BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Sabahın erken saatlerinde Santa Fe’de, araba kuyruğu caddede kıvrılarak uzanıyordu.
Binek araçlardaki aileler, kamyonetlerindeki inşaat işçileri ve boşta olan bir taksici, dondurulmuş tavuk, bir çuval patates ve bir galon süt almak için sıraya girmişti. Gıda bankası olan Food Depot’ta sıraya giren herkes yardım alıyordu, ancak 50’li yaşlardaki bir çift sabah 05:20’de gelmişti, ne olur ne olmaz diye. Bu çift, federal bir sosyal yardım programı olan Supplemental Nutrition Assistance Programme (SNAP) kapsamında yiyecek yardımı alıyor. Ancak bu yardım sadece beş gün yetiyor.
SNAP kesintileri yolda.
One Big Beautiful Bill (Büyük ve Güzel Yasa) adlı yasa, 2034 yılına kadar bu programa yapılan federal harcamaları %15 oranında azaltıyor. Amerikalılar arasında SNAP programını en yüksek oranda kullanan eyalet olan New Mexico’da her beş kişiden biri bu yardımı alıyor. Eyalet yönetimi, sadece ilk yılda 224 milyon ila 352 milyon dolar arasında federal kaynağı kaybedeceğini öngörüyor. Yaklaşık 60.000 New Mexicolunun yardıma artık uygun olmayacağı tahmin ediliyor.
Programın sorumlusu olan federal Tarım Bakanlığı (tarihteki bir düzenleme nedeniyle bu görev onda), kesintileri savunarak programın “uygun ölçekte yeniden yapılandırılmaya çalışıldığını” söyledi. Ancak bazı politika uzmanları, kesintilerin o kadar sert olduğunu ve bu nedenle bazı eyaletlerin programdan tamamen çekilmek zorunda kalabileceğini uyarıyor.
SNAP, bir sosyal yardım programı olmasına rağmen alışılmadık derecede görünür bir profile sahiptir.
Eskiden “gıda pulları” olarak bilinen bu programın kökleri, Yeni Anlaşma (New Deal) döneminde tarım ürünlerindeki fazlalıkları yeniden yönlendirme planına dayanır. Günümüze kadar ayakta kalması büyük ölçüde nakit yardım programlarına duyulan güvensizliğe bağlıdır. Zamanla, diğer sosyal yardım programları zayıflarken SNAP göreceli olarak daha önemli hale gelmiştir.
Genel olarak SNAP, federal yoksulluk sınırının %130’u veya altında geliri olanlara açıktır. Bu, dört kişilik bir aile için ayda yaklaşık 3.400 dolara denk gelir. Günümüzde yaklaşık 42 milyon Amerikalı bu programdan yararlanmaktadır (bkz. Grafik 1). Programın faydaları da var: Bir çalışmaya göre SNAP alan bireylerin yıllık sağlık harcamaları 1.400 dolar daha az. Küçük yaşta SNAP desteği alan çocuklar daha uzun yaşıyor, daha fazla kazanıyor ve daha az hapse giriyor.
Ancak, Temsilciler Meclisi Tarım Komitesi Başkanı Glenn Thompson’ın da belirttiği gibi, programın maliyeti “şişmiş” durumda. 2019 ile 2024 arasında SNAP’in yıllık harcaması 60 milyar dolardan 100 milyar dolara çıktı. Bu artışta pandemi sırasında birçok eyaletin mümkün olduğunca çok kişiyi programa dahil etmeye çalışması etkili oldu. Bu kişilerden birçoğu hâlâ sistemde (bkz. Grafik 2). Kişi başı maliyetler de arttı: önce pandemide verilen geçici ek ödemeler nedeniyle, ardından ise gıda fiyatlarındaki enflasyon yüzünden. Ancak daha büyük bir değişim de yaşandı: 1975’ten bu yana ilk kez, SNAP ödemeleri sağlıklı bir diyetin güncel maliyetini yansıtacak şekilde artırıldı. Ödemeler %20 oranında yükseldi. Yine de SNAP hâlâ kişi başı günlük sadece 6 dolar yiyecek bütçesi sunuyor.
Yeni “mega yasa” ise programı 2019 seviyesine geri döndürmüyor.
SNAP’te bir dizi değişiklik yapılacak:
- Çalışma şartları artırılacak,
- Yasal göçmenlerin yardıma erişimi kesilecek,
- En önemlisi ise: eyaletlere mali katkı zorunluluğu getirilecek.
Daha önce tüm SNAP ödemeleri federal hükümet tarafından karşılanıyordu. Bu da, yoksul eyaletlerdeki yoksul insanların bile yardım almasını sağlıyordu. Ancak artık “eyaletler de taşın altına elini koymak zorunda kalacak” diyor serbest piyasa yanlısı düşünce kuruluşu American Enterprise Institute’tan Kevin Corinth.
