Küresel emtia piyasaları, Temmuz ortasında jeopolitik tansiyonun yükselmesiyle sert hareketler yaşadı. Özellikle değerli metallerde görülen rekor seviyeler, sadece arz-talep dinamiklerinin değil, ABD Başkanı Donald Trump’ın dış politika söylemlerinin de fiyatlamalara yön verdiğini ortaya koyuyor.
Gümüşün ons fiyatı 39,13 dolarla Eylül 2011’den bu yana en yüksek seviyeyi test etti. Güneş enerjisi sektöründeki talep artışı ve arz açıkları, gümüşte yukarı yönlü ivmeyi desteklerken, analistler gümüşün performansının önümüzdeki dönemde altını yakalayabileceğini değerlendiriyor.
Platin de benzer şekilde, 1.485 dolar seviyesine çıkarak 11 yılın zirvesine ulaştı. Son dönemdeki yükselişte spekülatif alımların etkisi dikkat çekerken, Çin’de beklenen talep yavaşlamasının üçüncü çeyrekte fiyatları sınırlayabileceği ifade ediliyor.
Paladyumda da Rusya kaynaklı arz kesintisi endişeleriyle Haziran 2023’ten bu yana en yüksek seviyeler test edildi. 1342,71 dolara ulaşan paladyum fiyatlarında, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın tırmanabileceği yönündeki endişeler etkili oldu.
ABD Verileri ve Trump Faktörü
ABD’de açıklanan enflasyon ve perakende satış verileri de emtia piyasalarını destekledi. TÜFE, haziranda yıllık bazda %2,7 ile beklentilerin üzerinde artarken, perakende satışlardaki %0,6’lık artış toparlanma sinyalleri verdi.
Trump’ın Avrupa Birliği ve Meksika’ya %30, bakıra ise %50 oranında gümrük vergisi uygulayacağını açıklaması, ticaret savaşları endişesini yeniden gündeme getirdi. Ayrıca, Rusya’ya 50 gün içinde Ukrayna’daki savaşı bitirmemesi halinde %100 oranında ikincil gümrük tarifeleri uygulama tehdidi, özellikle Rusya’nın hakim olduğu emtia ürünlerinde fiyatları yukarı çekti.
Baz ve Tarımsal Emtialarda Dalgalı Seyir
Baz metallerde, Çin’in beklentilerin üzerinde büyümesi (%5,2) ve ABD verileri fiyatlamalara destek sağlasa da, gümrük tarifeleri baskı oluşturdu. Bakır ve alüminyum hafif gerilerken, çinko ve kurşun değer kazandı.
Tarımsal emtialarda ise soya, mısır ve buğday yükselirken, pirinçte sert düşüş yaşandı. ABD’nin Brezilya kahvesine yönelik vergi planı piyasada panik alımlarını tetikledi ve kahve fiyatları %6,3 yükseldi.
Petrol ve Doğal Gaz Cephesi
Petrol fiyatları, yükselen dolar endeksi ve jeopolitik gerilim arasında yön ararken, Brent haftayı %2 düşüşle kapattı. Ancak doğal gazda yaz sıcaklıkları ve artan klima talebiyle %6,8’lik güçlü bir artış yaşandı.
BS EKONOMİ DEĞERLENDİRMESİ:
Trump’ın politikaları, emtia piyasalarında klasik fiyatlama modellerini devre dışı bırakıyor. Artık bir ons gümüşün ya da bir varil petrolün değeri, yalnızca küresel üretim ve tüketim verilerine değil; aynı zamanda Beyaz Saray’dan gelecek olası bir tweet’e de bağlı. Bu kırılgan zemin, yatırımcılar için yeni bir risk başlığı yaratıyor: politik fiyatlama riski.
