GENIUS Yasası: ABD Stablecoin Düzenlemelerine Kapsamlı Bir Bakış

I. Giriş: GENIUS Yasası’na Genel Bakış

Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) dijital varlıkların düzenlenmesine yönelik önemli bir adım olarak kabul edilen GENIUS Yasası, özellikle ödeme amaçlı stablecoin’ler için kapsamlı bir yasal çerçeve oluşturmayı hedeflemektedir. Bu yasa tasarısı, kripto para ekosisteminin hızla gelişen ve giderek daha karmaşık hale gelen doğasına bir yanıt olarak ortaya çıkmıştır.

A. Tanım ve Resmi İsim

GENIUS Yasası’nın resmi adı “Guiding and Establishing National Innovation for U.S. Stablecoins (GENIUS) Act” olup, Türkçeye “ABD Stablecoin’lerinde Ulusal İnovasyonu Yönlendirme ve Tesis Etme Yasası” olarak çevrilebilir. Yasa, temel olarak bir “ödeme stablecoin’ini”, ödeme veya uzlaşma amacıyla kullanılan, sabit bir parasal değere (örneğin ABD doları) endekslenmiş ve bu değer üzerinden geri ödenebilir bir dijital varlık olarak tanımlamaktadır. Bu tanım, yasanın uygulama alanını belirlemesi açısından kritik öneme sahiptir ve hangi tür dijital varlıkların bu düzenlemeye tabi olacağını netleştirmektedir.

B. Yasamanın Bağlamı ve Önemi

GENIUS Yasası, ABD’de stablecoin’lerin düzenlenmesine ilişkin yıllardır süregelen ve genellikle partiler üstü bir zeminde yürütülen tartışmaların bir ürünüdür. Stablecoin’ler, kripto ekosisteminin önemli bir bileşeni olarak kabul edilmekle birlikte, net kuralların olmaması durumunda yatırımcılar ve finansal istikrar için riskler de barındırmaktadır.⁵ Bu yasa tasarısının sunulması, ABD’nin dijital varlık alanında resmi bir denetim mekanizması kurma yolunda attığı önemli bir adımı temsil etmektedir. Pek çok uzman, bu yasanın “icra yoluyla düzenleme” (regulation by enforcement) dönemini sona erdirerek, inovasyon ve ABD’nin dijital finans alanındaki liderliği için gerekli olan netliği sağlayabileceğini savunmaktadır. Yasa, başlangıçta iki partinin de desteğini almış gibi görünse de, yasama sürecinde önemli partizan tartışmalar ve endişeler de gün yüzüne çıkmıştır.

Bu düzenlemenin önemi, yalnızca iç piyasaya yönelik olmasının ötesine geçmektedir. Yasada sıkça vurgulanan “doların üstünlüğünü güçlendirmek” ve ABD’yi “dijital varlık düzenlemelerinde küresel bir lider” konumuna getirme hedefleri, GENIUS Yasası’nın sadece bir finansal düzenleme tasarısı olmadığını, aynı zamanda stratejik bir jeopolitik hamle olduğunu düşündürmektedir. Küresel dijital para birimleri alanındaki rekabet (örneğin Çin’in dijital yuanı, Avrupa Birliği’nin MiCA düzenlemesi) göz önüne alındığında, bu yasanın ABD’nin gelişen dijital küresel ekonomide finansal gücünü yansıtma aracı olarak da görülebileceği anlaşılmaktadır.

Ayrıca, yasanın yapısı ve belirli hükümleri (örneğin, bire bir rezerv şartları, algoritmik stablecoin’lere yönelik kısıtlamalar), TerraUSD gibi geçmişteki stablecoin çöküşlerinden çıkarılan derslerin kodifiye edilme çabasını güçlü bir şekilde göstermektedir. Bire bir yüksek kaliteli likit varlıklarla destekleme zorunluluğu ve algoritmik stablecoin’ler hakkında bir Hazine araştırması ile geçici bir yasak öngörülmesi, geçmişte piyasa istikrarsızlığına yol açan nedenlere doğrudan müdahale etme niyetini ortaya koymaktadır. Bu durum, yasanın inovasyonu teşvik etme amacı kadar, piyasa başarısızlıklarına tepkisel bir nitelik de taşıdığını göstermektedir.

C. Raporun Amacı ve Yapısı

Bu rapor, GENIUS Yasası’nın derinlemesine bir hukuki ve düzenleyici analizini sunmayı amaçlamaktadır. Rapor, yasanın hedeflerini, temel hükümlerini, uygulama mekanizmalarını, paydaş perspektiflerini, potansiyel etkilerini ve mevcut yasama durumunu kapsamlı bir şekilde ele alacaktır.

II. GENIUS Yasası’nın Temel Amaçları ve Kapsamı

GENIUS Yasası, ABD’deki stablecoin piyasasını yeniden şekillendirmeyi amaçlayan bir dizi temel hedef ve belirli bir uygulama kapsamı ile tasarlanmıştır.

A. Temel Hedefler

Yasanın temel hedefleri şu şekilde özetlenebilir:

• Düzenleyici Netlik Sağlamak: Stablecoin ihraççıları için açık federal kurallar oluşturarak, inovasyonu engelleyen ve riskler yaratan belirsizliği ortadan kaldırmak.
• Tüketiciyi Korumak: Dolandırıcılığa, ihraççı iflasına, yanıltıcı pazarlamaya ve istikrarsız rezervlere karşı koruma mekanizmaları uygulamak.Bu, yasanın temel hedeflerinden biri olarak sıkça belirtilmektedir.
• Finansal İstikrarı Korumak: İstikrarsızlaştırıcı “run”ları (ani ve kitlesel fon çekme talepleri) önlemek ve stablecoin’lerin gerçekten yüksek kaliteli varlıklarla desteklenmesini sağlamak.
• İnovasyonu Teşvik Etmek: Stablecoin sektöründe sorumlu inovasyonun ABD içinde gelişebileceği öngörülebilir bir düzenleyici ortam yaratmak.
• ABD Dolarının Üstünlüğünü Güçlendirmek: ABD Hazine tahvillerine olan talebi artırmak ve dijital çağda doların dünya rezerv para birimi rolünü pekiştirmek.
• Yasadışı Finansmanla Mücadele: Stablecoin ihraççılarının Kara Para Aklamayı Önleme (AML) ve Terörizmin Finansmanıyla Mücadele (CFT) düzenlemelerine uymasını sağlamak ve stablecoin’lerin yasadışı faaliyetler için kullanılmasını önlemek.

Bu hedefler, yasanın hem finansal sistemi koruma hem de teknolojik gelişmeleri destekleme arasında bir denge kurma çabasını yansıtmaktadır. İnovasyonu teşvik ederken aynı zamanda katı kurallar (rezervler, AML, tüketici koruması) getirme konusundaki çifte vurgu, ABD’de gelecekteki dijital varlık gelişiminin, kripto paraların ilk günlerindeki daha serbest yaklaşımdan ziyade, tanımlanmış, hükümet onaylı bir çerçeve içinde gerçekleşmesi gerektiği yönünde bir politika kararını işaret etmektedir. Bu durum, yalnızca kötü aktörleri engellemekle ilgili değil, aynı zamanda inovasyonu yerleşik finansal ilkelere ve ABD’nin stratejik çıkarlarına uygun belirli bir yöne kanalize etmekle de ilgilidir. Ayrıntılı lisanslama ve operasyonel gereklilikler ², yeni gelişen bir endüstri için hafif dokunuşlu bir yaklaşımdan ziyade, olgun finansal düzenlemelerin karakteristiğidir. Dolayısıyla, aranan “inovasyon”, mevcut finansal sistemi düzenleyici denetim altında bozmaktan ziyade onunla bütünleşen bir inovasyondur.

B. Kapsam

Yasanın uygulama alanı, hem hedeflenen varlık türlerini hem de düzenlemeye tabi olacak kurumları içermektedir:

• Varlık Kapsamı: Yasa öncelikle “ödeme stablecoin’lerini” hedef almaktadır. Bunlar, sabit bir parasal değere (genellikle ABD doları) endekslenmiş ve ödeme veya uzlaşma amacıyla tasarlanmış dijital varlıklardır. Yasa, bu tür ödeme stablecoin’lerinin menkul kıymet veya emtia olarak sınıflandırılmayacağını açıklığa kavuşturmaktadır.
• Kurum Kapsamı: Ödeme stablecoin’i ihraççılarına uygulanır. Bu ihraççılar arasında sigortalı mevduat kuruluşlarının iştirakleri, federal olarak yetkilendirilmiş banka dışı ödeme stablecoin’i ihraççıları ve eyalet düzeyinde yetkilendirilmiş ödeme stablecoin’i ihraççıları bulunmaktadır. Ayrıca, stablecoin’leri ABD vatandaşları tarafından kullanılan yabancı ihraççıları da kapsamaktadır.

“Ödeme stablecoin’lerini” tanımlayarak ve bunların menkul kıymet veya emtia olmadığını açıkça belirterek, yasa belirli bir düzenleyici alan oluşturmaktadır. Bu durum, muhtemelen Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), Emtia Vadeli İşlemler Komisyonu (CFTC) ve bankacılık düzenleyicileri gibi kurumlar arasındaki yetki anlaşmazlıklarını önlemeyi veya netleştirmeyi amaçlamaktadır. SEC, çeşitli kripto varlıkları menkul kıymet olarak tanımlayarak yetki alanını genişletme konusunda aktif olmuştur. GENIUS Yasası’nın, düzenlediği ödeme stablecoin’lerini bu kategoriden açıkça hariç tutması, önemli bir hukuki ifadedir. Bu, söz konusu araçların menkul kıymetler veya emtia düzenleyicilerinden ziyade bankacılık düzenleyicilerinin (OCC, Fed, FDIC) yetki alanına yerleştirilmesi niyetini göstermektedir. Dolayısıyla bu tanımlayıcı eylem, farklı dijital varlık türleri için gelecekteki düzenleyici ortamı ve kurum sorumluluklarını şekillendirmede kilit bir unsurdur.

III. GENIUS Yasası’nın Kilit Hükümleri

GENIUS Yasası, stablecoin piyasasını düzenlemek için bir dizi ayrıntılı ve spesifik hüküm içermektedir. Bu hükümler, ihraççıların lisanslanmasından rezerv gerekliliklerine, tüketici korumasından kara para aklamayı önleme tedbirlerine kadar geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır.

A. Ödeme Stablecoin’lerinin Tanımı ve Sınıflandırılması

Yasa, bir “ödeme stablecoin’ini, ödeme veya uzlaşma amacıyla kullanılan, sabit bir parasal değere endekslenmiş ve talep üzerine bu değerden geri ödenebilir bir dijital varlık olarak tanımlar. En önemlisi, S.1582 sayılı yasa tasarısı, bu tür ödeme stablecoin’lerinin menkul kıymet veya emtia olmadığını ve federal olarak sigortalanmadığını açıklığa kavuşturur. Bu, düzenleyici denetim açısından önemli sonuçlar doğurur ve bunları potansiyel olarak SEC veya CFTC yetki alanındaki varlıklardan ayırır.

B. İhraççılar İçin Lisanslama ve Düzenleyici Çerçeve

Yasa, stablecoin ihraç etmek isteyen kurumlar için net prosedürler oluşturur.² İkili bir düzenleyici sistem kurar:

• Eyalet Düzeyinde Düzenleme: Piyasa değeri 10 milyar doların altında olan ihraççılar, Hazine, Fed ve FDIC tarafından federal çerçeveye “büyük ölçüde benzer” olduğu onaylanan eyalet düzenleyici rejimleri altında faaliyet gösterebilirler.
• Federal Düzeyde Düzenleme: 10 milyar doların üzerinde stablecoin’e sahip olan (veya federal rejimi tercih eden) ihraççılar federal denetime tabidir. Bu, mevduat kuruluşları için Federal Rezerv’in çerçevesini ve banka dışı ihraççılar için Para Birimi Denetleme Ofisi’nin (OCC) çerçevesini içerir. 10 milyar dolar eşiğini aşan ihraççıların eyalet denetiminde kalması için bir feragat süreci mevcuttur.

İhraç başvuruları 120 gün içinde işleme alınmazsa onaylanmış sayılır; düzenleyiciler ret gerekçelerini belirtmeli ve başvuru sahiplerine itiraz hakkı tanımalıdır. Bu 10 milyar dolarlık eşik, önemli bir düzenleyici ayrım çizgisi oluşturmaktadır. Bu durum, eşiğin altında kalmayı hedefleyen ihraççıların, potansiyel olarak daha az katı eyalet denetiminden veya farklı uyum maliyetlerinden yararlanmak için stratejik davranışlar sergilemesine yol açabilir. Bu da potansiyel olarak eşit olmayan bir rekabet ortamı veya düzenleyici arbitraj fırsatları yaratabilir. Uyum maliyetleri ve düzenleyici yoğunluk genellikle federal düzeyde daha yüksektir. İhraççılar, daha elverişli olarak algılanması durumunda eyalet düzenlemesi altında kalmak için büyümelerini veya yapılarını stratejik olarak yönetebilirler. Bu, daha küçük ihraççıların eyalet rejimleri altında ve daha büyüklerinin federal rejim altında yoğunlaşmasına yol açabilir, ancak aynı zamanda eyaletlerin (“büyük ölçüde benzer” kısıtlaması dahilinde) düzenleyici esneklik konusunda rekabet etme potansiyelini de beraberinde getirir. Büyük ihraççıların eyalet denetiminde kalması için öngörülen “feragat” süreci, başka bir karmaşıklık ve potansiyel etki katmanı eklemektedir.

C. Rezerv Yükümlülükleri, Şeffaflık ve Denetim

Tüm tedavüldeki stablecoin’ler için %100 rezerv desteği zorunludur. İzin verilen rezerv varlıkları kesin olarak tanımlanmıştır ve nakit (ABD doları), kısa vadeli ABD Hazine bonoları (93 günden kısa vadeli), sigortalı banka mevduatları, Hazine bonoları ile teminatlandırılmış repo anlaşmaları, devlet para piyasası fonları ve merkez bankası rezervlerini içerir. Kurumsal borç veya hisse senetleri gibi daha riskli varlıklar yasaktır.Yöneticiler tarafından onaylanmış rezerv kompozisyonunun aylık basit kamuoyu açıklaması gereklidir. Piyasa değeri 50 milyar doları aşan ihraççılar için yıllık denetlenmiş mali tablolar zorunludur. Diğer ihraççıların raporları ise kayıtlı kamu muhasebe firmaları tarafından “incelenmelidir”.

D. Kara Para Aklamayı Önleme (AML) ve Yaptırımlara Uyum

Tüm izinli ödeme stablecoin’i ihraççıları, Banka Gizlilik Yasası’na (BSA) ve ABD yaptırım gerekliliklerine uymak zorundadır. Bu, güçlü AML ve yaptırım uyum programlarının uygulanmasını, müşteri kimlik tespiti (KYC), artırılmış durum tespiti, işlem izleme, şüpheli faaliyet raporlaması ve en az beş yıl süreyle kayıt tutmayı içerir. İhraççılar, AML hükümlerine uyumu yıllık olarak onaylamalıdır. FinCEN, özel AML kuralları yazmakla ve yasadışı faaliyeti tespit etmek için “yeni yöntemler” geliştirmekle görevlendirilmiştir.İhraççılar, yasal emirlere uygun olarak tokenları dondurma, yakma veya engelleme teknik kapasitesine sahip olmalıdır. Bu AML/CFT hükümleri, kripto altyapısının daha derinlerine uzanmaktadır. İhraççıların tokenları “dondurma, yakma veya engelleme teknik kapasitesine” sahip olması ve FinCEN’in “yasadışı faaliyeti tespit etmek için yeni yöntemler”  geliştirmesi gerekliliği, gözetim ve kontrol mekanizmalarının stablecoin operasyonlarının temel düzeyine yerleştirilmesi niyetini göstermektedir. Bu durum, potansiyel olarak bu varlıkların gizliliğini ve takas edilebilirliğini etkileyebilir. Geleneksel AML, aracılara odaklanır. Token düzeyinde teknik yetenekler gerektirmek, varlıkların kendileri üzerinde daha doğrudan bir kontrol biçimidir. “Yeni yöntemler’de belirtildiği gibi gelişmiş blokzincir analitiği ve yapay zeka tabanlı izleme anlamına gelebilir. Bu kontrol düzeyi, bu rejim altında ihraç edilen stablecoin’leri gizliliğe öncelik veren kullanıcılar için daha az çekici hale getirebilir ve potansiyel olarak piyasayı bölebilir. Ayrıca, ihraççılar için önemli bir teknik ve operasyonel yükü temsil etmektedir.

E. Tüketicinin Korunması Önlemleri

Yasanın temel amaçlarından biri tüketicinin korunmasıdır.¹ Tüketici Mali Koruma Bürosu (CFPB) ve Federal Ticaret Komisyonu (FTC) tarafından uygulanan mevcut yasaların stablecoin ihraççıları için geçerli olmaya devam etmesini açıkça sağlar.FDIC sigortası veya devlet garantisi gibi yanıltıcı pazarlama iddiaları veya stablecoin’lerin yasal ödeme aracı olduğu iması yasaktır. Markalaşmada “Amerika Birleşik Devletleri” veya “USG” gibi terimlerin kullanımını engelleyen adlandırma kısıtlamaları getirilmiştir. Açık geri ödeme prosedürlerinin açıklanması gereklidir. İhraççı iflası durumunda, stablecoin sahiplerine diğer alacaklılardan önce rezervler üzerinde öncelikli hak tanınır ve zorunlu hızlandırılmış mahkeme incelemesi ve dağıtımı öngörülür. Ödeme stablecoin’lerinde perakende kullanıcılara yönelik getiri veya faiz sağlayan özelliklerin tanıtımı yasaktır.¹

F. Algoritmik Stablecoin’ler ve Diğer Stablecoin Türlerine Yaklaşım

“İçsel olarak teminatlandırılmış stablecoin’ler” (algoritmik stablecoin’ler) için geçici bir yasak getirilmiştir. Hazine Bakanlığı’nın, 2025 sonuna kadar tamamlanacak şekilde algoritmik stablecoin’ler hakkında kapsamlı bir çalışma yapması zorunlu kılınmıştır. O zamana kadar, yalnızca doğrulanabilir rezervlerle desteklenen ödeme stablecoin’lerine izin verilecektir. Bu hüküm, LUNA/UST gibi geçmişteki başarısızlıklara doğrudan bir yanıttır.¹ Yasa öncelikle itibari paraya endeksli “ödeme stablecoin’lerine” odaklanmaktadır. Sağlanan metinlerde, merkezi olmayan stablecoin’ler veya DAO’lar tarafından ihraç edilenler için “ihraççılar” genel çerçevesinin ötesinde açıkça ayrı düzenleyici yollar detaylandırılmamıştır. “Algoritmik Stablecoin Çalışması”, gelecekteki, daha karmaşık düzenlemeler için bir yer tutucudur. Algoritmik stablecoin’ler için geçici yasak ve zorunlu Hazine çalışması, yasa koyucuların bu araçların oluşturduğu belirgin riskleri kabul ettiklerini ancak henüz kapsamlı bir şekilde yasa yapmaya hazır olmadıklarını göstermektedir. Bu, zorlu bir düzenleyici görevi ertelemektedir. Algoritmik stablecoin’ler, tamamen rezerve edilmiş olanlardan farklı prensiplerle çalışır ve feci başarısızlık geçmişine sahiptir. Ödeme stablecoin’leri için olduğu gibi basit bir rezerv tabanlı çerçeve onlara uymaz. “Çalışma”, karmaşık bir konuyu ele almadan önce zaman kazanmak ve daha fazla bilgi toplamak için yaygın bir yasama taktiğidir. Bu, GENIUS Yasası’nın yalnızca bir ilk adım olduğunu ve daha egzotik stablecoin türleri veya DeFi’ye özgü varlıklar için daha ileri, potansiyel olarak çok farklı düzenlemelerin gerekeceğini ima eder.

G. Yurt Dışı İhraççılar ve Sınır Ötesi Hususlar

Yabancı ihraççılar, ABD’li kişilere hizmet veriyorlarsa ABD AML/yaptırımlarına uymalı ve stablecoin’leri dondurma/el koyma teknik kapasitesine sahip olmalıdır. Hazine, yabancı ihraççıları uyumsuz olarak belirleyebilir ve ABD hizmet sağlayıcılarının stablecoin’lerinin ikincil ticaretini kolaylaştırmasını yasaklayabilir. ABD yaptırımları altındaki veya kara para aklama riski taşıdığı kabul edilen ülkelerdeki ihraççılar ABD pazarından men edilir. “Karşılaştırılabilir” düzenleyici standartlara sahip yargı bölgeleriyle karşılıklı anlaşmalar kurulabilir. Bu tür yargı bölgelerinden gelen yabancı stablecoin’ler, OCC’ye kaydolmaları, ABD’li kullanıcılar için ABD’de saklanan rezervleri tutmaları ve yasal emirlere uymaları koşuluyla ABD’de faaliyet gösterebilir. Belirli gereklilikler için feragatler mümkündür.Bu, özellikle Tether gibi ihraççılarla ilgili kritik bir endişe alanıdır.

H. Teknoloji Şirketlerinin Rolü ve Kısıtlamalar

Demokrat yasa koyucuların, Meta, Amazon, Google, X gibi “Büyük Teknoloji” şirketleri gibi finansal olmayan halka açık şirketlerin, katı standartları karşılamadıkça kendi stablecoin’lerini ihraç etmelerine yönelik sert kısıtlamalar getirmesiyle tartışmalı bir konudur. Amaç, ticaret ve bankacılık arasındaki ayrımı korumaktır. Ancak, Demokratik Personel Analizi, boşlukların hala mevcut olabileceğini öne sürmektedir.

“Menkul Kıymet Olmayan, Emtia Olmayan” sınıflandırması iki ucu keskin bir kılıçtır. Netlik sağlamasına ve potansiyel olarak belirli düzenleyici yükleri (örneğin, ihraççılar için SEC kaydı) azaltmasına rağmen, ödeme stablecoin’lerini menkul kıymet veya emtia olarak sınıflandırmamak, onları menkul kıymetler yasalarıyla ilişkili yerleşik yatırımcı koruma rejimlerinden de çıkarabilir ve GENIUS Yasası’nın kendi içindeki özel tüketici korumalarına daha fazla sorumluluk yükleyebilir. Menkul kıymetler yasaları, kapsamlı açıklama gereklilikleri ve yatırımcı koruma hükümleriyle birlikte gelir. Ödeme stablecoin’lerini bu tanımdan hariç tutmak, bu özel korumaların otomatik olarak uygulanmadığı anlamına gelir. GENIUS Yasası daha sonra kendi kapsamlı tüketici koruma çerçevesini oluşturmalıdır. Bu özel korumaların, köklü menkul kıymetler yasalarına kıyasla etkinliği, önemli bir inceleme alanı olacaktır. Demokratik Personel Analizi zaten tüketici korumalarının geleneksel ödeme yöntemlerinden daha zayıf olabileceğine dair endişelerini dile getirmektedir.

Tablo 1: GENIUS Yasası’nın Kilit Hükümleri – Özet

IV. Uygulama Mekanizmaları ve Yaptırımlar

GENIUS Yasası, belirlenen kurallara uyumu sağlamak ve uyumsuzluk durumunda caydırıcı önlemler almak üzere çeşitli uygulama mekanizmaları ve yaptırımlar öngörmektedir.

A. Düzenleyici Kurumlar ve Yetkileri

Yasanın uygulanmasında birincil federal düzenleyici kurumlar arasında banka dışı ihraççılar ve federal stablecoin ihraççıları için Para Birimi Denetleme Ofisi (OCC) ile kendi kurumları için diğer federal bankacılık düzenleyicileri (Federal Rezerv, FDIC, NCUA) bulunmaktadır. Hazine Bakanlığı da özellikle yabancı ihraççılar ve ulusal güvenlik konularında kilit bir rol oynamaktadır.

Bu düzenleyici kurumlara denetleme, inceleme ve icra eylemlerinde bulunma yetkisi verilmiştir. Bu yetkiler, mali durumu, firma ve finansal sistemin güvenliği ve sağlamlığına yönelik riskleri ve risk yönetim sistemlerini değerlendirmeyi içerir.Düzenleyicilerin yetkileri arasında lisansları iptal etme, görevlileri görevden alma, durdurma ve vazgeçme emirleri yayınlama ve diğer denetim araçlarını kullanma bulunmaktadır.Finansal İstikrar Gözetim Konseyi (FSOC) ise yıllık finansal istikrar raporunda stablecoin ile ilgili riskleri değerlendirmekle görevlendirilmiştir.

Bu uygulama çerçevesi, stablecoin ihraççılarını geleneksel finans kurumlarına benzer bir şekilde ele alma yönünde bir kaymaya işaret etmektedir. Cezaların türleri (günlük para cezaları, görevden alma, lisans iptali) ve düzenleyicilere verilen yetkiler (inceleme, durdurma ve vazgeçme) bankacılık ve geleneksel finans düzenlemelerinde bulunanlara benzemektedir. Bu durum, stablecoin’leri benzer bir uyum paradigmasına getirme niyetini göstermektedir. Kripto varlıklarını yalnızca teknoloji şirketleri olarak görmekten ziyade, finansal işlevlerine göre düzenlemeye yönelik bir hareket olduğu anlaşılmaktadır. Bu, mevcut birçok stablecoin ihraççısı için uyum yeteneklerinde önemli bir artış gerektirecektir.

B. Uyumsuzluk Halinde Uygulanacak Yaptırımlar

Yasa, hükümlerine uymayan ihraççılar için çeşitli mali ve idari yaptırımlar öngörmektedir:

• Yerel İhlaller:
  • Yetkisiz ihraç: Günlük 100.000 dolara kadar para cezası.
  • Bilinçli ihlaller: Günlük 200.000 dolara kadar para cezası.
  • Bireyler için görevden ayrıldıktan sonra altı yıla kadar sorumluluk.
  • Bilinçli olarak yanlış rezerv sertifikaları sunmak için cezai yaptırımlar.⁹
• Yabancı İhraççı İhlalleri:
  • Hazine tarafından uyumsuz olarak belirlendikten sonraki ihlaller için günlük 1.000.000 dolara kadar para cezası.
  • Hazine, uyumsuz yabancı stablecoin’lerin ABD’de ticaretini durdurmak için ihtiyati tedbir talebinde bulunabilir.
• AML Uyumu: İhraççılar, stablecoin’leri dondurma ve el koyma teknolojik kapasitesine sahip olmalı ve yasal emirlere uymalıdır. AML/yaptırımlara uyulmaması, ABD pazarlarından men edilme dahil olmak üzere ciddi cezalara yol açabilir.

C. Uygulamadaki Sınırlamalar ve Koşullar

Yasa, düzenleyici yetkilerin kullanımına ilişkin bazı sınırlamalar ve koşullar da getirmektedir:

• Yargısal Denetim: Yabancı ihraççılar, Hazine’nin uyumsuzluk tespitlerine karşı D.C. Temyiz Mahkemesi’ne başvurabilirler.
• Güvenli Limanlar/Feragatler:
  • Hazine’nin bir yabancı yargı bölgesinin karşılaştırılabilirlik statüsünü iptal etmesi durumunda piyasanın uyum sağlaması için 90 günlük bir güvenli liman süresi.¹²
  • Hazine, ulusal güvenlik nedenleriyle veya istihbarat/kolluk kuvvetleri operasyonları için yabancı stablecoin’lerdeki ikincil ticaret kısıtlamalarından feragat edebilir.
  • 10 milyar dolar eşiğini aşan ihraççıların eyalet denetiminde kalması için feragatler.
• Yasal Emirlerde Belirlilik: “Yasal Emir” tanımı, belirlilik gerekliliklerini içerir ve adli veya idari incelemeyi zorunlu kılar. Hazine, dijital varlıkları engellerken mümkün olduğunca ihraççılarla koordinasyon sağlamalıdır.
• Başvuru Süreci: Bir ihraç başvurusu 120 gün içinde işleme alınmazsa onaylanmış sayılır; düzenleyiciler ret gerekçelerini belirtmeli ve itirazlara izin vermelidir.³ Bu, düzenleyici takdir yetkisine bir sınırlama veya zamanında karar alınmasını sağlayan bir mekanizma olarak görülebilir. Bu “onaylanmış sayılma” hükmü, düzenleyici baskı yaratabilir ve potansiyel riskler doğurabilir. İhraççı başvuruları için 120 günlük “onaylanmış sayılma” maddesi ³, lisanslamayı hızlandırabilir ancak aynı zamanda düzenleyicileri aceleci kararlar almaya zorlayabilir veya inceleme kapasitesi yetersiz kalırsa daha az hazırlıklı ihraççıların piyasaya girmesine istemeden izin verebilir. Karmaşık finansal teknoloji başvurularının kapsamlı bir şekilde incelenmesi zaman alıcı olabilir. Düzenleyiciler yetersiz kaynaklara sahipse veya yüksek hacimli başvurularla karşılaşırlarsa, bu son tarih aceleci incelemelere yol açabilir. Bu, ideal inceleme koşulları altında tüm ihtiyati standartları tam olarak karşılamayabilecek ihraççıların onaylanması gibi “yanlış pozitifler” riskini yaratır. Bu, etkili bir kapı bekçiliği üzerinde ince ama önemli bir potansiyel sınırlamadır.
• Demokratik Personel Endişeleri: Demokratik Personel Analizi, düzenleyicilerin, yeni sahiplerin mali dolandırıcılık geçmişi olsa bile tehlikeli birleşme veya devralmaları ya da kontrol değişikliklerini engelleme yetkisinden hala yoksun olduğunu savunmaktadır. Ayrıca, yasanın düzenleyicilerin rezerv yatırımları konusunda güçlü güvenceler uygulamasını engellediğini iddia etmektedirler.

Yasanın yabancı ihraççılar için cezalar ve ABD pazarına erişimlerini kısıtlama mekanizmaları öngörmesine rağmen, bu hükümleri işbirliği yapmayan denizaşırı kuruluşlara karşı pratik olarak uygulama yeteneği, uluslararası işbirliğine ve ABD’li aracıların kısıtlamalara uyma istekliliğine büyük ölçüde bağlı olarak önemli bir engel olacaktır. Yasa, stablecoin’leri ABD’de kullanılan yabancı ihraççılar üzerinde yetki iddia etmektedir. ABD’de fiziki varlığı olmayan kuruluşlara karşı para cezalarını veya doğrudan emirleri uygulamak herkesin bildiği gibi zordur. Ana kaldıraç, aracılar aracılığıyla ABD pazarlarına ve finansal sistemlerine erişimi kısıtlamak gibi görünmektedir. Bu yaklaşımın başarısı, ABD’nin bu aracıları zorlama yeteneğine ve ABD pazarlarının küresel finansal önemine bağlıdır, bu da onu dijital varlık alanında ABD’nin yumuşak gücünün bir testi haline getirmektedir.

V. GENIUS Yasası Üzerine Tartışmalar, Eleştiriler ve Paydaş Görüşleri

GENIUS Yasası, yasama sürecinde çeşitli paydaşlardan hem destek hem de eleştiri almıştır. Tartışmalar etik kaygılardan ulusal güvenlik endişelerine kadar geniş bir yelpazede yoğunlaşmaktadır.

A. Etik Kaygılar ve Potansiyel Çıkar Çatışmaları

Özellikle Demokratlardan gelen önemli endişeler, yasanın, piyasayı düzenlemekle görevli kamu görevlilerine (eski Başkan Trump ve ailesinin USD1 gibi stablecoin girişimleriyle bağlantılı olduğu bildirilenler dahil) fayda sağlayabileceği yönündedir.Demokratik Personel Analizi bu konuda özellikle serttir ve yasanın bu tür çatışmaları önleyecek hükümlerden yoksun olduğunu ve yolsuzluğu “hızlandırabileceğini” savunmaktadır. Yasanın, Başkan ve Başkan Yardımcısını muaf tutan mevcut etik kuralları yalnızca yeniden belirttiğini kaydetmektedir. Senatör Elizabeth Warren, yasanın stablecoin piyasasını ve kamu görevlileriyle bağlantılı girişimlerin karlılığını genişleterek yolsuzluğu hızlandırabileceği uyarısında bulunan sesli bir eleştirmen olmuştur. Yasa, etik yasalarının Kongre üyeleri ve Üst Düzey Yöneticiler için geçerli olduğunu belirtse de eleştirmenler bunu yetersiz bulmaktadır.

B. Tüketicinin Korunması ve Finansal İstikrar Konusundaki Endişeler

Destekçiler tüketici korumasını temel bir hedef olarak vurgularken, Tüketici Federasyonu Amerika (CFA) ve bazı yasa koyucular da dahil olmak üzere eleştirmenler, yasanın güvencelerinin yetersiz olduğunu savunmaktadır. CFA, GENIUS Yasası’nın temel tüketici korumalarını içermeyerek, daha güçlü eyalet yasalarını geçersiz kılarak ve dolandırıcılıkla mücadelede kritik bir kurum olan CFPB’nin icra yetkisini dışlayarak “tehlikeli derecede zayıf bir düzenleyici çerçeve” oluşturabileceği uyarısında bulunmaktadır. Demokratik Personel Analizi, yasanın ihraççıların rezervleri daha riskli varlıklara yatırmasına, bunları denizaşırı hesaplarda tutmasına ve düzenleyicilerin güçlü güvenceler uygulamasını engellemesine izin verdiğini, gelecekteki çöküşlere davetiye çıkardığını iddia etmektedir. Ayrıca, yasanın CFPB’nin denetimini netleştirmek veya tüketici korumalarının geleneksel ödeme yöntemleri kadar güçlü olmasını sağlamak için hiçbir şey yapmadığını belirtmektedir.

C. Ulusal Güvenlik Mülahazaları

Yasanın, özellikle stablecoin’lerin yabancı siber suçlular ve yaptırım uygulanan hükümetler tarafından nasıl kullanıldığını titizlikle ele almayarak AML çabalarını ve ulusal güvenliği tehlikeli bir şekilde baltaladığına dair endişeler bulunmaktadır.Demokratik Personel Analizi, yasanın “Tether boşluğunu ardına kadar açtığını”, teröristlerin ve kartellerin ABD finans sistemine erişimini kolaylaştırdığını ve yabancı ihraççılara ilişkin yeni dilin, paralar hala denizaşırı ihraç edilebildiği ve yerel merkezi olmayan borsalar aracılığıyla hareket ettirilebildiği için “hiçbir maddi fark” yaratmadığını savunmaktadır. Destekçiler ise yasanın AML uyumu gerektirdiğini ve Hazine’ye yabancı ihraççılar üzerinde yetki verdiğini savunmaktadır. Garrick Hileman, yasanın ihraççıları Banka Gizlilik Yasası kapsamına aldığını belirtmektedir.

D. İnovasyon, Rekabet ve Piyasa Yapısı Üzerindeki Etkiler

• İnovasyon Yanlısı Argüman: Destekçiler, yasanın ABD inovasyonunu ve liderliğini hızlandıracak gerekli netliği sağladığını iddia etmektedir. Cato Enstitüsü analistleri, düzenleyici riski azalttığını ve ürün tasarımı için daha net bir yol sağladığını öne sürmektedir.
• Rekabet Karşıtı/İnovasyonu Engelleyici Endişeler: Eleştirmenler, yasanın yüksek uyum maliyetleri ve düzenleyici yükler nedeniyle büyük kurumları (bankalar, Büyük Teknoloji) kayırabileceği ve küçük oyuncular arasında inovasyonu engelleyebileceği uyarısında bulunmaktadır. Demokratik Personel Analizi, Büyük Teknoloji’nin stablecoin ihraç etmesine ilişkin endişeleri vurgulayarak, potansiyel olarak gücü yoğunlaştırabileceğini ve rekabeti baltalayabileceğini belirtmektedir. Uyum maliyetinin, orta ölçekli ihraççılar için yıllık 5-10 milyon dolar arasında olacağı tahmin edilmektedir ve bu maliyeti daha büyük kurumlar daha kolay karşılayabilir.

Bu tartışmalar, dijital finansta “güven” doğasına ilişkin temel bir anlaşmazlığı yansıtmaktadır. Destekçiler, yasanın düzenlenmiş ABD kuruluşları ve net kurallar aracılığıyla güven oluşturduğuna inanmaktadır. Eleştirmenler (özellikle yabancı ihraççılar ve etik konusunda) ise önerilen çerçevenin kendisinin manipülasyona açık olabileceğini veya özellikle güçlü aktörler onu istismar edebilirse ya da denizaşırı riskler yeterince azaltılmazsa gerçek güveni tesis etmek için yetersiz kalabileceğini ima etmektedir. Yasa, stablecoin’lere “daha fazla güven” getirmeyi amaçlamaktadır.¹ Ancak, eleştiriler potansiyel yolsuzluk, zayıf tüketici koruması ve Tether gibi kuruluşlardan kaynaklanan risklere odaklanmaktadır. Bu, “güvenin” sadece bir düzenlemeye sahip olmakla ilgili olmadığını, aynı zamanda o düzenlemenin kalitesi, tarafsızlığı ve kapsamlılığı ile ilgili olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla tartışma, GENIUS Yasası’nın, taslağı hazırlandığı veya tartışıldığı şekliyle, gerçekten güvenilir bir denetim sağlayıp sağlamadığını veya önemli güvenlik açıklarını bırakırken yalnızca bir görünüş mü yarattığını farklı açılardan vurgulamaktadır.

“Büyük Teknoloji” tartışması, parasal sistemlerde kurumsal güce ilişkin daha geniş korkuların bir vekilidir. Meta veya Amazon gibi teknoloji devlerinin stablecoin ihraç etmesine izin verilmesi konusundaki yoğun tartışma, stablecoin’lerin teknik özelliklerinden çok, bankacılık ve ticareti ayırmaya yönelik tarihi ABD politikası ve özel şirketlerin parasal işlevleri gasp etmesini önleme ile ilgilidir. Bankacılık ve ticaretin ayrılması, uzun süredir devam eden bir ABD politika direğidir. Geniş kullanıcı tabanlarına ve verilere sahip büyük teknoloji şirketlerinin para benzeri araçlar ihraç etmesine izin vermek, aşırı piyasa gücü, veri gizliliği ve hatta egemen para birimine bir meydan okuma endişelerini artırmaktadır. Demokratik Personel Analizi, bunu ekonominin “tamamen bir avuç devasa şirket tarafından kontrol edilmesini” önlemekle açıkça ilişkilendirmektedir. Bu nedenle, GENIUS Yasası içindeki bu özel tartışma, şirketlerin toplumdaki rolü ve paranın kontrolü hakkındaki daha derin endişelere dokunmaktadır.

Ulusal güvenlik endişeleri, dijital çağda finansal düzenlemelerle giderek daha fazla iç içe geçmektedir. AML/CFT’ye yapılan güçlü vurgu ve Tether ile yasadışı finansa ilişkin özel endişeler ¹, dijital varlıklar için finansal düzenlemenin artık yalnızca ekonomik istikrar veya tüketici koruması ile ilgili olmadığını, aynı zamanda ulusal güvenlik stratejisinin kritik bir bileşeni olduğunu göstermektedir. Stablecoin’ler yasadışı finansman, yaptırımlardan kaçınma ve terörizmin finansmanı için araçlar olarak tanımlanmaktadır.⁸ GENIUS Yasası bununla mücadele etmek için hükümler içermektedir.¹ Özellikle Tether gibi yabancı ihraççılarla ilgili olarak bu hükümlerin etkinliği konusundaki tartışma ¹⁵, ulusal güvenlik boyutunu vurgulamaktadır. Bu, gelecekteki dijital varlık düzenlemesinin muhtemelen güvenlik ve istihbarat kurumlarının daha da fazla katılımını göreceğini ve finansal kuralların tasarımını ve uygulanmasını etkileyeceğini ima etmektedir.

E. Önemli Paydaşların Analizleri

• Demokratik Personel Analizi (Senato Bankacılık Komitesi): Oldukça eleştirel; yolsuzluk riskleri, ulusal güvenlik açıkları (Tether), yetersiz tüketici/finansal koruma ve Büyük Teknoloji’ye aşırı faydalar üzerine odaklanmaktadır.
• Kripto Endüstrisi Temsilcileri (örneğin, Dijital Ticaret Odası, Chainalysis CEO’su, Galaxy Digital): Genellikle destekleyici; inovasyonu, ABD rekabet gücünü ve kurumsal benimsemeyi teşvik etmek için düzenleyici netlik ihtiyacını vurgulamaktadırlar. Chainalysis CEO’su bunu “sorumlu inovasyon için bir kilometre taşı” olarak övmektedir. Dijital Ticaret Odası, bunu ABD rekabet gücünü artırma ve doların rolünü sağlamlaştırma fırsatı olarak görmektedir.
• Tüketici Federasyonu Amerika (CFA) : Mevcut haliyle yasaya şiddetle karşı çıkmakta; zayıf tüketici korumaları, eyalet yasalarının geçersiz kılınması, CFPB yetkisinin olmaması ve ulusal güvenlik risklerini gerekçe göstermektedir.
• Cato Enstitüsü: Yasayı düzenleyici netlik sağladığı, ihraççılar için riskleri azalttığı ve potansiyel olarak ABD dolarını güçlendirdiği için olumlu görmektedir. Jeb Hensarling, doların rezerv para birimi statüsünü korumadaki rolünü vurgulamaktadır.
• Brookings Enstitüsü (Timothy Massad) : Genel olarak stablecoin mevzuatını desteklemektedir. Massad’ın ifadesi (bazı sonraki taslaklardan önceye dayansa da GENIUS Yasası ilkeleriyle ilgilidir), ihtiyati gereklilikler (rezervler, sermaye, likidite), mali suçların önlenmesi ve eşit bir rekabet ortamının sağlanması gibi kritik unsurlara odaklanmaktadır. Mevzuat teklifleri arasında önemli farklılıklar olduğunu belirtmekte ve düzenleyici otoritenin aşırı kısıtlanmasına karşı uyarıda bulunmaktadır.
• Coin Center: GENIUS Yasası’na Senatör Jack Reed tarafından sunulan (potansiyel) belirli bir değişiklik hakkında endişelerini dile getirmekte ve bunun Başkan’a açık kaynaklı yazılımlar üzerinde kontrolsüz güç vereceğini ve Beşinci Devre’deki Tornado Cash yaptırım kararını bozacağını savunmaktadır. (Bu, başka yerlerde sağlanan temel yasa metninden ziyade bir değişikliğe atıfta bulunmaktadır).

Tablo 2: GENIUS Yasası Üzerine Temel Paydaş Görüşleri ve Endişeleri

VI. Potansiyel Etkiler ve Piyasa Beklentileri

GENIUS Yasası’nın kabul edilmesi durumunda, stablecoin piyasası, daha geniş kripto ekosistemi ve merkezi olmayan finans (DeFi) üzerinde önemli etkileri olması beklenmektedir. Ayrıca, ABD’nin küresel kripto düzenlemelerindeki konumu ve dijital doların geleceği üzerinde de belirleyici bir rol oynayabilir.

A. Stablecoin Piyasası, Kripto Ekosistemi ve DeFi Üzerindeki Olası Etkileri

• Piyasa Büyümesi ve Meşruiyet: Düzenleme, meşruiyet sağlayarak ve yasal uyum için daha net bir yol sunarak stablecoin endüstrisini “hızlandırabilir” ve potansiyel olarak 2030 yılına kadar 2,5 trilyon dolarlık bir piyasa değerine ulaşmasını sağlayabilir (mevcut ~240 milyar dolardan). Özellikle geleneksel ödeme kurumlarından daha fazla stablecoin ihracına yol açabilir.
• Kurumsal Katılımın Artması: Düzenlenmiş bir ortamın, stablecoin sektörüne daha fazla kurumsal yatırımcı ve firma çekmesi beklenmektedir.
• DeFi Üzerindeki Etkiler:
  • Olumsuz Etkiler: GENIUS Yasası, getiri sağlayan stablecoin’leri menkul kıymet olarak ele alarak (veya perakendeye tanıtımını yasaklayarak) ¹, önemli DeFi ürünlerini (örneğin USDe, USDY, sDAI) olumsuz etkileyebilir. DeFi protokollerinin ABD kullanıcılarını coğrafi olarak engellemesi veya belirli stablecoin’lere desteği bırakması gerekebilir. Dijital varlık hizmet sağlayıcılarının tanımı, geliştiricileri, doğrulayıcıları ve kendi kendine saklama cüzdanlarını kapsayacak şekilde genişletilebilir ve bu da AML uyumunu bu kuruluşlara genişleterek DeFi için zorluklar yaratabilir.
  • Olumlu Etkiler: ABD’de, potansiyel olarak KYC kapılı havuzları ve USDC veya PYUSD gibi getiri sağlamayan, uyumlu stablecoin’leri kullanan daha düzenlenmiş bir DeFi sürümüne yol açabilir.
• İnovasyon ve Rekabet: İnovasyonu teşvik etmeyi amaçlarken, katı düzenlemeler ve uyum maliyetleri küçük kripto girişimlerinin piyasaya girmesini zorlaştırabilir ve potansiyel olarak daha büyük, yerleşik oyuncuları kayırabilir.
• Likidite ve Piyasa Yapısı: Tether gibi büyük yabancı stablecoin’lerin (uyumsuz olmaları durumunda) yasaklanması veya kısıtlanması, büyük işlem hacmi nedeniyle kripto piyasalarında önemli likidite şoklarına ve fiyat düşüşlerine neden olabilir.²²
• Bitcoin ve Diğer Kripto Varlıklar: Yasanın geçmesi, ana akım kabulü ve düzenleyici meşruiyeti işaret ederek Bitcoin ve Ether gibi kripto para birimleri için kısa vadeli olumlu rüzgarlar sağlayabilir. Senato’daki ilk usul oylamasının geçmesiyle Bitcoin tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşmıştır.

Yasa, ABD’deki “merkezi olmayan” finans alanını istemeden merkezileştirebilir. İnovasyonu düzenlemeyi amaçlarken, yüksek uyum maliyetleri, belirli DeFi dostu stablecoin özelliklerine (getiri sağlayan) getirilen kısıtlamalar ve AML’nin geliştiricilere/doğrulayıcılara potansiyel olarak genişletilmesi, DeFi faaliyetlerini daha merkezi, KYC kapılı platformlara doğru itebilir veya ABD yargı yetkisi dışına çıkarabilir, bu da paradoksal olarak gerçek merkeziyetsizliği azaltabilir. DeFi, genellikle anonim katılımla, izinsiz inovasyon ve birleştirilebilirlik üzerine kuruludur. GENIUS Yasası, geleneksel finansla daha uyumlu olan gereklilikler (AML/KYC, lisanslama, getiri kısıtlamaları) getirmektedir.Uyum pahalı ve karmaşıktır, bu da daha büyük, merkezi kuruluşları kayırmaktadır. Bu, ABD DeFi ortamının “yalnızca adında DeFi” olmasına, yani temel olarak blokzincir raylarını kullanan TradFi olmasına veya gerçekten merkezi olmayan projelerin ABD kullanıcılarından/geliştiricilerinden önemli ölçüde uzaklaşmasına yol açabilir.

B. ABD’nin Küresel Kripto Düzenlemelerindeki Konumu ve Dijital Doların Geleceği

• Küresel Liderlik: Yasa, ABD’yi dijital varlık düzenlemesinde küresel bir lider olarak konumlandırabilir ve potansiyel olarak stablecoin’ler için uluslararası standartlar belirleyebilir. Avrupa ve Asya’daki mali otoriteler bu düzenlemeleri örnek alabilir.⁵
• ABD Dolarının Hakimiyeti: ABD dolarına endeksli stablecoin’leri düzenleyerek ve ABD Hazine tahvillerine olan talebi artırarak, yasa dijital çağda doların üstünlüğünü güçlendirmeyi amaçlamaktadır.
• Dijital Dolar (CBDC): Yasa, devlet destekli stablecoin projeleri veya bir ABD CBDC’si için zemin hazırlayabilir. Ancak, GENIUS Yasası’nın bazı savunucuları, düzenlenmiş özel stablecoin’leri, gizlilik endişeleri yaratabilecek bir CBDC’ye tercih edilebilir bir alternatif olarak görmektedir.

Küresel etki, düzenleyici parçalanmaya veya yakınlaşmaya yol açabilir. ABD küresel standartlar belirlemeyi hedeflerken, diğer büyük yargı bölgeleri (AB’de MiCA, Asya’nın bazı bölgeleri) de kendi çerçevelerini geliştirmektedir. GENIUS Yasası’nın özel yaklaşımı (örneğin, yabancı ihraççılara, teknoloji şirketlerine yönelik muamele), ya diğer ulusları uyum sağlamaya (yakınlaşma) zorlayabilir ya da temel farklılıklar devam ederse parçalanmış bir küresel düzenleyici manzaraya yol açabilir, bu da çok uluslu kripto işletmeleri için karmaşıklıklar yaratabilir. ABD büyük bir pazardır ve düzenlemeleri küresel etkiye sahiptir.⁵ Ancak, AB’nin MiCA’sı zaten kapsamlı bir çerçevedir ve diğer bölgeler de aktiftir. GENIUS Yasası’nın yabancı ihraççılar için gereklilikleri çok külfetli veya korumacı olarak görülürse veya inovasyona yaklaşımı diğerlerinden önemli ölçüde farklılaşırsa, rakip düzenleyici bloklara yol açabilir. Bu, uyumlaştırılmış bir küresel standart yerine “düzenleyici hendeklere” neden olabilir ve küresel stablecoin takas edilebilirliğini ve ihraççıların operasyonel stratejilerini etkileyebilir.

“ABD Doları Hakimiyetini Güçlendirme”nin başarısı, yalnızca düzenlemeye değil, gerçek benimseme ve faydaya bağlıdır. ABD dolarına endeksli stablecoin’leri düzenlemek bir adımdır, ancak dolar hakimiyetini güçlendirme yetenekleri, küresel olarak diğer dijital para birimlerine veya geleneksel ödeme raylarına göre cazip avantajlar sunup sunmadıklarına ve düzenleyici çerçevenin bu kullanım durumları için engelleyici değil de etkinleştirici olarak görülüp görülmediğine bağlıdır. Belirtilen temel hedeflerden biri, stablecoin’ler aracılığıyla ABD doları hakimiyetidir.² Düzenleme meşruiyet ve güvenlik sağlayabilir. Ancak, ABD doları stablecoin’lerine yönelik gerçek küresel talep, işlem maliyetleri, hız, erişilebilirlik ve yenilikçi kullanım durumları (örneğin, sınır ötesi ödemeler, DeFi) gibi faktörlere bağlıdır. GENIUS Yasası çok kısıtlayıcıysa veya ABD tarafından düzenlenen stablecoin’leri küresel olarak rekabetçi olmayan hale getirirse, yurt içinde ne kadar iyi düzenlenmiş olurlarsa olsunlar bu stratejik hedefe ulaşamayabilir. Yasanın kendisi benimsemeyi garanti etmez.

VII. Mevcut Yasama Durumu ve Geleceğe Bakış

GENIUS Yasası’nın yasama süreci, Mayıs 2025 itibarıyla dinamik bir seyir izlemektedir. Tasarının geleceği, devam eden müzakerelere ve potansiyel değişikliklere bağlıdır.

A. Son Yasama Faaliyetleri (Mayıs 2025 itibarıyla)

GENIUS Yasası (S. 1582), 1 Mayıs 2025’te Senatör Bill Hagerty tarafından Senato’ya sunulmuştur. Yasa tasarısı, tartışmalar ve usule ilişkin engellerle karşılaşmıştır. 8 Mayıs 2025’te yapılan bir erken kapanma oylaması (cloture) girişiminin başarısız olduğu bildirilmiştir.

Ancak, Mayıs 2025’in ortalarından sonlarına doğru gelen daha güncel raporlar ilerleme kaydedildiğini göstermektedir:

• Senato’da yapılan bir usul oylaması (21 Mayıs öncesindeki bir “Pazartesi” günü 66-32 olduğu bildirilen) tasarıyı ilerletmiş ve önceki bir engellemeyi aşmıştır.⁷
• 19 Mayıs 2025’te yapılan bir kapanma oylaması (66-32) başarılı olmuş ve ilk müzakereleri sınırlamıştır.
• 20 Mayıs 2025’te “tedbire geçme önergesi Senato’da değerlendirildi” kaydı düşülmüştür.¹⁶
• 21 Mayıs 2025’te yasa koyucular, Senato’da resmi tartışma ve değişiklik sürecinin başlamasına izin veren bir ilerleme önergesini 69-31 oyla onaylamıştır.

Tasarının şu anda Senato genel kurulunda tam tartışma ve potansiyel değişiklikler için beklediği bildirilmektedir.⁸ Bazı raporlar, bu usule ilişkin ilerlemelerin ardından nihai bir Senato oylamasının günler içinde gerçekleşebileceğini öne sürmektedir.⁹ Cumhuriyetçi yasa koyucuların tasarının Anma Günü’ne (Mayıs sonu) kadar onaylanmasını umduğu bildirilmiştir. Durum, özellikle Demokratlar tarafından önerilen tüketici koruması, etik ve ulusal güvenlik değişiklikleri etrafında devam eden müzakereler ve partizan tartışmalarla dinamiktir.

Bu dalgalı yasama ivmesi, ilgili derin siyasi bölünmeleri ve yüksek riskleri vurgulamaktadır. Usul oylamalarındaki iniş çıkışlar (8 Mayıs’ta başarısız kapanma, Mayıs sonunda başarılı önergeler), geçişin basit olmadığını ve belirli değişikliklere ve siyasi manevralara son derece duyarlı olduğunu göstermektedir. Bu, nihai yasanın, eğer geçerse, önemli ölçüde uzlaşılmış bir versiyon olabileceğini düşündürmektedir. Başlangıçtaki partiler üstü destek raporları, önemli Demokratik endişeler ve muhalefetle  takip edilmiştir. Erken bir kapanma oylamasının başarısızlığı ile daha sonraki başarılı usul oylamaları arasındaki fark, çekişmeli bir süreci göstermektedir. Bu oynaklık, yeterli oyu sağlamak için tavizlerin verildiğini veya siyasi baskıların değiştiğini ima etmektedir. Bu nedenle, yasanın yolculuğu, rekabet halindeki çıkarların (inovasyon vs. kontrol, etik vs. piyasa büyümesi) çatıştığı yüksek riskli bir yasama pazarlığı örneğidir.

B. Yasanın Geleceği ve Olası Değişiklikler

Tasarının geleceği, Senato’daki müzakere ve değişiklik sürecine tabidir. Senato’dan geçmesi durumunda, Başkan’a gitmeden önce herhangi bir Temsilciler Meclisi versiyonuyla (örneğin, farklılıkları olan STABLE Yasası ) uzlaştırılması gerekecektir.Potansiyel değişiklik için kilit alanlar arasında Demokrat yasa koyucular tarafından zorlanan daha güçlü tüketici korumaları, mali kontroller, kamu görevlileri için etik kuralları, Büyük Teknoloji’ye yönelik kısıtlamalar ve yabancı tehditlere/yasadışı finansa karşı önlemler bulunmaktadır. “Tether boşluğu” ve denizaşırı ihraççıların düzenlenmesi önemli çekişme noktaları olmaya devam etmektedir. Yasanın nihai şekli, eğer kabul edilirse, ABD mali inovasyonunu ve dijital varlıklara yaklaşımını yeniden tanımlayabilir.

Paralel Temsilciler Meclisi mevzuatı (STABLE Yasası) hem fırsat hem de karmaşıklık yaratmaktadır. Benzer ancak farklı bir Temsilciler Meclisi tasarısının (STABLE Yasası) varlığı, GENIUS Yasası Senato’dan geçse bile, bir konferans komitesinde potansiyel olarak zorlu bir uzlaşma sürecinin gerekeceği anlamına gelmektedir. Bu, başka bir belirsizlik katmanı ve lobi faaliyetleri ile daha fazla değişiklik için başka bir alan eklemektedir. İki ayrı yasa (Senato’da GENIUS, Temsilciler Meclisi’nde STABLE) stablecoin düzenlemesini ele almaktadır. Ortak hedefleri vardır ancak aynı zamanda “önemli farklılıkları” da bulunmaktadır (örneğin, STABLE Yasası’nın algoritmik stablecoin’lere 2 yıllık moratoryumu vs. GENIUS Yasası’nın Hazine çalışması). Bir yasanın kanunlaşması için her iki meclisin de aynı metni onaylaması gerekir. Bu, her ikisi de kendi versiyonlarını geçirirse, karmaşık ve çekişmeli olabilen ve potansiyel olarak her iki orijinalden de farklı görünen nihai bir yasaya yol açabilen bir uzlaşma süreci gerektirir.

VIII. Sonuç ve Değerlendirme

GENIUS Yasası, ABD’nin dijital varlık piyasasının kilit bir segmenti için kapsamlı bir federal düzenleyici çerçeve oluşturma yönündeki önemli bir girişimini temsil etmektedir. Yasanın nihai şekli ve uygulaması, hem ABD içindeki kripto para endüstrisi hem de küresel dijital finans ortamı için uzun vadeli sonuçlar doğuracaktır.

A. GENIUS Yasası’nın Önemi

Bu yasa, ABD’nin stablecoin ihraççıları için düzenleyici belirsizlikten daha tanımlanmış, ancak potansiyel olarak katı bir operasyonel ortama doğru önemli bir geçişi işaret etmektedir. Başarılı bir şekilde yasalaşması, diğer yargı bölgeleri için bir model oluşturabilir ve dijital varlıkların küresel düzenleyici ortamını etkileyebilir.

B. Dengeler ve Ödünleşmeler

GENIUS Yasası, inovasyonu teşvik etme, tüketiciyi koruma, finansal istikrarı sürdürme, yasadışı finansmanla mücadele etme ve ABD’nin finansal liderliğini ileriye taşıma gibi çok sayıda ve genellikle birbiriyle çelişen hedefi dengelemeye çalışmaktadır. Devam eden tartışmalar ve önerilen değişiklikler, bu dengeleri sağlamadaki doğal ödünleşmeleri vurgulamaktadır. Yasanın başarısı, bu ödünleşmelerin ne kadar etkili bir şekilde yönetileceğine bağlı olacaktır.

C. Uzun Vadeli Etkiler ve Belirsizlikler

Kripto endüstrisi, DeFi, ABD’nin rekabet gücü ve doların küresel rolü üzerindeki uzun vadeli etki, yasanın nihai metnine, düzenleyiciler tarafından uygulanmasına ve piyasanın tepkisine büyük ölçüde bağlı olacaktır. Gerçekten merkezi olmayan sistemlerin ele alınışı, sınır ötesi yaptırımların etkinliği ve düzenleyici yük ile inovasyon arasındaki nihai denge konusunda önemli belirsizlikler devam etmektedir.

GENIUS Yasası, eğer çok ABD merkezli veya kısıtlayıcı olarak algılanırsa, istemeden küresel olarak ABD doları dışı stablecoin’lerin veya alternatif dijital ödeme sistemlerinin gelişimini hızlandırabilir. ABD doları hakimiyetini desteklemeyi amaçlarken, yasa aşırı külfetli koşullar dayatırsa veya ABD kontrolüne öncelik verdiği ölçüde ABD dışı aktörler için küresel birlikte çalışabilirliği veya inovasyonu engellerse, diğer ulusları veya blokları kendi dijital para birimi girişimlerine iki katına çıkarmaya teşvik edebilir ve potansiyel olarak daha çok kutuplu bir dijital para dünyasına yol açabilir. Yasanın güçlü bir ABD odağı vardır ve ABD doları hakimiyetini teşvik etmeyi içerir. Yabancı ihraççılar için kuralları katıdır. Uyum uluslararası oyuncular için çok maliyetli veya karmaşık hale gelirse veya ABD çerçevesi diğerleriyle (örneğin MiCA) kolayca uyumlaştırılamazsa, GENIUS kapsamında düzenlenen ABD doları stablecoin’lerinin küresel kullanım için çekiciliğini azaltabilir. Bu, diğer para birimlerine endeksli stablecoin’ler veya ABD mali denetimine alternatif arayan bölgelerde çekişme kazanmak için endekslenmemiş dijital ödeme çözümleri için bir fırsat yaratabilir.

Son olarak, yasanın başarısı nihayetinde yürürlüğe girdikten sonra düzenleyici çevikliğe ve uyarlanabilirliğe bağlı olacaktır. Dijital varlık alanı hızla gelişmektedir. Yürürlüğe girdiği tarihte ne kadar kapsamlı olursa olsun statik bir düzenleyici çerçeve hızla güncelliğini yitirebilir. GENIUS Yasası’nın uzun vadeli etkinliği, ABD düzenleyicilerinin hükümlerini esnek bir şekilde yorumlama ve uyarlama yeteneğine ve yeni teknolojiler ve piyasa uygulamaları ortaya çıktıkça Kongre ile zamanında güncellemeler üzerinde çalışma yeteneğine bağlı olacaktır. Kripto piyasası hızlı teknolojik değişim ve inovasyonla karakterizedir.⁵ Mevzuat, doğası gereği piyasalardan daha yavaş adapte olur. GENIUS Yasası, mevcut stablecoin modelleri için kapsamlı olsa da, gelecekteki tüm gelişmeleri (örneğin, yeni teminat türleri, daha karmaşık DeFi entegrasyonları) öngöremeyebilir. Bu nedenle, düzenlemenin “yaşayan” yönü – düzenleyicilerin onu nasıl uyguladığı ve ne kadar hızlı değiştirilebileceği – ilk metni kadar önemli olacaktır. Algoritmik stablecoin’ler hakkında bir Hazine çalışması ihtiyacı ⁹, bu evrimsel ihtiyacın erken bir kabulüdür.

Alıntılanan çalışmalar

1. Myth vs. Fact: The GENIUS Act | United States Committee on …, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.banking.senate.gov/newsroom/majority/myth-vs-fact-the-genius-act
2. www.hagerty.senate.gov, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.hagerty.senate.gov/wp-content/uploads/2025/02/GENIUS-Act-One-Pager-2.4.25.pdf
3. Stablecoin Legislation: An Overview of S. 1582, GENIUS Act of 2025 – Congress.gov, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.congress.gov/crs-product/IN12553
4. Preserve the Dollar’s Reserve Currency Status With Stablecoins – Bloomberg Law, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://news.bloomberglaw.com/us-law-week/preserve-the-dollars-reserve-currency-status-with-stablecoins
5. ABD’nin Stablecoin Dünyasında Tarihi Adım: GENIUS Yasası …, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://99bitcoins.com/tr/haberler/abdnin-stablecoin-dunyasinda-tarihi-adim-genius-yasasi-resmen-duyuruldu/
6. Revisions to GENIUS Act Could Impact US Stablecoin Market, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.pymnts.com/cryptocurrency/2025/how-lawmaker-revisions-to-genius-act-could-impact-us-stablecoin-market/
7. Is the GENIUS Act an answer to Stablecoin regulation in the US? All about first-of-its-kind cryptocurrency legislation – The Economic Times, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://m.economictimes.com/news/international/global-trends/us-news-is-the-genius-act-an-answer-to-stablecoin-regulation-in-the-us-all-about-first-of-its-kind-cryptocurrency-legislation/articleshow/121293971.cms
8. U.S. Senate Advances GENIUS Act: Long Awaited Stablecoin Framework Edges Closer to Reality – Chainalysis, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.chainalysis.com/blog/senate-advances-genius-stablecoin-act/
9. With the Genius Act vote nearing final passage — who wins, and who loses? – Crypto News, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://crypto.news/genius-act-stablecoin-bill-senate-vote-analysis/
10. Navigating the Future of Stablecoin Regulation: The GENIUS Act by …, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.kroll.com/en/insights/publications/financial-compliance-regulation/navigating-future-of-stablecoin-regulation
11. FACT SHEET: The GENIUS Act Protects Consumers | United States …, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.banking.senate.gov/newsroom/majority/fact-sheet-the-genius-act-protects-consumers
12. Stablecoins in the Senate: The Latest on the GENIUS Act | Galaxy, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.galaxy.com/insights/research/genius-act-stablecoin-regulation
13. The Stablecoin Pivot & U.S. Dollar Dominance in the Digital Era, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://digitalchamber.org/the-stablecoin-pivot-u-s-dollar-dominance-in-the-digital-era/
14. Stablecoin Legislation: A Stroke of GENIUS? | Insights | Jones Day, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.jonesday.com/en/insights/2025/02/stablecoin-legislation-a-stroke-of-genius
15. www.banking.senate.gov, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.banking.senate.gov/imo/media/doc/updatedgeniusanalysis.pdf
16. S.1582 – GENIUS Act 119th Congress (2025-2026), erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.congress.gov/bill/119th-congress/senate-bill/1582
17. What to Know as GENIUS Stablecoin Act Heads to Senate Vote – PYMNTS.com, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.pymnts.com/cryptocurrency/2025/what-you-should-know-about-genius-stablecoin-act-senate-vote
18. What GENIUS Act Means for Crypto Investments – Newsweek, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.newsweek.com/senate-genius-act-crypto-investments-bitcoin-2075142
19. GENIUS Act clears Senate motion, House lawmakers reintroduce Blockchain Certainty Act, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://cryptoslate.com/genius-act-clears-senate-motion-house-lawmakers-reintroduce-blockchain-certainty-act/
20. What to Know as GENIUS Stablecoin Act Heads to Senate Vote | PYMNTS.com, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.pymnts.com/cryptocurrency/2025/what-you-should-know-about-genius-stablecoin-act-senate-vote/
21. U.S. Senate Revises GENIUS Act S.1582 to Extend AML Compliance and Oversight Over Foreign Stablecoins Including Tether, Impacting DeFi – “The Defiant”, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://thedefiant.io/news/regulation/u-s-senate-revises-genius-act-s-1582-to-extend-aml-compliance-oversight-over-b6d0300f
22. GENIUS Act fails Senate vote amid controversy, security concerns – CoinGeek, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://coingeek.com/genius-act-fails-senate-vote-amid-controversy-security-concerns/
23. CFA Applauds Lawmakers for Standing Up to Flawed Stablecoin Bill Amid Rising Ethics, Consumer, and National Security Concerns, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://consumerfed.org/press_release/cfa-applauds-lawmakers-for-standing-up-to-flawed-stablecoin-bill-amid-rising-ethics-consumer-and-national-security-concerns/
24. New crypto bill could turbocharge the stablecoin industry: 4 changes it might bring, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.morningstar.com/news/marketwatch/20250521196/new-crypto-bill-could-turbocharge-the-stablecoin-industry-4-changes-it-might-bring
25. Promoting Balanced Stablecoin Regulation – The Digital Chamber, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://digitalchamber.org/priorities/stablecoin-regulation/
26. Testimony of Timothy G. Massad Subcommittee on Digital Assets of the Committee on Banking, Housing and Urban Affairs U.S. Senat, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.banking.senate.gov/imo/media/doc/massad_testimony_2-26-25.pdf
27. Coin Center, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.coincenter.org/
28. Bitcoin yasanın kabul edilmesi sonrası yükselişe geçti! O sınırı aştı …, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://finans.mynet.com/haber/detay/kripto-para/bitcoin-yasanin-kabul-edilmesi-sonrasi-yukselise-gecti-o-siniri-asti/504190/
29. How laws are made | USAGov, erişim tarihi Mayıs 22, 2025, https://www.usa.gov/how-laws-are-made