BS Ekonomi Bağımsız Medyasını Destekleyin
Eğer abone iseniz giriş yapınız.
Kapanma (shutdown) nedir?
Kongre’nin en önemli görevlerinden biri, hükümetin çeşitli bölümlerini finanse eden yıllık yasaları geçirmektir. Mali yıl gece yarısı sona erer ve henüz hiçbir yasa kabul edilmemiştir. Yeni harcama onaylanmazsa, federal kurumlar “temel olmayan” hizmetleri durduracak ve personel zorunlu izne çıkarılacaktır. En son bu durum 2018–19’da yaşandı; kısmi bir kapanmaydı ama 35 gün sürdü.
Tekrar olacak mı?
Donald Trump dün her iki partinin liderleriyle görüştü ancak anlaşma sağlanamadı. Senato oturumda, ancak Temsilciler Meclisi gelecek haftaya kadar tatilde. Tatilden önce Meclis, hükümeti mevcut seviyelerde 21 Kasım’a kadar finanse edecek bir “devam kararı” çıkardı. Ancak bu karar Senato’dan (60 oy gerekiyor) bir kez geçemedi. Cumhuriyetçiler bugün tekrar deneyecek. Geçmesi için oy vermesi gereken Demokratlar ise desteklemeyeceklerini açıkladılar. Bu nedenle kapanma ihtimali giderek artıyor.
Hangi hizmetler duracak?
Her federal kurumun, Beyaz Saray’la koordineli olarak hazırladığı kendi kapanma planı vardır. Bu plan, hangi hizmetlerin “temel” olup devam edeceğini, hangilerinin duracağını belirler. Ayrıntılar yönetimden yönetime değişir.
“Temel” kabul edilen alanlarda çalışan federal görevliler iş başında kalacak, diğerleri zorunlu izne gönderilecektir. Hiçbiri, bütçe yasaları geçene kadar maaş alamayacaktır. Ancak ödenek yasalarıyla finanse edilmeyen Sosyal Güvenlik, Medicaid ve Medicare gibi hizmetler etkilenmeyecektir.
Partilerin tutumu ne?
Demokratların iki ana talebi var: yıl sonunda sona erecek sağlık sigortası sübvansiyonlarını uzatmak ve Cumhuriyetçilerin amiral gemisi niteliğindeki vergi-harcama yasası olan “One Big Beautiful Bill” (BBB) kapsamında yapılan Medicaid kesintilerini geri almak. Demokratlar, Amerikalıların Trump’ın sağlık politikalarına duyduğu hoşnutsuzluğun kamuoyunu kendi yanlarında tutacağına inanıyor.
Cumhuriyetçiler ise Demokratları, hükümeti mevcut seviyelerde finanse etmeyi reddettikleri için uzlaşmazlıkla suçluyor. Onlara göre, hükümete daha çok önem veren Demokratlar kapanmadan daha fazla zarar görecekleri için dayanamayacaklar. Beyaz Saray ise kapanma olursa federal çalışanları işten çıkarmakla tehdit ederek gerginliği artırdı.
Nasıl sonuçlanabilir?
Muhtemelen bir anlaşma ancak Trump’ın onayıyla mümkün. Kongre’deki sadık destekçileri onun dediğini yapacaktır. Ancak Trump, BBB’yi zayıflatacak hiçbir şeyi desteklemeyecektir. Başkan’sız bir uzlaşma, Cumhuriyetçilerden gelecek firelerle kolayca çöker.
Cumhuriyetçilerin stratejisi Demokratların pes etmesini beklemekse, bu zaman alabilir. Mart ayında Senato’daki Demokrat lider Chuck Schumer bir fonlama tasarısını desteklediğinde partisinden tepki görmüştü. Bu kez mücadeleye daha hazırlıklı. Ama her iki tarafın zaferi de Pyrrhus zaferi olabilir: Sağlık konusunda taviz vermek Demokratların gelecek yılki ara seçimlerdeki siyasi kozlarını yok eder. Cumhuriyetçilerin kazanması durumunda ise hükümet sadece yedi haftalığına fonlanmış olacak.
Cumhuriyetçilerin daha uç bir seçeneği de var: Senato kurallarını değiştirerek bütçe yasalarını basit çoğunlukla geçirmek. Bu, oylama engeli olan filibuster’ı daha da zayıflatır. İhtimal hâlâ masada.
