BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Zorlanıyor musunuz, hep olmak istediğiniz adam olamıyor musunuz? Belki de düşük testosteronunuz vardır. Gameday Men’s Health kliniğine girdiğinizde kendinizi siyah deri koltuklar, televizyonlar ve dolu bir buzdolabıyla döşenmiş bir “erkek mağarasında” buluyorsunuz. Bir hemşire kan testi yapıyor ve testosteron seviyenizin normal olup olmadığını kontrol ediyor. Eğer gerçekten düşükse — veya teknik olarak düşük olmasa da yorgunluk, depresyon, kas yapamama ya da cinsel performansta düşüş gibi belirtiler yaşıyorsanız — bir saat içinde ilk testosteron dozunuzu alabiliyorsunuz. Ayrıca, bir arkadaşınızı getirirseniz, bir sonraki haftalık tedavinizden 50 dolar indirim kazanıyorsunuz.
Atlanta, Georgia’nın lüks Buckhead semtindeki Gameday kliniği, geçen yıl Nisan ayında şirketin 50. franchise’ı olarak açıldı. O zamandan beri 14 ayda ülke çapında 325 yeni klinik daha açıldı. Bu, Amerika’da hızla büyüyen bir sağlık trendini yansıtıyor. 2019–2024 arasında testosteron reçeteleri 7,3 milyondan 11 milyona çıktı. TRT’nin (testosteron replasman tedavisi) merkezi sayılan Texas’ta, yalnızca geçen yılın son çeyreğinde yazılan reçete sayısı, 2021’in tamamını aştı. Yaşlandıkça hormon seviyeleri doğal olarak düştüğü için en çok orta yaşlı erkekler enjeksiyon yaptırıyor. Ancak en hızlı artış, 35 yaş altındaki erkeklerde görülüyor.
Birçok wellness akımı gibi, testosteron furyası da aslında gerçek bir tıbbi soruna çözüm sunmayı hedefliyor. Son yıllarda erkeklerin ortalama testosteron seviyeleri, diyabet, obezite, opioid kullanımı ve çevresel toksinlere maruz kalma nedeniyle geçmişe kıyasla daha düşük. Bu da erkekleri gereğinden kötü hissettiriyor. Houston’daki Baylor Tıp Fakültesi’nden Mohit Khera’ya göre, düşük testosteronlu erkeklerin %92’si depresyon yaşıyor ve basit bir kan testi hayatlarını değiştirebiliyor. Hipogonadizm (düşük testosteron hastalığı) çoğu zaman teşhis edilmiyor. Enjeksiyonlar ruh halini, uykuyu, libidoyu büyük ölçüde iyileştiriyor, vücut yağını azaltıyor. Gameday Buckhead’in sahibi Casey Burt gibi girişimciler, bu pazarın hâlâ yeterince keşfedilmediğini düşünüyor. Ona göre cinsel sağlıkla ilgili tabular yıkıldıkça daha fazla hasta ortaya çıkacak.
Ancak en gürültülü destekçiler doktorlar değil. Amerika’nın en çok dinlenen podcast yayıncısı Joe Rogan, 20 milyon dinleyicisine genç hissetmenin yolu olarak TRT’yi öneriyor. Oyuncu ve podcaster Dax Shepard, “ağır testosteron enjeksiyonlarının” kendisine 11 kilo kas kazandırdığını söylüyor. “Hayatım boyunca orta boy bir çocuktum, şimdi büyük bir çocuğum ve hoşuma gidiyor,” diyor. (Testosteron, atletik performansı çok etkili artırdığı için çoğu profesyonel sporda yasak.) TikTok’ta iri yapılı sporcular ve “biohacker” gençler, doktorları onaylamasa bile TRT yaptırmaları gerektiğini iddia ederek takipçilerine kendilerini enjeksiyon yaparken gösteriyor. Bu, geleneksel tıpa güvensizliği normalleştiren “Make America Healthy Again” hareketiyle uyumlu. Hatta Sağlık Bakanı Robert F. Kennedy Jr., enjeksiyonlara duyduğu kuşkuları bir kenara bırakarak “yaşlanma karşıtı protokol” kapsamında TRT’ye başladı.
Amerikan Üroloji Derneği’ne göre, geçen yıl TRT alan hastaların dörtte biri tedaviye başlamadan önce testosteron testi bile yaptırmadı. TRT alanların üçte biri aslında testosteron eksikliği çekmiyordu. Emory Üniversitesi’nden Dr. Akanksha Mehta, kliniğe gelen erkeklerin neredeyse yarısını geri çevirdiğini söylüyor; Gameday ise neredeyse herkesi kabul ediyor.
Peki testosterona ihtiyacı olmayan birinin tedavi görmesi ne kadar kötü? Diğer ilaçlarla kıyaslandığında görece güvenli, tabii vücut geliştirme dozlarında kullanılmazsa. 2023’te yayımlanan büyük bir klinik çalışma, testosteronun prostat kanseri veya kalp krizi riskini artırmadığını gösterdi. Ancak başka bir hormon eşlik etmezse kısırlığa yol açabiliyor. Doktorlar, “normalin çok üstünde” testosteron seviyelerine sahip genç erkeklerin çocuk sahibi olamayacaklarını bilmeden geldiklerini sıkça görüyor. Dr. Khera, çoğu durumda doğurganlığı hastanın eski seviyesinin %25’ine kadar geri getirebildiğini söylüyor. Ama “çok düşmüşse sorun olabiliyor,” diye ekliyor.
Erkek sağlığı kliniklerinin bakım kalitesi de, ilaç kalitesi de değişiyor. Hone, Hims, Maximus ve DudeMeds gibi online perakendeciler yüz yüze muayene istemiyor, hastaları aboneliklere bağlıyor. Bazı klinikler, standartlara uygun olarak birden fazla kan testi istiyor; bazıları ise istemiyor. Gameday, erkeklerin “kendini en iyi hissetmesini” hedefliyor ve normal aralıkta olanların bile tedaviden fayda görebileceğini savunuyor. Birçok klinik, Texas’taki Low T Center gibi istisnalar dışında, testosteron tedarikini ilaç şirketleri yerine “compound” (özel hazırlanan) eczanelerden yapıyor. Bu ilaçlar daha ucuz (çünkü sigorta TRT’yi nadiren karşılıyor) fakat Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) onaylı değil. Bu yüzden doz başına potansiyel farklılıklar ve kontaminasyon riski daha yüksek. Ayrıca güvenli ürün bulmak da zorlaştı. Pfizer, talebin artması nedeniyle testosteron sıkıntısı yaşandığını açıkladı.
Testosteron işindeki çoğu girişimci, işleri doğru yaptığını söylese de sektörün bir kısmı şüpheli bir yöne kayıyor. Gameday Buckhead’den Casey Burt, insanların sağlığından para kazanmanın — tüm doktorların yaptığı gibi — zaten “etik bir denge işi” olduğunu, fakat bunun “diğer mesleklerden daha fazla eleştirilmeleri gerektiği anlamına gelmediğini” söylüyor. Tıpkı ketamin gibi testosteron da Schedule III kapsamında, yani ciddi bir kaçak pazar var. Son yıllarda gümrük memurları Amerika sınırlarında büyük miktarlarda testosterona el koydu. Burt, “Devasa bir talep var ve bu talep karşılanacak,” diyor. “Mesele, bu talebin klinikte mi yoksa spor salonunda mı karşılanacağı.”
