Çin ekonomisi yılın ilk çeyreğinde olumlu bir başlangıç yapmış gibi görünse de, işgücü piyasasındaki belirsizlik endişe yaratıyor.
Resmi verilere göre, Çin’in kentsel alanlardaki işsizlik oranı şubat ayında %5,4’e yükselerek son iki yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Aynı dönemde tüketici harcamaları beklentileri aşarken, yatırımlarda da artış görüldü. Ancak özel sektör göstergeleri, istihdam piyasasının hala zayıf kaldığını gösteriyor.
Çinli işe alım ajansı Liepin’in anketine göre, bu yılın ilk çeyreğinde şirketlerin %19’u personel azaltmayı planladığını belirtti. Geçen yıl aynı dönemde bu oran %12’ydi. Ayrıca, Goldman Sachs hesaplamalarına göre, kentlerdeki maaş artışı yıllık bazda %5,6’dan %2,6’ya düştü.
Hükümetten Daha Fazla Teşvik Beklentisi
Ekonomistler, zayıf istihdam rakamlarının Pekin’in daha fazla mali teşvik sunmasını gerektirdiğini vurguluyor. Çin’in yüksek teknolojiye dayalı üretim sektörü, emlak sektöründeki daralmadan etkilenen işçileri yeterince istihdam edemiyor.
Bunun yanı sıra, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin Çin’e karşı uyguladığı ek gümrük tarifeleri ve artan ihracat engelleri, üreticilerin yurt dışına taşınmasını hızlandırarak yerel iş imkanlarını daha da azaltıyor.
Çinli yetkililer, şubat ayında yükselen işsizlik oranının Ay Yeni Yılı tatilinin getirdiği aksamalardan kaynaklandığını belirtiyor. Ancak Ulusal İstatistik Bürosu sözcüsü Fu Linghui, istihdamı korumanın zorunluluk olduğunu vurgulayarak, ekonomik toparlanmanın henüz sağlam bir temele oturmadığını ifade etti.
Gerçek İşsizlik Daha Yüksek Olabilir mi?
Çin’de işsizlik verilerinin doğruluğu uzun süredir tartışma konusu. Özellikle kırsal kesimdeki işsizler bu hesaplamalara dahil edilmezken, Pekin yönetimi geçen yıl genç işsizlik oranlarını raporlamayı geçici olarak durdurmuş ve hesaplama yöntemini değiştirmişti.
Bu değişiklikle öğrenciler işsizlik hesaplamalarından çıkarılarak, resmi oranlar aşağı çekilmişti. Ancak yeni yöntemle hesaplanan verilere göre bile 16-24 yaş arası gençler arasındaki işsizlik oranı ocak ayında %16,1’e yükseldi.
Macquarie Group’un Çin baş ekonomisti Larry Hu, işgücü piyasasında temel bir iyileşme olmadığını belirterek, ABD tarifelerinin daha da yükselmesi halinde hükümetin daha cesur adımlar atması gerektiğini söyledi. Trump yönetimi, Çin mallarına %20 ek gümrük tarifesi uygularken, nisan ayında tüm ülkelere karşı yeni tarifeler getirme tehdidinde bulunuyor.
Otomasyonun Gölgesi: Fabrikalar ve Beyaz Yakalı İşler Tehdit Altında
Çin’de bu yaz 12,2 milyon yeni üniversite mezununun iş piyasasına girmesi beklenirken, firmalar yapay zeka ve otomasyona yönelerek maliyetleri düşürmeye çalışıyor.
Sanayide otomasyon kullanımındaki hızlı artış, istihdam piyasasını olumsuz etkiliyor. Uluslararası Robotik Federasyonu’na göre, 2023 yılında dünya çapında kurulan endüstriyel robotların %51’i Çin’deydi.
Dunne Insights CEO’su Michael Dunne, Çin’in üretimdeki gizli gücünün düşük işgücü maliyetleri ile yüksek otomasyon seviyelerinin birleşimi olduğunu belirtiyor. Xiaomi ve BYD gibi büyük üretim tesislerinde otomasyon seviyesinin çok yüksek olduğunu vurgulayan Dunne, bu eğilimin iş gücü piyasası üzerinde uzun vadeli baskı yaratacağını ifade etti.
Beyaz yakalı çalışanlar da artan iş güvencesizliği ile karşı karşıya. Şanghay’da bir Alman otomotiv firmasında tedarik zinciri yöneticisi olarak çalışan 34 yaşındaki Nicole Liu, aralık ayında yeni bir iş aramaya başladığını ancak iş piyasasında koşulların oldukça zorlaştığını söyledi. Liu, birçok büyük şirketin işe alımları dondurduğunu ve maaşların genel olarak düştüğünü belirtti.
Son haftalarda, Guangzhou’daki yerel yönetimler, DeepSeek tarafından geliştirilen yapay zeka modellerini resmi belgeleri işlemek için kullanmaya başladı. Bu da bazı kamu çalışanlarının işlerini kaybedebileceği yönündeki endişeleri artırıyor.
Nomura ekonomistlerine göre, yüksek performanslı ve düşük maliyetli yapay zeka uygulamalarının yaygınlaşması, kaybedilen beyaz yakalı işlerin yaratılan yeni işlerden fazla olmasına neden olabilir.
Çin Hükümetinin Zorlu Dengesi
Çin yönetimi, bu yıl 12 milyondan fazla yeni kentsel istihdam yaratmayı ve işsizlik oranını %5,5 seviyesinde tutmayı hedefliyor.
İstihdam desteği, Çin hükümetinin pazar günü açıkladığı geniş kapsamlı tüketimi artırma planında en öncelikli konu olarak yer aldı. Maliye Bakanlığı yetkilisi Fu Jinling, hükümetin bu yıl istihdam politikalarını desteklemek için 66,7 milyar yuanlık sübvansiyon ayırdığını açıkladı.
Bu desteklerin özellikle üniversite mezunlarının istihdamına öncelik vereceği belirtiliyor. Ancak ekonomistler, hükümetin bu hedeflere ulaşabilmesi için daha büyük ölçekli ve uzun vadeli reformlar yapması gerektiğini vurguluyor.
