ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’e yönelik ağır gümrük vergileri Çarşamba günü yürürlüğe girerken, Çin Perşembe günü itibarıyla ABD mallarına uygulayacağı tarifeleri %84’e çıkaracağını duyurdu. Çin Maliye Bakanlığı’nın açıklamasına göre, daha önce ilan edilen %34’lük oran neredeyse üç katına çıkarıldı. Bu hamle, küresel ticaret sistemini sarsan ve resesyon korkularını tetikleyen ticaret savaşında yeni bir cephe açtı.
Trump, geçen hafta %54 olarak belirlenen Çin ürünlerine yönelik vergileri bu hafta %104’e kadar çıkardı. Bu karar, Pekin’in daha önceki karşı tarifelerine yanıt niteliğinde geldi. Çin ise Çarşamba sabahı yaptığı açıklamada, ABD ile olan ticaret fazlasının “kaçınılmaz” olduğunu savunarak, Trump’ın tarifeleri devam ettirmesi durumunda mücadeleyi sürdürecek “kararlılığa ve araçlara” sahip olduklarını belirtti.
Yuan Baskı Altında, WTO’ya Sert Tepki
Çin’in para birimi yuan, tarife baskısı nedeniyle değer kaybederek rekor düşük seviyelere geriledi. Ancak kaynaklara göre Çin Merkez Bankası, büyük devlet bankalarına dolar alımlarını azaltma talimatı verdi ve keskin bir yuan düşüşüne izin verilmeyeceğini bildirdi.
Çin, ayrıca Dünya Ticaret Örgütü’ne gönderdiği resmi açıklamada, ABD’nin tarifelerinin küresel ticareti daha da istikrarsızlaştırma riski taşıdığını vurguladı. “Durum tehlikeli bir şekilde tırmanmıştır. Etkilenen üyelerden biri olarak Çin, bu pervasız hamleye karşı ciddi endişe ve kararlı muhalefet içindedir,” ifadeleri kullanıldı.
Piyasalar Altüst Oldu
Trump’ın tarifeleri ilan etmesinden bu yana S&P 500 endeksi, 1950’lerdeki kuruluşundan bu yana en derin kayıplarından birini yaşadı. Endeks, son zirvesinin %20 altına inerek ayı piyasasına girmek üzere. ABD tahvilleri de güvenli liman olmalarına rağmen elden çıkarıldı ve ağır kayıplar verdi. Dolar ise diğer büyük para birimleri karşısında değer kaybetti.
Avrupa borsalarında da satışlar hızlandı ve ABD hisse senedi vadeli kontratları, piyasaların daha fazla baskı altında kalacağına işaret ediyor. Asya’da da çoğu piyasa günü kayıpla tamamladı.
Trump ise piyasalardaki çöküşü küçümseyerek, tarifelerin uzun vadeli olabileceğini söylerken, aynı zamanda diğer liderleri müzakere masasına oturmaya zorladığıyla övündü.
Avrupa’dan da Karşı Adım Geliyor
Avrupa Birliği ülkeleri, Trump’ın tarifelerine karşı ilk önlemleri Çarşamba günü onaylamaya hazırlanıyor. Reuters tarafından görülen belgelere göre, Avrupa Komisyonu’nun önerdiği yeni gümrük vergileri, ABD’den ithal edilen motosiklet, kümes hayvanları, meyve, kereste, giyim ve hatta diş ipi gibi ürünlere %25 oranında ek vergiler öngörüyor. Bu karşı önlemler kademeli olarak yürürlüğe girecek.
Kanada ve Çin’in ardından Avrupa’nın da devreye girmesiyle Trump’ın tarifelerine küresel direniş daha da büyüyor. Ticaret savaşının etkileri yalnızca diplomatik ilişkileri değil, küresel piyasaları da ciddi şekilde tehdit ediyor.
