BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
“Diğer hissedar toplantıları uyku festivali gibidir,” dedi Tesla’nın kendine özgü tarzıyla tanınan patronu Elon Musk, 6 Kasım’da sahneye çıkarken. “Bizimkiler ise tam bir şov.”
Gerçekten de, Musk’ın bir funk müziği eşliğinde şirketin insansı robotu Optimus’la dans ettiği sırada uyuklamak neredeyse imkânsız olurdu.
Musk’ın böyle bir dansla kendini ödüllendirmesinin haklı bir nedeni vardı: Yönettiği otomobil üreticisi Tesla, hissedarların %75’inden fazlasının, ona tarihte benzeri görülmemiş büyüklükte bir maaş paketi verilmesini onayladığını duyurmuştu. Musk, önümüzdeki on yıl içinde belirli hedeflere ulaşırsa — Tesla’nın piyasa değerini bugünkü 1,4 trilyon dolardan 8,5 trilyon dolara çıkarmak, filo halinde robotaksi üretmek ve insansı robot orduları kurmak gibi — yaklaşık 1 trilyon dolar değerinde hisse senedi kazanabilecek. Bu anlaşma, Musk’ın şirket üzerindeki mutlak hâkimiyetini açıkça ortaya koyuyor.
Musk ve Tesla’nın ona bağlı yönetim kurulu, hissedarları CEO’nun şirketteki payını %15’ten %25’in üzerine çıkarmanın “Tesla’yı yönetmeye odaklanması için hayati” olduğuna ikna etmek için yoğun bir kampanya yürüttü. Musk’a göre Tesla’yı kontrol edip etmemesi “medeniyetin geleceğini etkileyebilir”. Dünyanın en zengin adamı, aynı zamanda bir uzay şirketi, bir yapay zekâ laboratuvarı ve birkaç yan girişimi daha yönetiyor; ve istediği paket onaylanmazsa Tesla’dan ayrılabileceğini söylemekten de çekinmedi.
Yine de Musk’ın zaferi hiçbir zaman ciddi biçimde tehdit altında değildi. Tesla hisselerinin yaklaşık %35’i bireysel yatırımcıların elinde ve bu grubun büyük kısmı, şirketin patronunu hata yapmaz bir teknoloji mesihi olarak görüyor. %15’i zaten Musk’ın elinde. Ayrıca Tesla, geçen yıl bir yargıcın önceki maaş paketini iptal etmesinin ardından Delaware’den Texas’a taşınmıştı; Texas yasaları Musk’ın kendi maaş artışı için oy kullanmasına izin veriyor.
Austin’deki Tesla merkezinde toplanan kalabalık coşkuluydu ama herkes aynı görüşte değildi. Norveç Varlık Fonu gibi bazı kurumsal yatırımcılar bu pakete karşı çıktı. Muhtemelen diğer büyük yatırım fonları da benzer şekilde “hayır” oyu verdi. Oylama danışmanlığı şirketleri de anlaşmaya itiraz etti. Bunlardan biri olan ISS, paketin büyüklüğünü ve tasarımını eleştirerek, ödülün kademeli olarak dağıtılacağını ve “hedeflerin sadece bir kısmı tamamlandığında bile milyarlarca dolar kazanılabileceğini” belirtti. Musk buna yanıt olarak bu danışmanlara “kurumsal teröristler” dedi.
Gerçekten de Musk’ın artık dikkatini toparlaması gerekiyor. Tesla’nın satış büyümesi durdu, kârlar düşüyor. Şirketin ürün gamı yaşlandı, rekabet özellikle Çinli otomobil üreticileriyle sertleşti. Otonom sürüş teknolojisine dayanan robotaksi projesinin başarısı belirsiz; Musk’ın Tesla’nın gelecekteki değerinin %80’ini bağladığı insansı robotlar ise dev bir kumar gibi görünüyor.
Oysa Musk, bu yeni maaş paketi olmadan bile vizyonunu gerçekleştirmesi halinde zaten devasa bir servet kazanacaktı. Bu yüzden birçok kişi, 1 trilyon dolarlık ek bir teşvikin gerçekten gerekli olup olmadığını sorguluyor.
