- Trump, “Milei kazanırsa destek sürer, yoksa gideriz” diyerek ABD’nin Arjantin’e verdiği 20 milyar dolarlık swap desteğini seçim şartına bağladı.
- Açıklamanın ardından Arjantin piyasaları sert tepki verdi, borsa %2 düştü, piyasa risk algısı arttı.
- ABD Hazine Bakanı Bessent, “Yardım Çin’le swap hattının kesilmesi şartına bağlı değil” dese de, hamle Latin Amerika’da jeopolitik rekabetin yeni cephesi olarak okunuyor.
ABD Başkanı Donald Trump, Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei ile Beyaz Saray’da gerçekleştirdiği görüşme sonrası yaptığı açıklamayla küresel piyasalarda sert bir siyasi fiyatlama dalgası başlattı. Trump, ABD’nin Arjantin’e sağladığı finansal desteğin Milei’nin ara seçimlerde başarı sağlamasına bağlı olduğunu söyledi ve açık mesaj verdi:
“Bu adamın yanındayız çünkü felsefesi doğru. Kazanırsa birlikteyiz. Kaybederse zaman kaybetmeyiz.”
Bu açıklama, piyasalarda siyasi risk fiyatlamasını anında artırdı. Arjantin Merval Endeksi %2 düşerek önceki kazançlarını sildi. Yerel para birimi peso’da baskı artarken analistler, Arjantin’in Washington’a finansal bağımlılığının Milei’nin siyasi kaderine bağlandığı görüşünde birleşiyor.
20 Milyar Dolarlık Kurtarma Paketi: Jeopolitik Finansın Yeni Örneği
Trump yönetimi geçen hafta Arjantin’e 20 milyar dolarlık swap hattı içeren yeni bir finansal paket hazırladığını açıklamıştı. Paket, Arjantin Merkez Bankası’na dolar likiditesi sağlayarak peso üzerindeki baskıyı azaltmayı hedefliyor.
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, yardımın Milei’nin ekonomi programına bağlı olduğunu söyledi ancak Çin ile mevcut 18 milyar dolarlık swap hattının kapatılmasının şart olmadığını vurguladı:
“Çin’le swap hattının kesilmesi şart değil. Ancak Peronist politikalara dönüş olursa iş değişir.”
Washington–Pekin Rekabeti Arjantin Üzerinden Sertleşiyor
Bu paket, sadece ekonomik değil jeopolitik bir hamle olarak görülüyor. Arjantin, Çin’le uzun süredir rezerv destek swap hattı bulunduruyor ve bu, Pekin’in Latin Amerika’daki en önemli parasal nüfuz araçlarından biri. ABD’nin devreye aldığı yeni swap hattı, Çin’in bölgedeki etkisine açık bir karşı hamle niteliği taşıyor.
| Jeopolitik Karşılaştırma | Çin–Arjantin | ABD–Arjantin |
|---|---|---|
| Swap Hattı | 18 milyar $ | 20 milyar $ |
| Strateji | Rezerv desteği + Kuşak Yol | Politik ittifak + dolarizasyon desteği |
| Mesaj | “Çin finansal alternatif sunar” | “ABD siyasi sadakat ister” |
Milei İçin İç Siyasette Hayatta Kalma Operasyonu
Arjantin’de enflasyon %200’ü aşarken ekonomi çökmeye devam ediyor. Milei ise radikal kemer sıkma + deregülasyon politikasıyla ülkeyi dolarizasyona hazırlayan ilk lider. Ancak oy oranı düşüyor, geçen ay kritik bir eyalet seçimini kaybetti ve bu ayki ara seçimler hükümet için ölüm-kalım niteliğinde.
Washington’dan gelen dolar desteği, seçim öncesi pesonun patlamasını önlemeyi amaçlıyor. Buenos Aires merkezli analist Ignacio Labaqui durumu şöyle özetledi:
“Seçime istikrarlı kurla girmek Milei için kritik. Kur dağılırsa seçim de dağılır.”
İç Tepki Büyüyor: “Yabancı Bağımlılığı Artıyor”
Trump’ın sözleri, Arjantin’de siyasi deprem etkisi yarattı. Milei’nin destekçileri “finansal kurtuluş” derken, muhalefet “ulusal egemenlik rehine” yorumunu yapıyor. Eski Devlet Başkanı Cristina Kirchner, hapisteki dairesinden sosyal medyada sert yüklenerek:
“Kuzeyin güçlerinden gelen yardım, bugünün ekmeği ama yarının açlığıdır.”
yorumunu yaptı.
Ticari Gerilim: ABD Çiftçileri Öfkeli
ABD içinden de tepki var. Demokratlar bu paketi “yurt dışına seçim yatırımı” diye eleştirirken, Amerikalı çiftçiler öfkeli. Çünkü bu yıl Çin, soya fasulyesi ithalatında ABD yerine Arjantin’i tercih etti. Washington kırsalında şu yorum sıkça duyuluyor:
“Trump Amerikan çiftçisini değil, Buenos Aires’i kurtarıyor.”
Analiz: Swapın Bedeli Siyasi Sadakat
Bu anlaşma açık bir tablo ortaya koyuyor:
- ABD finansal destek karşılığında siyasi ittifak satın alıyor.
- Arjantin para politikası Washington’a entegre ediliyor.
- Latin Amerika’da Çin–ABD finans rekabeti sertleşiyor.
Bu nedenle anlaşma sadece ekonomi değil, küresel güç rekabetinin yeni cephesi olarak yorumlanıyor.
Piyasa Etkisi: Risk Primi Yükseldi
Trump’ın açıklaması sonrası ilk fiyatlama:
| Varlık | Etki |
|---|---|
| Merval Endeksi | ▼ -%2 |
| ARS (peso) | Baskı arttı |
| CDS’ler | Yükseliş beklentisi |
| Tahviller | Satış baskısı |
Analistler özellikle swap hattının seçim sonrası uzatılmasının belirsiz olduğu görüşünde birleşiyor.
