Suriye’de Yeni Bir Ayrılık Hamlesi: Cebel el-Arab Özerk Yönetimi İlan Edildi
Suriye’de harita yeniden çizilmeye çalışılıyor. 21 Temmuz 2025’te yayınlanan bildirilerle Süveyda merkezli Cebel el-Arab bölgesinde “özerk yönetim” ilan edildi. Ardından gelen tepkiler, bölgede yeni bir jeopolitik fay hattı doğduğunu gösteriyor. Türkiye, bu hamleye sert tepki gösterdi.
Görüntülerde yer alan haritaya göre:
- Sarı bölgeler PYD/YPG kontrolünde,
- Yeşil bölgeler rejim unsurlarının hâkimiyetinde,
- Kırmızı alan ise Rusya destekli rejim kuvvetlerinin koruma sahası,
- Ve Süveyda’daki mavi-siyah-roş renkli flama, Cebel el-Arab’ın “yerel yönetim” amblemiyle birlikte yeni bir siyasi oluşumun doğduğunu gösteriyor.
Açıklamanın Özeti:
İlk metin, “İdare-i Zatiye Cebel el-Arab” adına yayınlandı. Bölgenin “otoriter güçler tarafından terk edildiği”, toplumun kendi iradesiyle kendi yönetimini kurduğu ifade ediliyor. İkinci metin ise doğrudan “özerklik ilanı” ifadesini kullanıyor.
“Topraklarını ve insan onurunu satan kişilerden alınan kararla atılan bu adım, devrimin miladıdır.”
“Artık Suriye’de özgür Suriyelilerle yeni bir yaşam kurmak istiyoruz.”
Bu söylemler, sadece yerel bir tepki değil; yeni bir yönetim modeli, muhtemelen Batılı bazı çevrelerden zımni destek alan bir siyasi proje olarak görülüyor.
Bsekonomi Notu:
Bu girişim sadece Suriye iç politikasıyla sınırlı değil. PYD’nin kuzeydeki kantonlaşma süreciyle birlikte değerlendirildiğinde, Cebel el-Arab çıkışı, Suriye topraklarının fiili bölünmesinde yeni bir eşiğe işaret ediyor.
İki temel sonucu olabilir:
- İsrail etkisi: Bölgedeki Dürzi nüfusun İsrail ile tarihsel bağları göz önüne alındığında, bu girişimin arka planında İsrail’in istihbari ya da politik bir yönlendirmesi olduğu Ankara tarafından varsayılmakta.
- Türkiye’nin güvenlik doktrini: Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın 25 Temmuz 2025 tarihli açıklaması bu nedenle dikkat çekici:
“Suriye’nin bölünmesi bizim için millî güvenlik sorunudur. İsrail’e hem istihbarat hem diplomatik kanallarla mesaj ilettik: Suriye bölünürse müdahale ederiz.”
Bu, Türkiye’nin artık sadece kuzey Suriye değil, Güneydoğu Suriye’deki siyasi yapılanmalara da aktif tepki göstereceğini ortaya koyuyor.
Olası Gelişmeler:
- Türkiye’nin Lübnan sınır hattına yakın Süveyda merkezli askeri istihbarat faaliyetleri artabilir.
- ABD’nin sessiz kalması halinde İran veya Rusya üzerinden dolaylı bir baskı kurulabilir.
- Türkiye’nin, Ürdün ve İsrail’e yakın güney Suriye’deki gelişmeleri daha geniş bir Ortadoğu denklemine dahil etme çabası hızlanabilir.
Cebel el-Arab çıkışı, sadece bir yerel isyan değil; Suriye’nin parçalanma senaryolarının yeni bir perdesi. Türkiye’nin buna karşı net duruşu, bölgedeki çatışma haritasının yeniden şekillenmesine neden olabilir. İsrail’in sessizliği ise en az açıklamalar kadar dikkatle izlenmeli.
