- Türkiye’nin Piri Reis gemisi için yayımladığı ikinci Navtex sonrası Yunanistan Ege’de askeri tatbikat başlattı, gerilim yeniden tırmandı.
- İsrail’in Güney Kıbrıs’a Barak MX hava savunma sistemi sevkiyatları sürerken, Meclis Başkanı Kurtulmuş “sıradan bir sevkiyat değil” diyerek dikkat çekti.
- Güney Kıbrıs’ın ABD’den yeni askeri alımlar için liste hazırlaması, Doğu Akdeniz’de jeostratejik dengelerin hızla değiştiğini gösteriyor.
Doğu Akdeniz’de Değişen Jeostratejik Dengeler
Türkiye’nin Piri Reis araştırma gemisinin Ege’deki yeni faaliyetleri için yayımladığı ikinci Navtex, bölgede askeri tansiyonu yeniden yükseltti. Ankara’nın deniz yetki alanlarını koruma mesajı niteliğindeki bu adımına karşılık olarak Yunanistan Ege’de geniş çaplı bir askeri tatbikat başlattığını duyurdu. Bu gelişme, iki ülke arasında uzun süredir devam eden deniz yetki alanı ve enerji arama faaliyetleri konusundaki gerilimin yeni bir boyuta taşındığını gösteriyor.
Barak MX Sevkiyatları ve Türkiye’nin Tepkisi
Eşzamanlı olarak, İsrail’in Güney Kıbrıs’a Barak MX hava savunma sistemi sevkiyatları devam ediyor. Aralık ayından bu yana üçüncü sevkiyat geçtiğimiz hafta Limasol limanından yapıldı ve görüntüler sosyal medyaya yansıdı. Bu durum Türkiye’de sert tepki toplarken, Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş, “sıradan bir askeri sevkiyat olmadığının farkındayız” açıklamasıyla konunun ciddiyetini vurguladı.
Barak MX sistemi, 150 km menzil ve gelişmiş gözetleme–istihbarat kabiliyetiyle öne çıkıyor. İsrail Havacılık ve Uzay Sanayii (IAI) tarafından üretilen bu sistemin, Türkiye’nin elindeki S-300 ve S-400’lere göre daha ileri özelliklere sahip olduğu iddia ediliyor. Güney Kıbrıs Savunma Bakanı Vassilis Palmas, daha önce yaptığı açıklamalarda bu adımı “Doğu Akdeniz’de değişen jeostratejik dengeler karşısında zorunlu” olarak nitelendirmişti.
Diplomatik Tepkiler ve Yunanistan Basını
Kurtulmuş’un yanı sıra, CHP Genel Başkan Yardımcısı Yankı Bağcıoğlu da, Güney Kıbrıs’ın tek taraflı hamlelerine karşı Türkiye’nin kararlı bir diplomatik mücadele yürütmesi gerektiğini söyledi. Bağcıoğlu, “barış ve istikrarın korunmasının ancak provokatif adımlardan uzak durmakla mümkün” olduğunu belirtti.
Öte yandan Yunanistan’da yayımlanan Kathimerini gazetesi, Kıbrıs hükümetinin bu konuda ayrıntılı yorum yapmayı reddettiğini aktardı. Hükümet sözcüsünün, “Ankara, uluslararası hukuk konusunda ders verecek son ülke” ifadesi ise gerginliğin sadece askeri değil, diplomatik cephede de sertleştiğini ortaya koydu.
ABD’den Yeni Askeri Alımlar
Güney Kıbrıs, sadece İsrail’den değil, aynı zamanda ABD’den de yeni askeri alımlar için hazırlık yapıyor. Hükümet Sözcü Yardımcısı Yiannis Antoniou, “askeri ve arama–kurtarma ihtiyaçlarını karşılamak üzere kapsamlı bir liste hazırladıklarını” açıkladı.
Hazırlanan listede C-130 Hercules kargo uçakları, Bell OH-58 Kiowa keşif helikopterleri, CH-47D Chinook ağır nakliye helikopterleri, M109A5 obüsler ve çeşitli zırhlı personel taşıyıcılar bulunuyor. Kıbrıslı subaylardan oluşan bir heyetin kısa süre içinde ABD’ye giderek bu alımlar için ön görüşmelere başlaması bekleniyor.
Türkiye’nin Caydırıcılığı ve Bölgesel Riskler
Ankara, Güney Kıbrıs’a yönelik bu askeri sevkiyatların sadece savunma amaçlı olmadığını ve bölgede dengeyi değiştirme potansiyeline sahip olduğunu düşünüyor. Türkiye’nin ikinci Navtex adımı, askeri alanda olduğu kadar diplomatik mesaj niteliği de taşıyor.
Doğu Akdeniz’de enerji kaynakları, deniz yetki alanları ve güvenlik politikaları ekseninde derinleşen bu gerilim, Türkiye–Yunanistan–Kıbrıs üçgeninde askeri tırmanma riskini beraberinde getiriyor. İsrail ve ABD’den gelen askeri destek, Güney Kıbrıs’ın kapasitesini artırırken, Ankara bu tabloya karşı hem denizde caydırıcı varlık göstermeyi hem de diplomatik kanalları işletmeyi sürdürüyor.
Sonuç olarak, Türkiye’nin Navtex adımları, Yunanistan’ın tatbikatları, Güney Kıbrıs’ın İsrail ve ABD ile derinleşen askeri işbirliği, Doğu Akdeniz’de jeostratejik dengelerin yeniden şekillendiğinin somut göstergesi olarak öne çıkıyor. Bu tablo, bölgede önümüzdeki aylarda daha sert diplomatik ve askeri restleşmelere zemin hazırlayabilir.
