Hand made değil Made by AI

1873’te Bremen’de kurulan ünlü Alman bira markası Beck’s, 150. yılını kutlarken farklı bir yol seçti: yeni bir bira tarifini ChatGPT’ye hazırlattı. Şirket yalnızca şerbetçiotu, maya, su ve malt kullanılması şartıyla bir reçete istedi. Ortaya çıkan “Beck’s Autonomous” isimli lager, hafif tatlı, şerbetçiotlu dokulu ve yoğun köpüklü bir bira oldu. Daily Mail’den bir muhabir, bu tadı markanın standart lagerinden daha iyi buldu.

Yapay zekâ ile bira yapmak sıra dışı görünebilir, ama Beck’s tek örnek değil. ABD’de Atwater Brewery 2023’te yapay zekâ tarafından tasarlanan turunçgil aromalı bir IPA çıkardı. İngiltere’de St Austell Brewery “Hand Brewed by Robots” adını verdiği tropikal bir IPA üretti. Japonya’da Coedo Brewery, farklı yaş gruplarının damak zevklerini analiz ettirip her grup için ayrı bir craft bira hazırladı. Genel olarak tüketici tepkisi oldukça olumluydu.

Bira şirketleri, yapay zekânın daha önce düşünmedikleri tariflere kapı açtığını söylüyor. Makine öğrenmesi, karmaşık tatların inceliklerini çözüp mevcut hammaddeler ve ekipmanlara göre reçete üretebiliyor; tatlılık, asitlik ve şerbetçiotu oranını ayarlayarak damak zevkine uygun hale getiriyor.

Amerika’da Species X Beer Project’in kurucusu Beau Warren, 2022’de kendi tarifleri ve hammaddelerini modele tanıtarak denemeler yaptı. Yapay zekânın önerdiği alışılmadık kombinasyonlardan biri—Maris Otter maltı ile Belçika şurubunu lagere eklemekti. Warren, bunun hayatında içtiği en iyi lagerlerden biri olduğunu söyledi ve müşteriler de aynı fikirdeydi. Ancak finansal zorluklar nedeniyle bira evi 2024’te kapandı.

Akademisyenler de konuyla ilgileniyor. Belçika’daki KU Leuven Üniversitesi, 250 bira üzerinde yaptığı kimyasal analizlerle aroma bileşenlerinin tat üzerindeki etkisini modelledi. Amaç, bira kimyası ile tüketici beğenisi arasındaki karmaşık ilişkiyi çözmek.

Buna rağmen, işin son aşaması hâlâ insanlara kalıyor: hammaddeleri ölçmek, kazanları işletmek ve tadım yapmak. Tilray Brands yöneticisi Prinz Pinakatt’ın dediği gibi, “Evet, yapay zekâ süreçte daha çok yer alacak ama işin özü hâlâ zanaatkârlık.”