yeni gümrük vergileri fiyatları daha da artıracak ve talebi baskılayacak. Teoride bu durum Amerikan üreticilerine avantaj sağlayabilir. Batı Virginia’da Appalachian ormanlarından ağaç kesip siparişe özel mobilya üreten Gat Caperton bu karardan memnun. Ancak birçok meslektaşı, ithal hammaddelerin yükselen maliyetlerinden şikâyet ediyor — buna %10 vergiye tabi kereste, “aklı başında hiçbir iş insanının kendisi üretmeyeceği” koltuk ayakları ve iplik de dahil. Dahası, Trump’ın sık sık değişen vergi oranları sektörde öngörülebilirliği zorlaştırıyor. High Point fuarında bazı alıcılar, kendilerine verilen fiyat tekliflerinin sadece birkaç gün geçerli olduğunu belirtti.

Mobilya endüstrisinde birçok kişi, üretimin ülkeye geri taşınması durumunda gerekli iş gücünün bulunup bulunamayacağını da sorguluyor. Costco ve Wayfair gibi Amerikan perakende devlerine satış yapan Simon Lichtenberg, “Bu insanları bulabileceğinizi sanmıyorum,” diyor. Üretiminin bir kısmını Çin’den Vietnam’a taşımış olsa da hâlâ ithalata bağlı kalmaya devam ediyor.

High Point’e birkaç saat uzaklıkta bir ahşap işleme okulu yöneten Stuart Kent de sektörde işçi bulmanın zor olduğunu kabul ediyor, ancak mobilya üretimi etrafındaki “algının” değişmesi gerektiğini savunuyor. Öğrencilerini bilgisayar destekli tasarım konusunda eğitiyor. “Eski günlere dönüleceğini düşünmek tamamen safça,” diyor. Kent’e göre sektörün geleceği, “daha küçük, daha verimli ve yüksek beceriye sahip işçilerin çalıştığı fabrikalarda.” Ona göre High Point’in fuarını yaşatacak olan şey de gümrük duvarları değil, bu dönüşüm olacak.