BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
“Bu bir kamikaze saldırısı gibi. Kaybedecek hiçbir şeyleri yok.”
Donald Trump, hükümetin kapanmasının ikinci haftasına girilirken Demokratların tavrını böyle tanımladı. Demokratlar, sağlık sigortası vergi kredilerini koruyan fonlarda taviz verilmeden kısa vadeli bütçe tasarısına onay vermeyi reddediyor. Cumhuriyetçiler ise onları köşeye sıkıştırmak için yeni yollar arıyor. Bu mücadelede Trump’ın elindeki en güçlü isimlerden biri: Bütçe ve Yönetim Ofisi (OMB) Direktörü Russell Vought.
Trump onu tehdit unsuru olarak mı kullanıyor, yoksa Vought bu krizi fırsata mı çeviriyor?
Her ikisi de olabilir. Ancak planlarının ciddiye alınması gerekiyor.
Beyaz Saray’ın silahı: Bütçe ofisi
Vought, kapanmayı on binlerce federal çalışanın işine son vermek ve devlet harcamalarını tırpanlamak için fırsat olarak görüyor.
Trump 7 Ekim’de gazetecilere “Kesintilere hazırlanıyoruz. Ortadan kaldıracağımız çok şey var,” dedi.
Demokratlar bu söylemi, baskı amacı taşıyan blöf olarak değerlendirdi.
Ancak kapanma uzadıkça, bazı Demokratlar Vought’un bir tuzak kurduğundan endişe ediyor.
Trump döneminde OMB’de çalışmış eski bir yetkili şöyle diyor:
“Russ her zaman bu kapanmayı kendi lehine kullanacaktı. Görevi başkana anlaşma için mühimmat sağlamak.”
Demokrat eyaletlere hedefli kesintiler
Vought’un elindeki en güçlü yetki, kapanma döneminde hangi kurumların kapanacağına ve hangi harcamaların önceliklendirileceğine karar vermek.
Bu yetkiyle birlikte Demokratların yönettiği eyaletleri hedef alıyor.
- New York’taki toplu taşıma projeleri için ayrılmış 18 milyar dolar donduruldu. (Senato lideri Chuck Schumer ve Temsilciler Meclisi lideri Hakeem Jeffries’in memleketi.)
- 8 milyar dolarlık yeşil enerji fonu iptal edildi — bu projelerin neredeyse tamamı son seçimde Demokratlara oy veren eyaletlerdeydi.
Toplamda en az 28 milyar dolar Demokrat şehir ve eyaletlerdeki projelere giden fonlar bloke edildi.
Demokratlar, “Bu paralar Kongre tarafından zaten onaylandı, iptali yasadışı” diyerek karşı çıkıyor.
Kitlesel işten çıkarma planı
Vought’un bir sonraki adımı, federal çalışanlar için “işten çıkarma planları” hazırlamak.
Bakanlıklardan, başkanın öncelikleriyle uyumlu olmayan birimlerdeki personelin nasıl azaltılacağına dair rapor istendi.
Hukuken gri bir alan; ancak yasalar bu tür “discretionary” alanlardaki kesintilere açık kapı bırakıyor.
İki büyük sendika, kapanma süresince işten çıkarmaların yargı kararıyla durdurulması için dava açtı.
Ancak Vought geri adım atmıyor. 7 Ekim’de sızdırılan bir OMB notunda şu ifadeler yer aldı:
“750.000 ücretsiz izne çıkarılan federal çalışanın, hükümet yeniden açıldığında otomatik maaş ödemesi garantisi yoktur.”
Yani Kongre özel bir yasa çıkarmazsa, çalışanlar maaşlarını kaybedebilir.
Kamuoyu ve parti içi baskı büyüyor
Bu strateji maksimum acı yaratabilir ama krizi bitirmeye yetmeyebilir.
YouGov–The Economist anketine göre, partizan çizgiler net:
Cumhuriyetçiler Demokratları, Demokratlar Cumhuriyetçileri suçluyor.
Ancak bağımsız seçmenler Cumhuriyetçileri sorumlu tutuyor ve kapanma uzadıkça bu fark büyüyor.
Bazı Cumhuriyetçiler de huzursuz.
DOGE’nin (Trump’ın tasarruf politikası döneminde) sert kesintilerinin halkta yarattığı tepkiyi hatırlıyorlar.
Üstelik kesintiler Demokrat eyaletleri hedef alsa da, rekabetçi bölgelerdeki Cumhuriyetçi vekiller de baskı hissetmeye başladı.
Senato lideri John Thune, gazetecilerin Vought’un planlarıyla ilgili sorusuna şöyle yanıt verdi:
“Ne yapacağını biz kontrol edemiyoruz.”
Söylemi, bir savaş narasından çok, belirsizlik ve çaresizlik ifadesi gibiydi.
Trump–Vought ikilisi, hükümet kapanmasını yalnızca bütçe kavgası değil, devletin yeniden tasarımı için bir araç haline getirdi.
Ancak bu “kamikaze stratejisi”, kısa vadede Demokratları değil, ekonomiyi ve kamu güvenini hedef alıyor.
