Vergi Denetim Kurulu’nun (VDK) Risk Analiz Merkezi tarafından 2024 yılı hesap dönemine ilişkin analiz çalışması gerçekleştirildi. Bu analizlerde, çok farklı vergisel risk unsurları dikkate alınarak 500 bin mükellef taramadan geçirildi. Bu çalışma sonucunda, yaklaşık 40 bin mükellef riskli grup içerisinde yer aldı. Riskli bulunan mükelleflerin yıllık ticaret hacminin yaklaşık 2,9 trilyon lira olduğu belirlendi. Bu rakamın, ülke ekonomisi içinde önemli bir büyüklük olduğu değerlendirildi.
Mükelleflerin risk puanları ve gönüllü uyum düzeyleri dikkate alınarak uygulanacak denetim türleri de çeşitlendirilecek. Buna göre, yüksek riskli mükelleflerde “aramalı inceleme” gibi daha kapsamlı yöntemler devreye alınacak, daha düşük riskli mükelleflerde ise izaha davet, sınırlı inceleme veya gönüllü uyum gibi esnek yaklaşımlar uygulanacak.
Mükellefe beyan öncesi uyarı
Ayrıca, ilk kez uygulamaya alınan Beyanname Gözetim Programı da riskli ancak gönüllü uyum potansiyeli taşıyan mükellefleri hedef alıyor. Bu programla beyan öncesinde mükelleflerle temasa geçilerek risk durumları konusunda bilgilendirme yapılıyor. Böylece mükelleflerin beyanlarını daha dikkatli vermesi amaçlanıyor.
Belirlenen mükellef gruplarına özel müfettiş ataması yapılarak gözetim süreci sahada da yürütülüyor. Bu uygulamayla müfettiş-mükellef teması güçlendirilerek denetim öncesi bilinçlendirme sağlanıyor.
Beyan sonrası yapılan değerlendirmeler ve müfettişler tarafından alınan geri bildirimler doğrultusunda da riskli görülen grup yeniden gözden geçirilecek. Gerekli uyumu gösteren ve başka bir risk taşımayan mükellefler bu kapsamdan çıkarılarak denetim kaynaklarının daha etkin kullanılmasının önü açılacak. Böylece, sınırlı denetim kapasitesi daha doğru hedeflere yönlendirilecek, hem vergiye gönüllü uyum artırılacak hem de vergi denetiminde etkinlik güçlendirilecek.”İleri analiz teknikleri uyguluyoruz”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de değerlendirmesinde, kayıt dışı ekonomiyle mücadele çalışmalarının hem sahada hem de masada yeni yöntem ve tekniklerle kararlılıkla sürdüğüne işaret ederek, şunları kaydetti:
“Amacımız, ileri analiz teknikleri, saha denetimleri ve izaha davet mekanizmasıyla vergiye gönüllü uyumu artırmak. Tüm mükelleflerimizi, Maliye kapılarını çalmadan bu vergide gönüllü uyum sürecine dahil olmaya davet ediyorum. Riskli görülen ve ileride yüksek cezai müeyyidelerle karşılaşmak istemeyen mükelleflerimizi, izaha bekliyoruz.”
