• Hükümetin kapanması hava taşımacılığını vurdu: Şükran Günü’nde uçuşların %20’si iptal riski altında. (Anılan günde ortalam 5 milyon kişi uçakla seyahat ediyor)
• Ulaştırma Bakanı Sean Duffy, “hava sahasını kapatmak zorunda kalabiliriz” diyerek havayolu şirketlerini uyardı.
• Havayolu hisseleri pre-market’te düşüşte; özellikle Delta, United ve Southwest’te sert satışlar gözleniyor.
ABD Ulaştırma Bakanı Sean Duffy, federal hükümetin kapanmasının uzaması halinde ülke çapında uçuşların beşte birinin iptal edilebileceği uyarısında bulundu. Duffy, şu anda maaş alamadan görev yapan hava trafik kontrolörlerinin “kritik eşiğe dayandığını” belirterek, “Eğer birkaç gün içinde anlaşma sağlanmazsa ABD hava sahasını kapatmak zorunda kalabiliriz” dedi.
ABD’nin en yoğun 40 havalimanında (ATL, LAX, ORD, JFK, DFW, MIA vb.) hava trafiği %10 oranında kısıldı. Şükran Günü tatilinin en yoğun seyahat dönemi olması nedeniyle bu karar, milyonlarca yolcunun planlarını bozabilir. Hava trafiği düzenleyicileri, kapasiteyi azaltma kararının “güvenlik gerekçesiyle zorunlu” olduğunu söylüyor.
Ekonomik Yansımalar: Havayolu Hisselerinde Satış Dalgası
Uyarının ardından havayolu sektörü borsada sert tepki verdi:
- Delta Air Lines (DAL) %3 düşüşle açılarak günü başlamıştı.
- United Airlines (UAL) ve American Airlines (AAL) hisseleri %4’e yakın değer kaybetti,
- Southwest (LUV) ise düşük hacimli işlemlerde %2 geriledi.
Analistler, uzun sürecek bir kapanmanın özellikle düşük marjlı iç hat şirketleri üzerinde ağır bilanço etkileri yaratabileceğini belirtiyor. JPMorgan, bir haftalık kapanmanın “havayolu gelirlerini 600 milyon dolar azaltabileceğini” hesapladı.
Turizm ve Tatil Ekonomisi Riski
ABD’de Şükran Günü haftasında 55 milyon kişinin seyahat etmesi bekleniyor. FAA’nin rotaları kısıtlama kararının devam etmesi halinde:
- Otel rezervasyonlarında iptaller,
- Araç kiralama şirketlerinde yoğunluk,
- Hava kargo teslimatlarında gecikme riski oluşacak.
Bu durum, perakende ve e-ticaret devlerinin (Amazon, FedEx, UPS) teslimat zincirlerini de etkileyecek.
Siyasi Boyut: “Hava Sahası Kapanırsa, Ekonomi de Kapanır”
Bakan Duffy’nin çıkışı, Beyaz Saray ile Kongre arasındaki bütçe krizine yeni bir baskı hattı ekledi. Ulaştırma sektörü sendikaları, “maaşsız çalışmaya devam eden kontrolörlerin hata yapma riski artıyor” diyerek Biden yönetimine çağrıda bulundu.
Cumhuriyetçiler ise bu açıklamanın “korku siyaseti” olduğunu savunurken, Duffy’nin uyarısı piyasada “Washington gridlock” endişesini yeniden alevlendirdi.
Bu kriz, “hükümet kapanması”nın klasik mali etkilerinden öteye geçti; lojistik sistemin damarına dokunuyor.
ABD’nin ulaşım altyapısı eğer birkaç gün içinde normalleşmezse, Şükran Günü değil, ekonomik bir kara cuma yaşanabilir.
Yatırımcılar açısından kısa vadede havayolu hisseleri, uzun vadede ise ulaştırma tahvilleri ve enerji talebi yeni fiyatlama alanları yaratabilir.
