BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
CATL’nin dev halka arzı küresel genişlemesini besleyecek
Yeşil tepeler ve bataklık göllerle çevrili, Çin’in güneydoğu kıyısında yer alan mütevazı bir sanayi kasabası olan Ningde, alçak katlı binalar ve apartman bloklarıyla dolu. Ancak bir yapı hemen dikkat çekiyor: Kıvrımlı cam cephesiyle parıldayan dikdörtgen bir kule — dev bir lityum-iyon bataryayı andırıyor.
Burası, dünya üzerindeki elektrikli araçların (EV) üçte birine ve enerji depolama sistemlerinin benzer oranına güç sağlayan, dünyanın en büyük batarya üreticisi CATL’nin genel merkezi. 2011 yılında kurulan şirketin yıldız gibi yükselişi, CEO Robin Zeng’in memleketi olan Ningde’nin ekonomik çıktısını Estonya veya Uganda’nınkinden yukarı taşıdı.
20 Mayıs’ta CATL, Hong Kong’da yaptığı ikincil halka arzla yaklaşık 5 milyar dolar topladı ve bu, yılın en büyük hisse satışı oldu. Hisseler %16 değer kazandı. Bu miktar, Shenzhen’de 2018’deki ilk halka arzından bu yana 160 milyar dolara ulaşan piyasa değerinin küçük bir kısmı olsa da, mesaj netti: CATL artık yalnızca Çin’de değil, dünyada da egemenlik hedefliyor.
Dev Ölçek, Düşen Maliyetler
CATL, sektöründeki en büyük firma konumunda. Üretim hacmi, elektrikli araç üretiminde dünya lideri olan BYD’nin iki katından fazla. Çin genelindeki 11 üretim tesisi toplamda 20 milyon metrekareyi kapsıyor. Şirketin 100.000’den fazla çalışanı var; ayrıca lityum madenlerine ve açık deniz rüzgar çiftliklerine de sahip.
Bu dikey entegrasyon ve dev ölçek, maliyetleri düşürüp fiyat avantajı sağladı. Gelirler geçen yıl %10 düşerek 362 milyar yuana (yaklaşık 50 milyar dolar) inse de, net kâr %16 artarak 52 milyar yuana ulaştı. Kâr marjı %14 oldu. Rakipleri bu performansı yakalayamadı: Güney Koreli LG Energy Solution, geçen yıl net zarar açıkladı.
Küresel Hamleler
CATL, şimdi de küresel arenadaki yerini sağlamlaştırmak istiyor. UBS’nin verilerine göre, Çin dışındaki satışlarda LG Energy Solution hâlâ önde; ancak CATL hızla farkı kapatıyor: 2018’de gelirinin sadece %4’ü yurtdışından gelirken, bu oran geçen yıl %30’a çıktı. Müşteri listesinde BMW, Mercedes ve Toyota gibi devler var. Nevada ve Teksas’taki enerji depolama sistemlerine güç veriyor. Ayrıca Birleşik Arap Emirlikleri’nde dünyanın en büyük enerji depolama projesini duyurdu.
Üretimi müşterilere yakınlaştırmak için uluslararası genişlemeye hız verdi. Bugün itibarıyla üretim kapasitesinin neredeyse tamamı Çin’de — ki Çin, dünyadaki bataryaların %85’ini üretiyor. 2023’te Almanya’da ilk yurtdışı fabrikasını açtı. Hong Kong’daki halka arzdan elde edilen gelirin %90’ı, bu yıl üretime başlayacak olan Macaristan’daki fabrikaya harcanacak. Aralık ayında Stellantis ile İspanya’da bir batarya fabrikası kurmak üzere ortaklık duyurdu; üretimin gelecek yıl sonunda başlaması planlanıyor. (Not: Stellantis’in en büyük hissedarı Exor, The Economist’in ana şirketinde de hissedardır.)
Teknolojide Sınırları Zorluyor
CATL, aynı zamanda batarya teknolojisinde de öncü. Geçen yıl Ar-Ge’ye 2.6 milyar dolar harcadı—bu rakam, LG Energy Solution’ın yatırımlarının üç katından fazla. Nisan ayında, 5 dakikalık şarjla 520 km menzil sağlayan bir batarya tanıttı; bu, bir ay önce aynı sürede 400 km menzil sağlayan batarya geliştirdiğini duyuran BYD’yi gölgede bıraktı.
CATL’nin içindeki ünlü Ar-Ge ekibi, şirket içinde “Doktoralar” olarak anılıyor. Kimyasal araştırmalardan robotlarla yapılan üretim süreçlerine, tedarikçi ve müşteriyle birlikte ürün geliştirmeye kadar her alanda çalışıyorlar. Şirketin 40.000’den fazla patenti bulunuyor ya da başvuru aşamasında.
Tehditler: Siyaset ve Talep Daralması
CATL’nin küresel hedeflerini sekteye uğratabilecek birkaç risk var. İlki, Amerika’daki Çin karşıtı siyasetçiler. Şirketin satışlarının sadece %6’sı ABD’den gelse de, bu büyük bir büyüme potansiyeli barındırıyor. Ancak ocak ayında ABD Savunma Bakanlığı, CATL’yi Çin ordusuyla bağlantısı olduğu iddiasıyla kara listeye aldı. CATL bu kararı “hatalı” olarak nitelendirdi. Etki hemen hissedilmese de, Amerikan müşterileriyle ilişki kurmayı zorlaştırabilir. Örneğin, geçen yıl Kuzey Carolina’daki bir askeri üs için kullanılan CATL bataryaları, Kongre baskısıyla devre dışı bırakıldı. Nisan ayında bazı ABD’li siyasetçiler, JPMorgan Chase ve Bank of America gibi bankalardan CATL’nin halka arz sürecine destek vermemelerini istedi—ancak bankalar bu çağrıyı görmezden geldi.
İkinci risk, Batı’da EV talebinin yavaşlaması. Çin’de satışlar hâlâ güçlü, ancak Amerika’da yavaşladı; Avrupa’da ise tüketici güveninin zayıflaması ve sübvansiyonların azalması nedeniyle durma noktasına geldi.
Yeni Odak: Enerji Depolama
Yine de CATL’nin büyüme alanı çok. Şirket, Ford gibi firmalara teknolojisini lisanslıyor. EV pazarındaki belirsizliklere karşı, kâr marjı yüksek olan enerji depolama alanına ağırlık veriyor. Bu iş kolu, 2018’de gelirinin %1’inden azını oluştururken geçen yıl %16’sına ulaştı. Satış hacimleri, küresel yenilenebilir enerji kapasitesiyle birlikte arttı. Bu ay, yapay zekâ veri merkezlerinin enerji ihtiyacını karşılamak üzere tasarlanan, dikey istiflenen dev bir batarya sistemi tanıttı. Ayrıca kamyon ve gemi bataryalarına da yöneliyor: “Elektrikli yapılabilecek her şeyi elektriklendirmek istiyoruz,” diyor bir yönetici.
Çin’in batarya devi, gücünü kaybetmeye hiç niyetli değil.
