Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Yönetim Kurulu, bugün İran’ın nükleer silah geliştirme potansiyeline karşı güvence sağlamayan taahhütlerini ihlal ettiğini belirterek tarihî bir karar aldı. Bu, 20 yıldır ilk kez yapılan bir ihlal tespiti .
İran, IAEA kararına karşı hemen karşı adımlar açıkladı:
- Fordow tesisinde mevcut santrifüjler IR‑1’den daha gelişmiş IR‑6’ya yükseltilecek,
- Ayrıca güvenli bir bölgede üçüncü bir uranyum zenginleştirme merkezi kurulacak.
Karar bazı Batılı ülkeler tarafından graves bir güvenlik tehdidi olarak nitelendirilirken, Tahran anlaşmayı sürdürme niyetini yineleyerek “zenginleştirme hakkından vazgeçmeyeceklerini” duyurdu.
Diplomasi ve Bölgesel Gerilim
- ABD Başkan Trump, bölgede personel çekme kararı alarak durumun “tehlikeli” olduğunu belirtti ve İran’ın nükleer silahına izin verilmeyeceğini vurguladı .
- Bir “dost ülke” tarafından olası bir İsrail saldırısı konusunda uyarıldıklarını söyleyen İran, doğrudan savunma tatbikatlarına başladı ve bölgesel gerilimleri tırmandırdı .
- Görüşmeler altıncı turu için Oman’da devam edecek; hem ABD hem İran tarafının diplomasi kapısını açık tutması bekleniyor .
Değerlendirme:
Bu gelişme, İran’ın nükleer programı üzerinde IAEA denetimini zorlaştıran bir geri adım olarak görülüyor. Karşı tedbirler, Fordow’da kapasite artışı ve yeni tesis kurulumu ile programın hızlanacağı sinyali veriyor. Bölgesel güvenlik dinamiklerinde yeni bir gerilim dalgası yaşanabileceği ihtimali güçlenirken, önümüzdeki günlerde Oman’daki görüşmeler kritik önem taşıyor.
