- Radikal vaatler duvara çarptı: Milei’nin dolarizasyon, merkez bankasını kapatma ve “acı reçete” kemer sıkma vaatleri toplumda karşılık bulmadı.
- Seçim yenilgisi: Buenos Aires eyalet seçiminde Peronist Parti %47 ile önde, Milei’nin partisi %34’te kaldı; iktidarın siyasi gücü zayıfladı.
- Piyasa sarsıntısı: Seçim sonrası peso hızla değer kaybetti, MERVAL endeksi %11’in üzerinde çakıldı; yatırımcıların dolar bazlı kazançları silindi.
Milei’nin Radikal Vaatleri ve Gerçeklerle Çatışma
Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, seçim kampanyasında dünya basınında ses getiren radikal vaatlerle öne çıkmıştı.
- Dolarizasyon: Peso yerine ABD dolarını resmi para birimi yapma sözü.
- Merkez Bankası’nın kapatılması: Para arzının tamamen serbest bırakılması ve para politikası kurumunun devre dışı kalması.
- Devleti küçültme: Kamu harcamalarının sert biçimde azaltılması, sosyal yardımların kesilmesi, açık bütçenin sıfırlanması.
- Özelleştirme dalgası: YPF gibi devlet şirketlerinin satılması, eğitim ve sağlık bakanlıklarının kapatılması.
- Vergilerin azaltılması ve serbest piyasanın güçlendirilmesi.
Milei bu vaatleri sembolik hale getirmek için seçim meydanlarında “üzerinde kendi fotoğrafı bulunan dolarlar” dağıtmış, elinde elektrikli testereyle kamu harcamalarını keseceğini söylemişti. Hatta din değiştirip Yahudi olmuştu. Ancak ekonomik ve siyasi gerçekler bu vaatlerin önüne set çekti. Döviz rezervleri yetersiz, parlamentodan destek yok, toplumsal direniş güçlü.
Seçim Yenilgisi: Buenos Aires Darbesi
Bu tablo Milei’ye sandıkta geri döndü. Ülkenin ekonomik ve siyasi merkezi sayılan Buenos Aires eyaletinde yapılan seçimlerde, muhalefeti temsil eden Peronist Parti %47 oyla öne geçti. Milei’nin partisi ise %34’te kaldı. Bu fark, iktidarın siyasi gücünü ciddi biçimde sarstı.
Yüksek enflasyon, işsizlik ve yoksulluk halkın alım gücünü kemirirken, “acı reçete” politikaları geniş kesimlerde tepkiye yol açtı. Kamu hizmetlerinde planlanan özelleştirmeler, eğitim ve sağlık erişimini zayıflatınca, özellikle dar gelirli kesimlerde huzursuzluk arttı.
Piyasalarda Sert Çöküş
Seçim yenilgisi sadece siyasette değil, piyasalarda da yankılandı.
- Peso hızla değer kaybetti.
- S&P MERVAL endeksi dolar bazında %11,5 düştü.
- Yatırımcıların yıl başından beri elde ettiği tüm kazançlar tek günde silindi.
Kemer sıkma politikaları enflasyonu kısmen düşürmüş olsa da (2024 başında %292’den 2025 ortasında %66,9’a), Arjantin hâlâ dünyanın en yüksek enflasyon oranlarından birine sahip. Borç krizi riski büyürken, büyüme tahminleri kırılgan.
Halk Acı Reçeteyi Reddetti
Arjantin’deki tablo net: radikal vaatler ile ekonomik gerçekler arasındaki makas kapanmadı. Milei’nin “acı reçetesi” seçmenden onay almadı, piyasalardan da güven bulmadı. Buenos Aires yenilgisi sonrası siyasi dengeler hızla muhalefet lehine kayıyor; ekonomi tarafında ise kırılganlık derinleşiyor.
