
Washington ile Avrupa başkentleri arasında NATO’nun geleceği konusunda tansiyon yeniden yükseliyor. Reuters’ın ortaya çıkardığı bilgilere göre Pentagon, Avrupa’ya açık bir takvim sundu: NATO’nun konvansiyonel savunma kapasitesinin çoğunu 2027 itibarıyla Avrupa devralacak. Aksi hâlde ABD, bazı NATO planlama ve koordinasyon mekanizmalarından çekilmeyi değerlendirecek.
Bu çıkış, savaş sonrası dönemin en köklü yük paylaşımı tartışmasını somut bir takvime bağlıyor. Rusya’nın Ukrayna işgalinden sonra savunma harcamalarını hızla artıran Avrupa ülkeleri bile, ABD’nin hedefini “gerçekçi değil” diye niteliyor. Çünkü Washington’ın sunduğu tablo yalnızca daha fazla bütçe anlamına gelmiyor; istihbarat, füze savunması, lojistik, hava komutası gibi ABD’ye özgü yüksek kapasitelerin neredeyse tamamının ikame edilmesini gerektiriyor.
Sorun şu: Avrupa bu kabiliyetleri üretmek istese bile, savunma sanayindeki kuyruklar 3 yılı değil 6–10 yılı buluyor. ABD’nin yüksek teknolojili gözetleme ve istihbarat platformları ise satın alınabilir değil; yalnızca ABD’nin elinde bulunuyor. Bu nedenle Avrupa’daki değerlendirmeler net: Washington bugün talep ettiği kapasiteyi Avrupa’nın 2027’ye kadar çıkarması teknik olarak imkânsız.
Bu tablo ABD iç siyasetinin NATO’ya yönelik dalgalı yaklaşımını da yansıtıyor. Trump yönetimi bir yandan Avrupa’yı harcamalarını artırdığı için överken, diğer yandan “yeterince ödeme yapmayan ülkeleri Rusya’ya bırakırım” söylemini sürdürüyor. Aynı yönetimin Rusya’ya karşı tutumu da sertlik ile müzakereye açıklık arasında gidip geliyor.
Avrupa ise Washington’ın bu yeni hat belirleme girişimini dikkatle izliyor. AB’nin kendi koyduğu 2030 savunma hazırlığı hedefinin bile zor yetişeceği kabul edilirken, ABD’nin üç yıllık çıtası Avrupa ordularının yeniden yapılanmasını hızlandırabilir ancak stratejik kırılmaları da beraberinde getirebilir.
NATO’nun yük paylaşımı tartışması ilk kez takvimlendirilmiş bir ültimatom niteliği kazanıyor. 2027 yılı, sadece savunma bütçelerinin değil, transatlantik güvenlik mimarisinin de kader yılı olabilir.
