BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Modelo, Bud Light’ın 2023’te trans bir kadınla yaptığı “uyanık” sosyal medya kampanyasının muhafazakâr içicileri kızdırmasıyla Amerika’nın en sevilen birası olmuştu. Ancak Amerika’da Modelo markasının sahibi olan Constellation Brands de artık ülkenin sağa kayışından nasibini alıyor. Şirkete göre toplam müşteri kitlesinin yarısını oluşturan Hispanikler, toplu sınır dışı operasyonlarına yakalanmaktan korktukları için evde kalıyor ve daha az içki tüketiyor.
Constellation, Donald Trump’ın izinsiz göçmenlere yönelik baskısı yüzünden müşteri kaybeden tek şirket değil. Veri sağlayıcısı Kantar’a göre, göçmen işçilerin iş aramak için toplandığı Home Depot otoparkları ICE (Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza) baskınlarının sıcak noktası haline geldiği için, bu zincir de Walmart gibi mağazalarında Hispanik müşterilerden daha az iş alıyor. Üstelik Trump’ın sınır dışı çabaları yeni başlıyor. Önümüzdeki günlerde başkan, göçmenleri toplamak için Chicago’ya ICE ajanlarının yanı sıra Ulusal Muhafızları da gönderebilir.
Hispanik müşterilerin kaybından daha büyük endişe, başkanın göç politikalarının şirketlerin işçi bulma kabiliyeti üzerinde yaratacağı etki. Bir düşünce kuruluşu olan American Enterprise Institute’a göre, bu yıl 2024’e kıyasla yaklaşık 2,5 milyon daha az kişi Amerika’ya gelecek. Ekonomistler Trump’ın göç politikalarının zayıf istihdam artışına ne ölçüde katkıda bulunduğunu tartışırken, borsa şimdilik bu riskleri görmezden geliyor. Ama bu durum yakında değişebilir.
Şimdilik en çok zarar görenler, izinsiz işçilere bağımlı küçük işletmeler. Pew Research Center’a göre, 2023’te Amerika’da kaçak çalışan yaklaşık 10 milyon göçmen, tarım işçilerinin dörtte birini ve inşaat işçilerinin beşte birini oluşturuyordu. Kaliforniya’daki çiftliklerde ve Nebraska’daki et işleme fabrikalarında yapılan baskınlar işverenleri tedirgin etti. Goldman Sachs’a göre, istihdam artışı özellikle kaçak işçiye yoğun biçimde bel bağlayan sektörlerde zayıf kaldı. Trump, Haziran ayında tarım ve turizm işçilerinin sınır dışı edilmesini askıya almayı ima etmişti, fakat şu anda bir af anlaşması pek olası görünmüyor.
Washington’daki dikkat yasal göçe kayarken, büyük şirketler daha fazla baskı altında kalacak. 1990’dan beri yetenekli yabancılara verilen H-1B vizeleri gündemde. Özel sektör vizeleri 85.000 ile sınırlı ve kura sistemiyle dağıtılıyor. Elon Musk gibi teknoloji isimleri bu vizeleri yetenek çekmenin verimli bir yolu olarak savunurken, MAGA hareketine yakın milliyetçiler, bunların Amerikalı işçilerin aleyhine olduğunu ve özellikle IT sektöründe vize alanların dörtte üçünü oluşturan Hindistanlılara yaradığını düşünüyor.
Gerginlik yeniden artıyor. Temmuz’da Başkan Yardımcısı J.D. Vance, işçi çıkarırken yeni H-1B başvurusu yapan büyük teknoloji şirketlerini eleştirdi. 26 Ağustos’ta Ticaret Bakanı Howard Lutnick sistemi “safsata” ilan etti. Florida Valisi Ron DeSantis de “tam bir safsata” diyerek onu tekrarladı.
Mevcut H-1B sisteminin kötüye kullanıldığı doğru. Şirketler, aynı adayı birden çok kez kaydederek kurayı manipüle etti. Bazıları, H-1B’leri yeşil karta çevirirken Amerikalı işçilere iş ilanlarını gerektiği gibi duyurmuyor. Kura yerine yüksek maaşlı işçileri öne çıkaracak yeni bir kuralın devreye girmesi bekleniyor. Bu, özellikle Infosys ve Tata Consultancy Services gibi Hintli dış kaynak firmalarını zora sokacak, ama Amerika’nın teknoloji devleri için de sorun yaratacak. Geçen mali yılda “muhteşem yedi” teknoloji devi, mevcut vizelerin uzatmaları da dahil, 30 binden fazla H-1B onayı aldı. Bazıları yeni maaş kriterlerini karşılayabilir, ancak bu şirketler düşük ücretli yabancı çalışanları da yoğun biçimde getiriyor.
Amerika’nın yetenekli yabancıları çekebilme kabiliyeti, ülkenin en büyük güçlerinden biri. Bu olmadan ekonominin dinamizmi ciddi biçimde zayıflar. Federal hükümetin göçmenlere baskısının Amerika’nın yapay zekâ (AI) liderliği açısından ne anlama geleceğini düşünün. Yapay zekâ laboratuvarları arasındaki beyin gücü yarışı şiddetli. Bunun çoğu ithal. 2022’de yapılan bir çalışmaya göre, ülkenin önde gelen AI kurumlarında çalışanların beşte ikisinden azı Amerikalıydı. Çoğu ikinci kuşak göçmen. Ayrıca, yapay zekânın gerektirdiği veri merkezleri ve enerji altyapısını kurmak için gerekli dev inşaat patlaması yeterli işçi bulunmazsa yarıda kalacak. Zamanla, Trump’ın göçmen karşıtı politikalarının maliyetleri çok daha net görülecek.
