Bölgesel savaş ihtimali, diplomasinin kırılgan diliyle ölüm kalım sınırında dans ediyor. ABD’nin hafta sonu İran’ın nükleer tesislerine yönelik gerçekleştirdiği nokta atışlı bombardıman sonrası, Tahran’dan beklenen misilleme mesajları geldi. Ancak asıl dikkat çeken, Pentagon’un iç kulislerinden dışarı sızan bilgilere göre, bu misillemenin saatler değilse de günler içinde gerçekleşebileceği yönündeki istihbaratlar.
Reuters’a konuşan iki üst düzey Amerikan yetkili, “İran’ın karşılık vermesi an meselesi” diyerek, bu misillemenin Irak, Suriye ya da Körfez’deki Amerikan üslerine yönelik olabileceğini ifade etti. Buna karşın, Washington diplomasiyi tamamen rafa kaldırmış değil. Aynı yetkililer, “Tahran’ı geri adım atmaya ikna etmeye çalışıyoruz” dedi.
“Bir Misillemenin Anatomisi: Nereden, Ne Şekilde Gelecek?”
İran, son saldırıya karşılık vereceğini net biçimde duyurdu. Ancak şimdiye kadar ABD üslerini hedef almadı. Yine de bir dizi önemli gelişme, kararın çok yakın olduğunu düşündürüyor:
- ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Dan Caine, pazar günü yaptığı açıklamada bölgedeki tüm ABD askerî varlıklarının koruma seviyesinin yükseltildiğini söyledi.
- Pentagon, geçtiğimiz hafta bazı ileri konuşlu hava ve deniz unsurlarını daha güvenli pozisyonlara çekti.
En dikkat çeken örnek: Katar’ın başkenti Doha yakınlarındaki Al Udeid Hava Üssü. Orta Doğu’daki en büyük Amerikan hava üssü olan bu merkezde yaklaşık 10.000 asker bulunuyor.- Bu üs, aynı zamanda Orta Doğu hava operasyonlarının merkezi olarak işlev görüyor ve stratejik önemdeki hava savunma sistemlerine ev sahipliği yapıyor. Ancak yine de gelen bilgilere göre, konumu itibariyle savunmasız bir hedef olmaya devam ediyor.
ABD’nin bölgede konuşlandırılmış yaklaşık 40.000 askeri var. Bu askerlerin bir bölümü, İran füzelerine karşı “ilk bariyer” olan Patriot ve THAAD hava savunma sistemlerini kullanıyor.
Trump’tan Sert Gözdağı: “Daha Büyük Bir Güçle Karşılık Veririz”
ABD Başkanı Donald Trump ise bu gerilimi klasik üslubuyla zirveye taşıdı. Beyaz Saray’daki basın toplantısında İran’a seslenen Trump, “Eğer ABD’ye karşı bir saldırı yapılırsa, önceki saldırıda kullanılanın çok daha üzerinde bir güçle karşılık veririz” dedi. Bu açıklama, her ne kadar Tahran’a yönelik açık bir tehdit olsa da, içerdiği belirsizlik nedeniyle piyasalarda da yankı buldu.
Artunç Kocabalkan tarzıyla söylersek:
“Trump’ın açıklaması, adeta nükleer eşik altı bir savaş mesajı gibi. ‘Nereden, nasıl olursa olsun cevap veririz’ havası yaratıyor. Ancak Pentagon’un diplomasi mesajları, henüz beyaz bayrağın tümden atılmadığını gösteriyor.”
Piyasalara Etkisi ve Olası Senaryolar
- Brent Petrol hafta başında yaşanan saldırılarla birlikte %3’lük artışla 78,85 dolara kadar yükseldi.
- Altın yeniden güvenli liman algısıyla 3450 $ seviyesine dayandı.
- Piyasalarda “gap’li açılış” beklentisi hâkim. Özellikle Orta Doğu’daki gelişmelerin, Hürmüz Boğazı üzerinden geçecek petrol sevkiyatlarını kesintiye uğratması, küresel enerji piyasasını alt üst edebilir.
BSEkonomi Yorumu:
Bu bir blöf oyunu değil. Bu, petrol tankerleriyle, hava üsleriyle, siyasi mesajlarla oynanan yüksek riskli bir satranç. İran’ın ABD’ye doğrudan saldırıp saldırmayacağı sorusu değil artık esas mesele. Esas mesele, bu saldırının doğuracağı zincirleme tepkilerin dünyayı hangi noktaya taşıyacağı. Ve evet, daha büyük bir güçle karşılık verileceği söylenen yerde, daha büyük bir hesap hatasına da yer vardır.
.
