BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Avrupa Birliği, Donald Trump’ın 1 Ağustos’ta AB mallarına %30 gümrük vergisi uygulama tehdidini gerçekleştirmesi durumunda, mevcut ticaret hacminin Amerika ile sürdürülmesinin neredeyse imkânsız hale geleceğini açıkladı. AB, buna karşılık olarak Amerikan ürünlerine – uçaklar, bourbon viskisi ve arabalar gibi – misilleme vergileri uygulamayı değerlendiriyor. Başkan Trump ayrıca Meksika’dan yapılan ithalata da %30 vergi getireceğini duyurdu. Amerikalı çiftçileri korumak için Meksika domateslerine derhal %17 vergi uygulandı. ABD’de satılan domateslerin yaklaşık %70’i güney komşusu Meksika’dan geliyor.
Trump’ın vaat ettiği ticaret anlaşmalarının sayısı oldukça az olsa da, bu hafta Endonezya ile bir anlaşmaya imza attı. Bu anlaşma, karşılıklı uygulanan gümrük vergisini %32’den %19’a düşürüyor.
Haziran ayında Amerika’nın gümrük vergilerinden elde ettiği gelir aylık bazda rekor kırarak 27 milyar dolara ulaştı. Bu sayede ikinci çeyrek toplamı 64 milyar dolarla yeni bir çeyrek rekoruna çıktı. Ek gelir, hükümetin beklenmedik şekilde bütçe fazlası vermesine yardımcı oldu. Bu arada, Amerika ile Çin’in gümrük vergilerini düşürme konusunda anlaşmasının ardından Çin’in ihracatı Haziran ayında yeniden arttı. Çin’in ABD’ye ihracatı Mayıs ayına göre %32,4 oranında yükseldi. Çin’den ABD’ye yapılan ihracatın ana merkezi olan Los Angeles Limanı, tarihinin en yoğun haziran ayını yaşadı. İhracatçılar, Ağustos’taki yeni gümrük vergisi öncesinde sevkiyatları hızlandırıyor.
İhracat temposuyla desteklenen Çin ekonomisi, ikinci çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre %5,2 büyüdü. Bu oran, ekonomistlerin beklentilerinin biraz üzerinde olsa da, içerideki durgunluğu örtüyor.
Nvidia, Trump yönetiminden lisansların verileceğine dair güvence aldıktan sonra H20 yapay zekâ çiplerinin Çin’e satışına yeniden başlayacağını duyurdu. Şirketin CEO’su Jensen Huang, çip satışına getirilen kısıtlamaların kaldırılması için yoğun lobi faaliyetinde bulunmuştu. Nvidia’nın hisse fiyatı bu haberle yükselirken, MI308 çiplerinin Çin’e sevkiyatına yeniden başlayacak olan Advanced Micro Devices’ın hisseleri de değerlendi.
Ancak yapay zekâ patlamasının tüm yıldızları parlamıyor. Yüksek düzey litografi makineleri konusunda lider olan ASML, bu çeyrekte satışlarının düşeceğini ve önümüzdeki yıl büyüme olmayabileceğini öngördü. Bu açıklama sonrası hisseleri değer kaybetti. Şirket, bu durumu artan “makroekonomik ve jeopolitik” belirsizliklere bağladı. Yine de ASML’nin ikinci çeyrek geliri yıllık bazda %23 arttı.
Amerika’da tüketici enflasyonu haziranda yıllık %2,7’ye yükseldi. Gıda ve enerji hariç çekirdek enflasyon ise %2,9’a çıktı. Bu artışta gümrük vergilerinin etkisinin ne kadar olduğu net değil. Giyim fiyatları artarken, araç fiyatları geriledi. İngiltere’de ise yakıt ve gıda fiyatlarındaki artış, enflasyonun %3,6’ya yükselmesine neden oldu. Bu, son 18 ayın en yüksek seviyesi.
Kanadalı Circle K market zincirinin sahibi Alimentation Couche-Tard, Japon 7-Eleven işletmecisi Seven & i Holdings’i satın almak için yaptığı 46 milyar dolarlık teklifi geri çekti. Şirket, Seven & i yönetimini “engelleyici tutum” sergilemekle suçladı. Bu, gerçekleşmiş olsaydı Japonya’ya yapılan en büyük yabancı satın alma olacaktı.
Dünyanın en büyük reklam ajansı WPP, Microsoft yöneticisi Cindy Rose’u yeni CEO olarak atadı. Rose, dijital platformlar ve yapay zekânın sektörde yarattığı değişime uyum sağlamakta zorlanan WPP’ye yatırımcıların güvenini yeniden kazandırmak için göreve getirildi. Şirket kısa süre önce kâr uyarısı yayımlamış, hisseleri sert düşmüştü.
Fransız otomobil üreticisi Renault da ani bir kâr uyarısı sonrası hisselerinde %18’lik düşüş yaşadı. Şirket, ABD’de yabancı otomobillere getirilen tarifelerden görece az etkilenmiş olsa da piyasadaki genel dalgalanmadan kaçamadı.
İngiltere, petrol yakıtlı araçlardan çıkışı hızlandırmak için 650 milyon sterlin (870 milyon dolar) değerinde yeni bir elektrikli araç teşvik programı başlattı. 37.000 sterlin altındaki uygun yeni elektrikli araçlar için en fazla 3.750 sterlinlik hibe sağlanacak. İngiltere’de son yıllarda yeni elektrikli araçların çoğunluğunu filo satışları oluşturuyor.
Avrupa Komisyonu, İtalya hükümetine, UniCredit’in Banco BPM’yi satın alma girişimini “ulusal güvenlik” gerekçesiyle engellemeye çalışırken yeterli gerekçe sunmadığını bildirdi. Komisyon, İtalya’daki iki bankanın birleşmesine zaten onay vermişti ve gerekirse hükümet kararını geçersiz kılabilir.
ABD’nin büyük bankaları, ikinci çeyrekte piyasalardaki gümrük vergisi kaynaklı oynaklık sayesinde hisse senedi işlemlerinden elde ettikleri güçlü gelirlerle iyi kâr açıkladılar. JPMorgan Chase CEO’su Jamie Dimon, Amerikan ekonomisini “dayanıklı” olarak tanımladı ve vergi reformunu ile deregülasyonu övdü. Bu, yılın ilk çeyreğinde yaptığı karamsar yorumlardan oldukça farklı bir tondu.
Baskı kürsüsünden konuşmalar
Yatırımcılar, Donald Trump’ın bazı kongre üyelerine Fed Başkanı Jerome Powell’ı görevden alıp almaması gerektiğini sormasıyla tedirgin oldu ve dolar zayıfladı. Trump, daha önce Fed binasında yapılması planlanan 2,5 milyar dolarlık tadilat nedeniyle Powell’ı azledebileceğini ima etmişti. “Onu sarayda yaşaması gereken biri olarak görmemiştim,” diyen Trump’ın kendisi de monarşik eğilimleriyle tanınıyor. Ancak “Kral Donald” daha sonra Powell’ı görevden almasının “çok düşük ihtimal” olduğunu söyledi.
