BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Yeni açılan sayısız sağlık kliniği bu talebi karşılamaya başladı.
GERÇEKTEN OLMAK İSTEDİĞİN ADAM OLMAKTA ZORLANIYOR MUSUN?
Belki de testosteron seviyen düşüktür.
Gameday Men’s Health (Oyun Günü Erkek Sağlığı) kliniğine adım attığınızda kendinizi adeta bir “erkek mağarasında” bulursunuz: siyah deri koltuklar, televizyonlar ve dolu bir buzdolabıyla döşenmiş bir bekleme salonu. Bir hemşire, kan testi yaparak testosteron seviyenizi normal olup olmadığını kontrol eder. Eğer seviyeniz gerçekten düşükse — ya da teknik olarak düşük olmasa bile yorgunluk, depresyon, kas yapamama ya da cinsel performansta dayanıklılık gibi belirtiler yaşıyorsanız — bir saat içinde ilk testosteron dozunuz enjekte edilebilir. Üstelik bir arkadaşınızı yönlendirirseniz, bir sonraki haftalık tedavinizden 50 dolar indirim alırsınız.
Atlanta, Georgia’nın lüks Buckhead semtinde geçen yıl nisan ayında açılan Gameday kliniği şirketin 50’nci franchise’ıydı. O tarihten bu yana geçen 14 ayda ülke genelinde 325 yeni şube daha açıldı. Firmanın bu hızlı yükselişi, Amerika’da büyüyen yeni bir sağlık trendinin göstergesi. 2019 ile 2024 arasında testosteron reçeteleri 7.3 milyondan 11 milyona çıktı. Testosteron tedavisinin merkezi olan Teksas’ta, geçen yılın son çeyreğinde doldurulan reçete sayısı 2021’in tamamını geçti. Hormon seviyeleri yaşla birlikte doğal olarak azaldığı için bu enjeksiyonları en çok orta yaşlı erkekler yaptırıyor. Ancak bu tedaviye en hızlı yönelen grup 35 yaş altı erkekler.
Tıpkı birçok wellness (iyi yaşam) modasında olduğu gibi, testosteron çılgınlığı da gerçek bir tıbbi sorunu çözmeyi amaçlıyor. Araştırmalar, günümüz erkeklerinin ortalama olarak onlarca yıl öncesine göre daha düşük testosteron seviyelerine sahip olduğunu gösteriyor. Bunun nedenleri arasında diyabet, obezite, opioid kullanımı ve çevresel toksinlere daha fazla maruz kalma sayılabilir. Sonuçta erkekler, olması gerekenden daha kötü hissediyor. Houston’daki Baylor Tıp Fakültesi’nden Dr. Mohit Khera’ya göre, düşük testosteronlu erkeklerin %92’si depresyon yaşıyor ve basit bir kan testi hayatlarını olumlu yönde değiştirebilir. Ancak bu durum (hipogonadizm) çoğu zaman teşhis edilmeden geçiyor. Enjeksiyonlar; ruh halini, uykuyu ve libidoyu ciddi şekilde iyileştirebiliyor, vücut yağını azaltabiliyor. Gameday Buckhead’in sahibi Casey Burt gibi zeki girişimciler, cinsellik konusundaki damgalamaların ortadan kalkmasıyla birlikte bu pazarın hâlâ tam olarak keşfedilmediğine inanıyorlar — ve ihtiyaç sahibi daha fazla hastaya ulaşabileceklerini düşünüyorlar.
Ancak testosteron tedavisinin en yüksek sesle savunucuları doktorlar değil. Amerika’nın en büyük podcast yayıncısı Joe Rogan, 40 yaşında TRT’ye (testosteron replasman tedavisi) başladı ve bu yöntemi 20 milyon dinleyicisine “daha genç hissetmenin yolu” olarak tanıtıyor. Oyuncu ve yayıncı Dax Shepard, “yoğun testosteron enjeksiyonlarının” ona 11 kilo kas kazandırdığını söylüyor:
“Hayatım boyunca orta boy bir çocuktum, şimdi büyük bir çocuğum ve bu hoşuma gidiyor.”
(Testosteron, atletik performansı ciddi şekilde artırdığı için çoğu profesyonel sporda yasaktır.)
Kaslı “gym-bro”lar ve “biohacker”lar, TikTok’ta kendilerine enjeksiyon yaparken izleyicilerine “Doktorunuz izin vermese bile siz T kullanmalısınız” diye anlatıyor. Bu alışılmadık yaklaşım, geleneksel tıbbın sorgulanmasını ana akım haline getiren “Make America Healthy Again” (Amerika’yı Yeniden Sağlıklı Yap) hareketiyle meşrulaştırıldı. Sağlık Bakanı Robert F. Kennedy Jr., enjeksiyonlara karşı olan şüpheciliğini bir kenara bırakarak, “yaşlanma karşıtı protokolünün” bir parçası olarak TRT’ye başladı.
Amerikan Üroloji Derneği’ne göre geçen yıl TRT alan hastaların dörtte biri tedaviye başlamadan önce testosteron seviyelerini ölçtürmemişti. Testosteron verilen hastaların üçte biri ise aslında eksik değildi. Emory Üniversitesi’nden Dr. Akanksha Mehta, bu tedaviyi isteyen erkeklerin yaklaşık %50’sini geri çevirdiğini söylüyor. Gameday ise neredeyse herkesi tedavi ediyor.
Peki gerçekten ihtiyacı olmayan birinin testosteron kullanması ne kadar zararlı? Diğer ilaçlarla karşılaştırıldığında, vücut geliştirme dozları alınmadığı sürece TRT nispeten güvenli. 2023’te yayımlanan büyük bir klinik araştırmaya göre, testosteron kullanımı prostat kanseri veya kalp krizi riskini artırmıyor. Ancak, yanında başka bir hormon verilmediği takdirde kısırlığa yol açabiliyor. Doktorlar sık sık, “süperfizyolojik” (doğal seviyenin çok üstünde) seviyelerde testosteron kullanan ve kendilerini kısır hale getirdiklerini bilmeyen genç erkeklerle karşılaşıyorlar.
“Bunda çok fazla öfke oluyor,” diyor Dr. Mehta.
Dr. Khera ise çoğu vakada doğurganlığı hastanın eski seviyesinin %25’ine kadar geri kazandırabildiğini söylüyor: “Ama biri bu kadar düşerse, bu ciddi bir sorun haline gelebilir.”
Bu erkek sağlığı kliniklerinin sunduğu bakımın kalitesi — ve kullandıkları ilaçların kalitesi — oldukça değişken. Hone, Hims, Maximus ve DudeMeds gibi çevrim içi satıcılar yüz yüze muayene gerektirmiyor ve genellikle hastaları otomatik abonelik sistemine bağlıyor. Bazı klinikler birden fazla tanısal kan testiyle tıbbi standartlara uyarken, bazıları hiç test yapmıyor. Gameday, erkeklerin “kendilerini optimize etmeyi” hedefliyor ve testosteron seviyesi normal aralıkta olanların bile bu tedaviden fayda görebileceğini savunuyor.
Çoğu klinik, Teksas’taki Low T Center zinciri gibi istisnalar dışında, testosteronu büyük ilaç firmalarından değil, karışım yapan (compounding) eczanelerden temin ediyor. Bu da ilaçları daha ucuz hale getiriyor — çünkü TRT genellikle sigorta tarafından karşılanmaz — ama aynı zamanda ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) onayına sahip değiller. Karışım testosteronlar daha kolay kontamine olabilir ve dozlar arasında etkisi tutarsızlık gösterebilir. En güvenli versiyona ulaşmak da gittikçe zorlaşıyor. Yerli tedarikçilerden biri olan Pfizer, artan talep nedeniyle yakın zamanda testosteron sıkıntısı yaşandığını açıkladı.
Görüşülen testosteron girişimcilerinin çoğu, işlerini doğru yaptıklarını savunuyor. Ancak bazıları, sektörü karanlık alanlara sürüklüyor. Gameday Buckhead’den Casey Burt, insanların sağlığı üzerinden para kazanmanın — her doktorun yaptığı gibi — zaten “etik bir denge oyunu” olduğunu kabul ediyor:
“Ama bu, bizim diğer mesleklerden daha fazla eleştirilmemiz gerektiği anlamına gelmez.”
Ketamin gibi testosteron da Schedule III kategorisinde yer alıyor, yani kontrollü maddeler sınıfında. Kara borsası oldukça geniş. Son yıllarda, gümrük görevlileri Amerika sınırlarında çok sayıda testosteron partisi yakaladı.
