- JP Morgan stratejistleri, Bitcoin’in “adil değerini” altın rezervleriyle kıyaslayarak yaklaşık 205 bin dolar olarak hesapladı.
- Model, altına göre Bitcoin’in oynaklığındaki düşüşü dikkate alarak önce 78 bin $’lık değeri 205 bin $’a taşıyor.
- Ancak uzmanlar, bu yaklaşımın “kriz dayanıklılığı”, “arz farkı” ve “kullanım alanı” açısından aşırı basitleştirici olduğuna dikkat çekiyor.
JP Morgan analistleri, kripto para piyasasında yıllardır süren temel tartışmayı yeniden alevlendirdi: Bitcoin’in gerçek değeri ne olmalı?
Bankanın yayımladığı son analizde, altın rezervleriyle karşılaştırmalı bir model üzerinden Bitcoin’in teorik adil değeri 205 bin dolar olarak hesaplandı. Hesabın temeli, dünyadaki toplam altın stoku (yaklaşık 16 trilyon dolar) ile dolaşımdaki Bitcoin miktarının (yaklaşık 19,7 milyon) oranlanmasına dayanıyor. Bu yöntemle ilk etapta 78 bin dolarlık bir temel değer elde ediliyor.
Ancak analistler bu değeri daha sonra oynaklık düzeltmesi ile revize etti. Bitcoin’in geçmişte altına kıyasla beş kat daha oynak olduğu, son dönemde ise bu farkın 1,53 kata kadar düştüğü hesaplandı. Oynaklığın azalması, risk priminin de düşmesi anlamına geliyor. Böylece teorik değer 78 bin dolardan 205 bin dolara yükseliyor.
Yöntem basit ama tartışmalı. Öncelikle altın ile Bitcoin’in aynı “değer deposu” işlevini gördüğü varsayımı eleştiriliyor. Elektrik kesintisi, siber saldırı ya da iletişim altyapısının çökmesi gibi senaryolarda Bitcoin’e erişim mümkün değil; bu durum altını hâlâ “kriz dayanıklı” kılıyor.
Diğer yandan altının arzı, fiyat arttıkça düşük tenörlü madenlerin yeniden işletmeye açılması sayesinde genişleyebiliyor. Bitcoin ise 21 milyon adetle matematiksel olarak sınırlı. Bu fark, dijital varlığa kıtlık primi kazandırıyor.
Bununla birlikte iki varlık sınıfının kullanım alanları tamamen farklı. Altın endüstriyel ve mücevherat üretiminde fiziksel talep görürken, Bitcoin’in değeri tamamen dijital sistem içindeki işlevine bağlı. Bu yüzden fiyat dengesi dönemsel olarak birinin lehine kayabiliyor.
JP Morgan’ın modeli teknik olarak zarif olsa da, ekonomik olarak soyut bir varsayıma dayanıyor: Piyasalar Bitcoin’i artık altınla aynı terazide tartmak istiyor. Ancak değer yalnızca kıtlıktan veya volatiliteden değil, güvenin hangi biçimde saklandığından doğuyor. Altın güveni tarih üzerinden, Bitcoin ise matematik üzerinden taşıyor. Hangisinin “adil” olduğu ise yatırımcının kriz anında hangisini elinde tutmak isteyeceğine bağlı.
Sonuç olarak, JP Morgan’ın 205 bin dolarlık teorik fiyatı, kripto piyasasında moral etkisi yaratan ama temeli tartışmaya açık bir model sunuyor. Dijital çağın yatırımcıları için asıl soru şu: Değer artık madenlerde mi saklı, matematikte mi?
