BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Ele geçirilen miktar dudak uçuklatıcıydı: yaklaşık 15 milyar dolar değerinde kripto para — Amerika’nın bugüne kadar el koyduğu en büyük rakam. 14 Ekim’de Amerikan hükümeti, bu parayı Chen Zhi adlı Kamboçyalı iş insanından, yani Adalet Bakanlığı’nın (DOJ) “Asya’nın en büyük sınır ötesi suç örgütlerinden biri” haline geldiğini iddia ettiği Prince Group adlı holdingin başkanından aldığını duyurdu. Amerika ve Britanya, Kamboçya merkezli şirkete yaptırım uyguladıklarını da açıkladı. Bu, yetkililerin Asya’daki yaygın çevrim içi dolandırıcılık endüstrisine karışmakla suçladığı kişilere yönelik şimdiye kadarki en büyük operasyon oldu.
Amerikan Adalet Bakanlığı, Prince Group’un “domuz kesme dolandırıcılığı” (pig-butchering scams) olarak bilinen yöntemleri yürüttüğünü öne sürüyor. Bu yöntemde dolandırıcılar, kurbanla çevrim içi ya da telefon üzerinden güven ilişkisi kuruyor, ardından genellikle sahte kripto yatırımları üzerinden parasını çalıyor. Bu ay açıklanan yaptırımlar kapsamında şirket, iştirakleri ve yedi üst düzey çalışanı Amerika ve Britanya’da iş yapmaktan, bu ülkelerin finans sistemlerini kullanmaktan men edildi. Britanya ayrıca soruşturma kapsamında, aralarında 133 milyon dolar değerindeki bir ofis binasının da bulunduğu 19 mülkü dondurdu. Associated Press, Prince Group’un geçmişte dolandırıcılık faaliyetlerine karıştığını reddettiğini bildirdi.
ABD ve Britanya’nın ortak adımı, çevrim içi dolandırıcılığı bastırma konusundaki yeni bir kararlılığa işaret ediyor. Küresel dolandırıcılık endüstrisinin yıllık gelirinin 500 milyar doların üzerinde olduğu tahmin ediliyor; bu doğruysa, çevrim içi dolandırıcılık uyuşturucu ticaretiyle boy ölçüşebilecek büyüklükte bir yasa dışı sektör haline gelmiş durumda. Bu suçlar arasında, insanları sahte romantik ilişkilere inandırıp paralarını kaptırmaya kadar uzanan karmaşık senaryolar bulunuyor. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, “Amerikalılar her yıl milyarlarca dolar kaybediyor — birikimleri dakikalar içinde siliniyor,” dedi.
Güneydoğu Asya’daki sınır ötesi suçlar konusunda uzman olan Jacob Sims’e göre Kamboçya, artık bu endüstrinin episantrı haline geldi. Birleşmiş Milletler, Kamboçya’daki dolandırıcılık faaliyetlerinden yılda yaklaşık 12,5 milyar dolar gelir elde edildiğini tahmin ediyor — bu, ülkenin en büyük yasal sektörü olan tekstil sanayisinden daha fazla. Ülkedeki dolandırıcılık merkezlerinde 200.000 kadar kişinin çalıştığı düşünülüyor. Bu tesisler dikenli tellerle çevrili, güvenlik kameralarıyla izleniyor ve bazılarında silahlı korumalar bulunuyor. Çalışanların bir kısmı gönüllü, bir kısmı ise zorla tutuluyor.
Batı’nın hamlesi, Asya hükümetlerinin artan sertliğiyle de örtüşüyor. Çin, son yıllarda yüz binlerce vatandaşını dolandırıcılık suçlamalarıyla tutukladı. 29 Eylül’de Myanmar’ın kuzeyinde faaliyet gösteren 16 dolandırıcılık liderini idama mahkûm etti. Ayrıca Myanmar, Tayland, Kamboçya ve Laos hükümetlerine daha fazla önlem almaları için baskı yapıyor. Singapur da kara para aklama ve suç amaçlı SIM kart kullanımına karşı yeni yasalar çıkardı. Bazı diplomatlar temkinli bir iyimserlik taşıyor: “Eğer Batı suçluların finansal kanallarını keserse ve Çin de patronların peşine düşerse, bu endüstriyi durdurma şansımız olabilir,” diyor bir Asyalı diplomat.
Ancak herkes bu kadar umutlu değil. Dolandırıcılıktan elde edilen devasa kazanç, suçlulara işleri sürdürmenin her yolunu bulmak için güçlü bir teşvik sağlıyor. Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi’ne göre, son dönemde dolandırıcılık merkezleri Doğu Timor’a bağlı Oecusse gibi uzak bölgelerde, Papua Yeni Gine ve diğer Pasifik adalarında ortaya çıkmaya başladı. Kamboçya’daki dolandırıcılık sektöründe çalışan bir kaynağa göre, artık Batılı polisler ve yasa yapıcılar konuyu daha yakından izlediği için bazı dolandırıcılık patronları faaliyetlerini Birleşik Arap Emirlikleri veya Gürcistan gibi ülkelere taşımayı düşünüyor.
Ancak acele etmelerine gerek yok gibi görünüyor: Kamboçya hükümeti şimdiye dek bu faaliyetleri bastırmak için hiçbir ciddi adım atmadı. ABD ve Britanya yaptırımlarının açıklanmasından bir hafta sonra bile, dolandırıcılıkla bağlantılı olduğu bilinen tesisler Kamboçyalı polisler tarafından dokunulmadan duruyordu.
Batı’daki soruşturmalar büyük bir ilerleme sayılabilir. Yine de, bu devasa endüstride tek bir aktöre yönelik operasyonların etkisi ancak küçük dalgalar yaratabilir. Son derece kârlı, uyum yeteneği yüksek ve iyi korunan bir sektörü ortadan kaldırmak için gösterilen çabaların önünde hâlâ çok uzun bir yol var.
