Çip üreticileri, ABD Başkanı Donald Trump’ın tarifelerle başlattığı ticaret savaşının en sert darbelerinden birini alabilir. Başkanın yeni gümrük vergilerinde yarı iletkenlerin muaf tutulması, sektör için geçici bir soluk gibi görünse de bu ayrıcalık uzun sürmeyebilir. Trump, Perşembe günü Air Force One uçağında yaptığı açıklamada “çip tarifeleri yakında başlıyor” diyerek, Şubat ayında %25 veya daha üzeri bir oran işareti vermişti.
Bu senaryoda 735 milyar dolarlık piyasa değerine sahip Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) gibi devlerin doğrudan zararı sınırlı olabilir. Şirket, 2023’teki 60 milyar dolarlık satışının yaklaşık %70’ini Apple ve Nvidia gibi Kuzey Amerika merkezli müşterilere yaptı. Ancak bu işlemcilerin büyük bölümü ABD dışında monte edilerek akıllı telefon ve bilgisayar gibi nihai ürünlere dönüştürülüyor.
ABD 2024’te 82 milyar dolar değerinde çip ithalatı yaptı, ancak bu rakam 100 milyar dolarlık bilgisayar ithalatının gerisinde kaldı. Nihai ürünlerin fiyatlarının artması ve ABD’de olası bir resesyonun tüketici talebini düşürmesi kaçınılmaz görünüyor. Apple’ın iPhone üretiminin %85’ini Çin’de gerçekleştirmesi, bu ürünlerin üzerine eklenen %100’ü aşan tarifelerle birlikte satışlara doğrudan etki edecek.
TSMC ve Samsung Electronics hisseleri, Trump’ın tarife kararlarını açıklamasından bu yana sırasıyla %15 ve %10 geriledi. Salı günkü kapanış itibarıyla iki dev şirket toplamda 117 milyar dolarlık piyasa değeri kaybı yaşadı.
ABD Fabrika Yatırımları’da Riskle Karşı Karşıya
Samsung ve TSMC gibi üreticileri bekleyen üçüncü darbe ise çok daha kritik olabilir. ABD’de yeni fabrika yatırımı planları, artan maliyetler nedeniyle sekteye uğrayabilir. Örneğin, Hollanda merkezli ASML’nin ürettiği litografi makineleri, ileri teknoloji çip üretimi için hayati öneme sahip ve her biri 350 milyon dolara kadar mal olabiliyor. Trump’ın Avrupa Birliği’ne uyguladığı %20’lik vergi, bu makineleri ABD’ye sokmak isteyen TSMC’nin ekstra onlarca milyon dolar ödemesine yol açacak.
100 milyar dolarlık ABD yatırım taahhüdü bulunan TSMC, bu ek maliyetlerle karşı karşıya kaldığında, Trump’ın ABD üretimini canlandırma hedefi ters tepebilir. Çip üreticileri ise bu savaşın ilk ve en büyük kaybedenleri arasında yer alacak gibi görünüyor.
