Xi Jinping’in Yolsuzluk Temizliği, Askeri Kanadın Gücünü Zayıflatıyor
Çin’in yıllık en büyük siyasi etkinliği olan Ulusal Halk Kongresi’nde (NPC) askeri delegelerin sayısı azalıyor. Devlet Başkanı Xi Jinping’in yürüttüğü yolsuzluk operasyonları, Çin ordusu içerisindeki tasfiyelerin boyutunu gözler önüne sererken, ülkenin en önemli yasama organında askeri temsilin gerilemesine yol açıyor.
Bu yıl 6 Mart’ta başlayacak NPC oturumlarında, Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA) ve Çin Silahlı Polis Kuvvetleri’nden (PAP) toplam 267 askeri temsilci yer alacak. Bu rakam, 2023’teki 281 kişilik askeri delegasyonun 14 üyesinin yolsuzluk soruşturmaları nedeniyle görevden alınmasıyla azalmış durumda. Genel olarak NPC’ye atanan 2.997 delegeden 2.942’si halen görevde kalırken, askeri kanattaki kayıpların daha belirgin olduğu görülüyor.
Xi’nin “disiplin ihlalleri” olarak tanımladığı yolsuzluk soruşturmaları, ordu içindeki yüksek rütbeli isimleri hedef alıyor ve PLA’nın en kritik birimlerinden Roket Kuvvetleri ile silah tedarik bürokrasisini sarsıyor. Geçtiğimiz yıl, eski Savunma Bakanı Li Shangfu ve PLA’nın eski başkomutan yardımcısı Deng Zhiping gibi üst düzey askeri yetkililer görevden alınmıştı. Bu yılın ilerleyen aylarında askeri temsilin daha da küçülmesi bekleniyor; özellikle Çin Merkezi Askeri Komisyonu’nun (CMC) üst düzey yetkililerinden Miao Hua’nın görevden uzaklaştırılması dikkat çekiyor.
Ekonomi Ön Planda, Ancak Ordu Reformları Devam Ediyor
Xi Jinping’in askeri reformlarına rağmen, bu yılki NPC oturumlarında temel gündem maddesinin ekonomi olması bekleniyor. Çin yönetimi, ABD’nin artan gümrük tarifeleri ve iç piyasadaki emlak krizine karşı 2024 yılı için yüzde 5’lik iddialı bir büyüme hedefi belirlemiş durumda. Ancak, askeri harcamalar da yakından takip edilecek. Pekin, 5 Mart’ta açıklanması planlanan bütçe ile resmi askeri harcama artışını duyuracak.
Askeri yetkililer için bir diğer önemli toplantı ise 7 Mart’ta Xi Jinping’in doğrudan askeri delegelere hitap edeceği oturum olacak. Xi, PLA’yı güçlendirme stratejisini yinelerken, Tayvan ve Güney Çin Denizi’ndeki güç mücadelesinin geleceğine dair mesajlar vermesi bekleniyor.
Her ne kadar ordudaki yolsuzluk operasyonları bazı üst kademeleri sarsmış olsa da, PLA’nın operasyonel kapasitesi üzerinde gözle görülür bir etki yaratmadığı gözlemleniyor. Çin ordusu, Tayvan üzerindeki baskısını artırmaya devam ederken, uluslararası sulardaki varlığını da genişletiyor.
Gelecek yıl düzenlenecek NPC oturumlarında, askeri kanadın daha da küçülebileceği öngörülüyor. Özellikle bazı üst düzey askeri liderlerin kamuoyunda uzun süredir görünmemesi, yeni tasfiyelerin işareti olarak yorumlanıyor. PLA’nın eski komutanlarından Li Qiaoming ve Wang Chunning’in yanı sıra, Çin Donanması’nın siyasi komiseri Yuan Huazhi’nin de yolsuzluk soruşturmalarına dahil olup olmadığı merak konusu.
Xi Jinping’in askeri revizyonları, Çin’in küresel jeopolitik mücadelesinde orduyu daha etkin bir araç haline getirmeyi hedeflerken, içeride disiplini sağlamak adına sert tasfiyelere devam edeceğinin sinyalini veriyor.
