Giriş (Özet):
ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, Çin’de üretilen akıllı telefonlar ve bilgisayarlar gibi elektronik ürünlere yönelik tarife muafiyetinin geçici olabileceğini açıkladı. Bu durum, Apple, Microsoft ve Nvidia gibi büyük teknoloji şirketlerinin beklentilerini boşa çıkarabilir. Yeni açıklamalar, yakında yarı iletken odaklı ayrı bir vergi turunun gelebileceğini ortaya koydu.
Washington’dan Gelen Açıklamalar:
ABD Başkanı Donald Trump’ın hafta sonu aldığı kararla, akıllı telefonlar ve diğer tüketici elektroniği ürünleri Çin’e karşı uygulanan “karşılıklı” tarifelerden muaf tutulmuştu. Bu adım, ticaret savaşlarının teknoloji hisselerine verdiği zararın ardından sektör için kısa vadeli bir rahatlama yaratmıştı.
Ancak Ticaret Bakanı Howard Lutnick, ABC kanalında yayımlanan bir programda, bu ürünlerin yaklaşan yarı iletken tarifelerine dahil olacağını duyurdu. Lutnick’in ifadeleriyle:
“Başkan bu ürünleri karşılıklı tarifelerden muaf tutuyor, ancak bu ürünler yarı iletken tarifelerine dahil edilecek. Bu vergiler muhtemelen bir veya iki ay içinde gelecek.”
Lutnick, iPhone’lara tekrar tarife uygulanıp uygulanmayacağı sorusuna net bir yanıt verdi:
“Evet, doğru. Elektronik ürünlerimizin ABD’de üretilmesi gerekiyor.”
Belirsizlik Artıyor:
Bu açıklama, Trump’ın tarife politikaları etrafındaki belirsizlikleri daha da artırdı. Geçtiğimiz hafta uygulanan ani politika değişiklikleri, 29 trilyon dolarlık ABD Hazine piyasasında sert satışlara neden olmuştu.
Trump, geçtiğimiz günlerde Çin’e uygulanan ek vergileri %145’e çıkardı. Aynı zamanda, diğer ülkelere yönelik “karşılıklı” tarifelere 90 günlük bir ara verdi. Çin’den ithal edilen tüm ürünler hâlâ ek %20 vergiye tabi durumda.
Çin’in Tepkisi:
Çin Ticaret Bakanlığı, ABD’nin adımını “yanlış politikalarını düzeltmeye yönelik küçük bir adım” olarak tanımlarken, şu açıklamayı yaptı:
“Ticaret savaşında kazanan olmaz. Koruma politikaları çıkmaz yoldur.”
Çinli yetkililer, ABD’yi tarifeleri tamamen kaldırmaya ve karşılıklı saygıya dayalı ticaret ilişkilerine geri dönmeye çağırdı.
Sektör Etkisi ve Gelecek Beklentileri:
Özellikle Apple gibi şirketler için bu gelişmeler kritik. Apple’ın iPhone üretiminin yaklaşık %80’i Çin’degerçekleşiyor. Eğer yarı iletken tarifeleri bu ürünleri kapsayacak şekilde genişletilirse, şirketin tedarik zinciri ve maliyet yapısı ciddi şekilde etkilenebilir.
Ayrıca ABD’nin, Çin’e yönelik tarifeleri sadece elektronikle sınırlı tutmadığı; fentanil üretimindeki rolü nedeniyle %20’lik cezai bir vergi de uyguladığı belirtildi.
Sonuç:
ABD’nin teknoloji ürünlerine yönelik tarife muafiyeti yalnızca kısa süreli bir mola olabilir. Yarı iletken temelli yeni vergiler devreye girerse, hem tüketici elektroniği fiyatlarında artış hem de teknoloji şirketlerinin kâr marjlarında daralma yaşanabilir. Ticaret savaşlarının geleceği, önümüzdeki birkaç ayda atılacak siyasi ve ekonomik adımlara bağlı olarak şekillenecek.
