Çin, Amerika Ticaret Savaşlarına Karşı Kazandığı Zaferi Kutluyor

Ancak bu müzakere zaferi iki ters etkiyi de beraberinde getiriyor

“Çin çok kötü şekilde zarar görüyordu.” Donald Trump’a göre, Amerika ile Çin arasında varılan 90 günlük ticaret ateşkesi, kendi yönetimi ve kamikaze tarzı ticaret gerilimi taktikleri için bir zafer. Çin’deki yaygın görüş ise tam tersi: Piyasalar çökerken ve tüketiciler huzursuzlanırken, Amerika göz kırptı. Bu ateşkes, ülke genelinde ulusal bir zafer olarak görülüyor; tavizler alındı, Amerika’nın düşük acı eşiği açığa çıktı, GSYİH tahminleri yükseldi ve Çin, küresel güneyde kahraman ilan edildi.

Sıklıkla iğneleyici bir dil kullanan devlet medyası bu kez ölçülüydü: “İlerideki yol, her iki tarafın da birlikte keşfetmesi ve şekillendirmesi gereken bir yol; bilgelik ve cesaretle,” diye yazdı Xinhua ajansı. Diğerleri ise daha doğrudandı. Ulusalcı yorumcu Hu Xijin, “Büyük bir zafer,” diye övündü.

Yine de Çin tarafında bazı endişeler var. Bunlardan biri, anlaşmanın Çin için o kadar avantajlı olması ki Trump fikrini değiştirebilir. Diğeriyse, Çin Komünist Partisi’nin şimdi reformlardan geri adım atma ihtimali. Pek çok kişi, Trump’ın 2 Nisan’daki “kurtuluş günü” duyurusundan sonra uzun süreli bir ambargo korkusu taşıyordu. Altı hafta sonra, Trump geri adım attı.

Amerika, Çin mallarına uygulanan “karşılıklı” tarifeleri en az 90 gün boyunca %125’ten %10’a düşürecek. Bu, Çin’i, Amerika’ya misilleme yapmayan diğer ülkelerle aynı konuma getiriyor. Çin’in fentanil ticaretindeki rolünü cezalandırmak için daha önce konulan %20’lik ek vergi yerinde kalacak, ancak hedefinin özel olması müzakere edilebilir olduğunu gösteriyor. Amerika ayrıca, ayrı bir “de minimis” gümrük rejimi kapsamında 800 doların altındaki e-ticaret paketlerine uygulanan %120’lik vergiyi yarıdan fazla indirdi.

Karşılık olarak, Çin de Amerikan mallarına uygulanan tarifeleri %10’a düşürecek. İhtiyaç duyduğu Boeing uçaklarının ithalatına yönelik yasağı kaldırdı. Nadir toprak elementleri ihracatına yönelik kısıtlamalar da gevşetilebilir. Sonuç olarak, bu anlaşma Amerika’nın bir mücadeleye dayanamayacağının kanıtı olarak sunuluyor. Bir sosyal medya kullanıcısı, Amerikan büyükelçiliğinin anlaşmayla ilgili paylaşımının altına şöyle yazdı: “Amerikalılar, süpermarketleri boş kaldığında dayanamıyor.”

Çin ekonomisi, kalan tarifelerin etkisini yine de hissedecek. Ancak büyüme tahminleri yükselmiş durumda. Goldman Sachs, bu yılki GSYİH tahminini %4’ten %4,6’ya yükseltti. Önceden %5 düşeceğini öngördüğü ihracatın ise artık sabit kalmasını bekliyor. Çin ayrıca küresel güneyde de takdir topluyor. Hong Kong’daki Çin Üniversitesi’nden Zheng Yongnian, “Birinin çıkıp hegemonyanın mantıksız olduğunu söylemesi gerekiyordu,” dedi. “Çin’in yaklaşımı pek çok ülkenin desteğini kazandı.” Çin Devlet Başkanı Şi Jinping, 13 Mayıs’ta Latin Amerika liderleriyle yaptığı toplantıda, Çin’in “gerçek çok taraflılığı savunması ve uluslararası adaleti koruması gerektiğini” vurguladı.

Amerika’nın, uygulamaya niyeti olmayan tehditlerde bulunması, daha geniş yankılar uyandırabilir. Çinli liderler, Amerika’nın Çin’i cezalandırma, hatta Tayvan nedeniyle askeri müdahalede bulunma iştahının daha önce düşündüklerinden düşük olduğu sonucuna varabilir. Belki tesadüfen, 13 Mayıs’ta Çin, Hong Kong üzerindeki kontrolünü sıkılaştıran yeni ulusal güvenlik yasalarını geçirdi. Hindistan ve Pakistan arasındaki kısa süreli savaş da Çin’de daha fazla milliyetçi coşkuya yol açtı; Çin yapımı bir savaş uçağı, Pakistan tarafından kullanılarak Batı menşeli Hint uçaklarını düşürmüş olabilir.

Ancak bu geçici anlaşma Çin için iki önemli risk barındırıyor. Bunlardan biri, ekonomik sıkışmanın, liderleri iç talebe dayalı bir dönüşüm için daha derin reformlara zorlayabilecek olmasıydı. Şimdi bu baskı azaldı. Bu da Hong Kong borsasının 13 Mayıs’ta %2 düşmesini açıklıyor olabilir. Diğer tehlike ise Trump’ın anlaşmayı yeniden gözden geçirmesi veya tamamen geri çekmesi. Bloomberg’e göre, konteyner taşımacılığı piyasasında fiyatlar, normale dönüşü değil, 90 günlük süre içinde malları hızla gönderme eğilimini yansıtıyor. Görünüşe göre şirketler, sonrasında ne olacağından endişe ediyor. Trump’ın yeni dünyasında Amerika’nın blöfünü görmek kolay, ama kalıcı bir anlaşma yapmak zor.

Kaynak: The Economist